Vion lanceert begin 2020 zes vleesvervangers

Nieuwe Oogst spreekt de CEO van Vion op zijn kamer op het hoofdkantoor in Boxtel. Relaxed hangt hij achterover, wanneer de nieuwe bedrijfsfilm over het scherm rolt. Daarin zet Lotgerink in heldere bewoordingen uiteen welke bewegingen het concern wereldwijd waarneemt en welke vertaalslag de slachterij daaraan geeft: de kijk op proteïnen verbreden.

Nederland heeft in de wereld van vlees een naam die vergelijkbaar is met die van de Duitse auto-industrie

Ronald Lotgerink, CEO Vion

De Brabantse slachter werkt in de toekomst in Nederland niet alleen met dierlijke eiwitten, maar produceert vanaf 2020 ook vlees van plantaardige komaf. 'Omdenken' noemt Lotgerink dat. Het gaat uitsluitend om 'Food that matters', de titel van de vier minuten durende Engelstalige film.

Waarom stapt Vion in vleesvervangers?

'De wereldbevolking telt nu nog 7,7 miljard mensen en groeit naar 10 miljard in 2050. Daarmee groeit de vraag naar proteïnen. Een mens heeft eiwitten nodig. Daarnaast zien wij een verschuiving in het consumentengedrag.

'In Aziatische landen zal vooral de vraag naar dierlijke eiwitten toenemen. In West-Europa verwacht ik dat de consumptie daarvan de komende jaren met 20 tot 30 procent daalt, ten gunste van plantaardige eiwitten. Vion wil met vleesvervangers de eiwitbehoefte met smaak invullen.'

Zowel bij plantaardig als bij dierlijk spreekt u over het bouwen van gebalanceerde ketens: building balanced chains (BBC). Wat zijn dat?

'Wil je een keten optimaliseren, dan kan dat alleen wanneer daar alle partijen bij worden betrokken. Ketens bouw je om speciale wensen van klanten. Wanneer je bijvoorbeeld precies in beeld hebt wat Albert Heijn wel en niet wil hebben, dan kun je die keten veel beter besturen.

'We moeten het niet langer hebben van volume, maar van het toevoegen van waarde. Door in de keten te optimaliseren, te specialiseren en te valoriseren. Bouw je meer waarde in de keten, dan is de te verdelen koek groter.

'Digitalisering speelt daarbij een belangrijke rol: vlees verbinden aan de producent en in beeld krijgen waar onnodige kosten zitten. Pas wanneer je dat als bedrijf goed in de vingers hebt, word je van een volumespeler eentje die waarde toevoegt.'

Vion heeft daarmee bij varkens al ervaring.

'Klopt. In 2016 hebben we met de aflever- en prijsmodules daarin een eerste aanzet gegeven. We zitten nu midden in de transitie van volume naar waarde toevoegen. De gunstige marktsituatie die is ontstaan door Afrikaanse varkenspest in China, helpt ons daarbij.

'Wij denken dat het drie tot vier jaar duurt voor de productie daar weer op peil is. Die tijd hebben wij ook nog wel nodig om het proces naar meer vraaggestuurde ketens te voltooien.'

Wat levert produceren binnen een keten een varkenshouder op?

'Een contract waarmee hij langjarig vooruit kan en een plus op de wereldmarktprijs omdat er wordt geleverd binnen een concept. De ondernemer wordt partner in de keten en committeert zich aan afspraken over dierenwelzijn, klimaat en kwaliteit. Want dat zijn de punten waarom het draait.

'Wij willen boeren een toekomst geven en voor klanten het verschil maken. Maar ik denk ook dat de varkenshouderij de groei naar meer concepten nodig heeft. Gaan we in Nederland en Duitsland op de oude voet verder, dan komen we op de wereldmarkt niet meer mee.

'De kostprijs van een kilo varkensvlees ligt in Nederland op 1,50 euro. In Amerika is dat 95 cent. In Brazilië is dat 1,05 euro. Daar gaan wij het verschil niet meer mee maken.'

Vion als ketenregisseur?

'Ja, de regie hebben hoort bij een slachterij. Die weet als geen ander waar de afzetmarkten zitten en waar specifieke onderdelen kunnen worden verwaard. Dat is omdat maar 30 procent van het varken in Nederland blijft en de rest ergens anders wordt afgezet.

'Ik zie onze rol trouwens als die van een verkeersregelaar. Een keten werkt alleen wanneer je als spelers gelijkwaardig bent. Wij kunnen niet zonder klanten en wij kunnen niet zonder boeren en omgekeerd kunnen zij ook niet zonder ons. Dat spel moet je met elkaar goed snappen.'

Groeit de Nederlandse varkenshouderij naar geïntegreerde ketens zoals in bijvoorbeeld de VS?

'Nee, dat gaat niet gebeuren. Nederlandse varkenshouders zijn zelfstandige ondernemers en de beste in de wereld. Hun ondernemerskracht maakt in de keten het verschil. Ik verwacht dat 70 procent van de Nederlandse vleesproductie gaat plaatsvinden in ketens. In Nederland is ruimte voor zeven of acht grote ketens zoals we die nu hebben met Albert Heijn.

'Het is aan de boer zelf om de keuze te maken of hij binnen een keten wil produceren of voor China. Ik kan me voorstellen dat er boeren zijn die hun vrijheid willen houden. Dat blijft een ondernemersbeslissing.'

Wat merken varkenshouders in 2020 van de herziene strategie van Vion?

'De ketens die al in gang zijn gezet, bouwen we verder uit en we ontwikkelen nieuwe. En we gaan vooral de hele automatisering die daarbij nodig is, verder inrichten.

'Wij vinden het belangrijk dat er een onafhankelijke, digitale datasnelweg komt en die hoeft niet exclusief van Vion te zijn. Wij zijn daarover met veel partijen in gesprek, waaronder de POV.

'Nederland heeft in de wereld van vlees een naam die vergelijkbaar is met die van de Duitse auto-industrie. Wanneer wij met zo'n snelweg kunnen aantonen 'this is a product of Holland', dan is er een belangrijk ding gedaan. Een marketingtool voor de hele keten.'