Geitenstop frustreert Maarten Maat

'De roosters dichtmaken, stro erop en de geiten kunnen er zo in.' Geitenhouder in spe Maarten Maat (33) ziet geen grote problemen als het gaat om de ombouw van zijn ligboxenstal voor melkkoeien naar een voor melkgeiten. Hij laat het graag zien bij een rondgang door de stal aan de Tureluurweg, precies tussen Zeewolde en Almere in. 'Voor ons gevoel zijn we er onwijs dichtbij, maar we komen er gaandeweg achter dat we er nog lang niet zijn.'

De gemeente weigert hem vooralsnog een passende milieuvergunning te verlenen en stelt dat aanpassing van het bestemmingsplan nodig is. Reden: de geitenstop die begin 2019 werd afgekondigd in Flevoland.

Maar Maat legt zich daar niet zomaar bij neer. Zijn aanvraag dateert van september 2018, ruim daarvoor. Zodra hij het besluit op schrift binnen heeft, gaat hij in beroep, kondigt hij aan. 'Ik heb al een jurist ingeschakeld en die ziet het positief.'

Financiering en afzet zijn rond

De jonge boer, die voorlopig nog uien teelt en in de zomermaanden loonwerk verricht, is sinds 2018 bezig om in Almere een eigen geitenhouderij van de grond te tillen. De financiering voor de bedrijfsvoering is rond en ook de afzet van de melk is gevonden. Daarnaast ligt er voldoende grond klaar om het bedrijf mestafzetruimte te bieden.

Samen met zijn vrouw Roxanne (30) denkt Maat er een mooie boterham mee te kunnen verdienen. 'We zetten het grondgebonden en extensief op. Voor de mestafzet kan ik 30 hectare pachten voor langere tijd. We willen ook zelf melk gaan verwerken en zien een functie als educatieboerderij. Dit bedrijf past daarmee prima in de omgeving.'

Maat streek na zijn afstuderen aan de HAS in Dronten en een uitstapje naar de Verenigde Staten in 2010 weer neer in zijn geboortegemeente om zich er te settelen. Hij trof er Roxanne en samen betrokken ze eerst een woning in Almere. Twee jaar geleden verruilden ze die voor een boerderij met een ligboxenstal en een werktuigenschuur. Inmiddels is ook dochtertje Sam (1) geboren.

'Ik heb altijd ondernemer willen worden, en dan in combinatie met dieren. Met alleen akkerbouw en loonwerk mis ik het vee en de regelmaat van het melken.'

Fosfaatrechten

Het liefst zou Maat koeien houden. Maar dat is hem met de komst van het fosfaatrechtenstelsel te onzeker geworden, vertelt hij. 'Je moet dan zwaar investeren in papieren rechten, terwijl je maar moet afwachten hoe lang dat stelsel stand houdt.'

Voor de 500 melkgeiten die hij wil aanschaffen zijn geen fosfaatrechten nodig. Terwijl je er toch goed aan kunt verdienen, verwacht de aspirant-veehouder. 'Ik hoor positieve geluiden van andere geitenhouders. Het is dus technisch gezien niet onmogelijk daar een toekomst in op te bouwen.'

Met spaargeld, de overwaarde van zijn eerste woning in Almere en de inkomsten uit zijn huidige activiteiten als zzp'er en parttime akkerbouwer wist hij de aankoop van de boerderij te financieren. De grond wil hij er later bijpachten.

De bank wil volgens Maat best wel investeren in de melkgeitenhouderij en ook de gemeente reageerde in beginsel heel positief. Maat diende daarop in september 2018 een aanvraag in voor een milieuvergunning en deed een melding voor het vestigen van een kleinere geitenhouderij, met als doel in februari 2019 te kunnen starten met melken. De aanvraag werd eind vorig jaar afgewezen.

Volksgezondheid

Begin februari 2019 werd net als in andere provincies door Gedeputeerde Staten van Flevoland een geitenstop afgekondigd. Zolang een onderzoek door het RIVM naar de gezondheidsgevolgen voor de omgeving loopt, wil de overheid geen risico's lopen. Dat onderzoek is naar verwachting op zijn vroegst in 2021 afgerond.

De bedrijfslocatie van Maat ligt weliswaar op 3,5 kilometer van bebouwing, maar gemeente Almere is ook bezig met de ontwikkeling van de uitbreidingswijk Oosterwold. Die valt zo deels binnen de beperkingszone van 2 kilometer (zie kader) om het bedrijf.

Maat: 'De geitenstoppen in andere provincies wakkerden ook de politiek in Flevoland aan. Opeens kon het volgens de gemeente allemaal niet meer. Het bedrijf werd ook ineens als intensief aangemerkt, zodat het bestemmingsplan toch moest worden aangepast.'

Gemeente Almere verwijst naar een raadsbesluit van 28 november 2019. De gemeenteraad vindt dat het wel degelijk gaat om een intensief veebedrijf dat niet past in het huidige bestemmingsplan. 'Het houden van geiten op deze locatie brengt onaanvaardbare negatieve gezondheidsaspecten voor de omgeving met zich mee.' De aanvraag is daarom afgewezen.

Maat ziet een reguliere omzettingsprocedure niet zitten. 'Dat duurt minstens 5 jaar. Voor mijn bedrijf is dat desastreus. De schuur moet juist zo snel mogelijk wat opbrengen. Ik wil nu mijn recht halen.'