Spanjaard lust wel pap van verse tomaten

Spanje en Nederland zijn de grootste tomatenexporteurs van de EU. De oogst voor de versmarkt in het Zuid-Europese land was vorig jaar 1.616.000 ton, blijkt uit cijfers van het Duitse agrarische marktbureau AMI in Bonn. In Nederland kwam in 2018 de productie uit op 910.000 ton.

Van deze hoeveelheid exporteerden Nederlandse handelaren 750.000 ton. De Spaanse uitvoer van tomaten in 2018 lag op 813.000 ton. De twee landen zijn de tomatengiganten van de EU, zegt marktdeskundige Hans-Christoph Behr van AMI. Maar Spanje is in vergelijking met Nederland veel afhankelijker van de thuismarkt. De consumptie van de groente in beide landen is nogal verschillend.

Spanjaarden zijn kampioen in het verorberen van verse tomaten in de unie, met een gemiddelde consumptie van 29,1 kilo per huishouden. In schril contrast staat de verse tomatenconsumptie in Nederland. Die was 7,7 kilo per huishouden in 2018.

Uit de cijfers van AMI komt naar voren dat Spaanse huishoudens op jaarbasis doorsnee 46,50 euro uitgeven aan tomaten. De groenteconsumptie bestaat voor 23 procent uit tomaten in het Zuid-Europese land. De bestedingen groeien volgens Behr de laatste jaren, mede door de verbreding van het assortiment met nieuwe variëteiten en snacktomaten. De gemiddelde prijs van tomaten is hierdoor in de laatste vijf jaar met bijna een vijfde gestegen.

Kleinere besteding

Nederlandse huishoudens gaven vorig jaar veel minder geld uit aan tomaten dan Spanjaarden: gemiddeld 27,20 euro. Ook in Nederland, waar tomaat 10 procent van de verse groenteconsumptie uitmaakt, is in het algemeen sprake van een stijgende prijs door de uitbreiding van het aanbod. Een verdere segmentatie van het tomatenaanbod kan tot nog hogere prijzen in Europa leiden, verwacht Behr.

Nederlanders kopen de tomaat voor het overgrote deel in de supermarkt. Het aandeel van dit afzetkanaal in Spanje is met 58 procent aanzienlijk kleiner. De rol van de speciaalzaak is hier eminenter.

Duitsland is voor Spanje en Nederland de belangrijkste exportmarkt. De stroom vanuit Nederland was vorig jaar 398.000 ton, die vanuit Spanje 189.000 ton. Een Duits huishouden at in het afgelopen jaar gemiddeld 11,3 kilo tomaten. Daarvoor werd 35,80 euro neergelegd.

De statistieken van AMI laten zien dat zo'n 60 procent van deze uitgave nog naar cocktail- en cherrytomaten gaat, volgens Behr hoogstwaarschijnlijk het hoogste percentage in Europa. De verkoop van bijzondere soorten zit de laatste jaren wel in de lift. De Duitse consument koopt tomaten hoofdzakelijk bij discounters (57 procent).

Focus op lokaal

Het aandeel biologisch in de Bondsrepubliek is met 6 procent kleiner dan in andere lidstaten van de EU. Daarentegen is er bij de Duitse consument wel een focus op lokaal, waar binnenlandse producenten op inspringen. De jaarlijkse productie is in de Bondsrepubliek in de afgelopen zeven jaar van 61.000 ton naar 103.000 ton gegroeid.

Na Spanje is Italië een tomatenland bij uitstek. De consumptie van verse tomaten is daar evenals in Spanje verankerd in de cultuur. Voor de 23,4 kilo die Italiaanse huishouden in 2018 aten, telden zij 43,30 euro neer. Polen, een belangrijke exportmarkt voor de Nederlandse sector, prijkt op de derde plaats.