Noodkreet boeren over stikstofregels Zuid-Holland

De gedeputeerde had in de herfst al kennisgemaakt met melkveehouder Wibo van der Linde tijdens de demonstratie bij het provinciehuis in Den Haag. Ze was toen naar buiten gekomen om met de actievoerders te spreken.

Van der Linde heeft samen met zijn vrouw een melkveebedrijf in Achthuizen. Het ligt op steenworp afstand van het Krammer-Volkerak, een concept-Natura 2000-gebied. Hij melkt 95 koeien.

De melkveehouder gaf in zijn stal uitleg aan de gedeputeerde die zich samen met enkele medewerkers liet informeren. Hij vertelde dat het hem verbaast dat voor het Krammer-Volkerak plantensoorten zijn opgenomen die daar nog nooit zijn voorgekomen.

Haringvliet

Niet alleen het Krammer-Volkerak heeft invloed op zijn bedrijfsontwikkeling, maar ook het Haringvliet is in beeld als Natura 2000-gebied, na het openstellen van de kier in de sluizen.

'In de omgeving van mijn bedrijf ontwikkelt zich Natura 2000-waardige natuur met stikstofgevoelige natuurdoeltypen', constateert Van der Linde. 'Straks zijn mijn collega's en ik opeens illegaal bezig als het komt tot aanwijzing van Natura 2000-gebieden met deze natuurdoeltypen.'

De melkveehouder wees ook op de onzekerheid over meetwaardes en rekenmodellen: 'Hoe wordt dan bepaald waar de stikstof vandaan komt?'

Uitstoot beperken

Baljeu toonde zich begripvol over de situatie waarin de melkveehouder zich bevindt. Ze wilde wel weten of Van der Linde mogelijkheden heeft om de stikstofuitstoot te verminderen. Hij liep de mogelijkheden langs, zoals de stal dichtmaken en een luchtwasser plaatsen.

De veehouder wil de stal juist open hebben. Dat is beter voor de koeien. Water toevoegen bij het uitrijden van mest is een andere optie. Maar meer kuub water naar het land rijden kost extra tijd en geld.

Eiwit

Een lager eiwitgehalte is een andere optie. Maar Van der Linde voert zijn koeien wat betreft eiwit al op het randje. Omdat daardoor het stikstofgehalte in de mest van zijn vee lager is dan de standaard cijfers, moet hij al meer kuub mest afzetten dan nodig zou zijn op basis van zijn werkelijke gehaltes.

Een deel van het eiwit voert de melkveehouder aan van zijn bedrijf in Polen. Daar heeft hij samen met zijn vrouw, die Poolse is, een akkerbouwbedrijf. Ze telen daar onder andere het eiwitrijke lupine.

Emissiearme vloer

Ook een emissiearme vloer kan de emissie beperken, legt Van der Linde uit. Maar die is erg duur, terwijl de hogere kosten op geen enkele manier zijn terug te verdienen.

De melkveehouder wil eerst zeker weten of de uitstoot uit zijn stal wel neerslaat in het Krammer-Volkerak, voordat hij investeert. Bovendien wijst hij op de vele ganzen die hun uitwerpselen achterlaten in het Natura 2000-gebied.

Extern salderen

De ondernemer kijkt met zorg naar 1 februari. Vanaf dan vervallen de 'schotten' tussen de verschillende bedrijfstakken en kunnen bedrijven extern salderen. Bijvoorbeeld industrieën kunnen dan rechten kopen van veehouderijbedrijven.

Van der Linde is daar huiverig voor omdat veehouderijbedrijven die door willen, deze rechten nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen. Ze vrezen dat ze weinig kans hebben als ze moeten opbieden tegen grote industrieën. 'Om in te kunnen spelen op de toekomst, is elk jaar een klein beetje groei nodig', legt de melkveehouder uit.

Hoogste prijs

'Als de schotten verdwijnen, verkopen collega's de rechten voor de hoogste prijs. Dat kan ik ze ook niet kwalijk nemen.'

Baljeu hoorde het aandachtig aan. Kort voor het bezoek had ze in een brief aan LTO Noord en andere partijen in het 'Stikstofcollectief Landbouw Zuid-Holland' nog geschreven dat het weghalen van de schotten 'niet wenselijk' is.

Beperkte ruimte

De reden daarvoor is de 'op dit moment zeer beperkt beschikbare ruimte. Sectoren die zelf weinig mogelijkheden hebben om intern te salderen, bijvoorbeeld de bouwsector, vallen dan buiten de boot.'

Buiten nam de groep nog een kijkje bij de jongveestal. Van der Linde wil die uitbreiden en doorgroeien naar 120 melkkoeien met twee melkrobots. Hij heeft daar al een vergunning voor, maar als hij wil bouwen, moet hij zelf 'bewijslast' aanleveren, waaruit blijkt dat daarmee de emissie niet toeneemt.

Veel impact

Voorzitter Frank van Oorschot van LTO Noord-afdeling Goeree-Overflakkee benadrukte dat de nieuwe beleidsregels van de provincie voor stikstof veel impact hebben op agrarische bedrijven.