Stikstofreductie kan, maar motivatie is weg

Achtergrond Zuid-Holland Koen van Wijk 24 okt 2019 om 10:05uur

Als alle boeren zich focussen op stikstofreducerende maatregelen in de bedrijfsvoering, is het sectordoel prima haalbaar zonder dat hun bedrijf eronder zal lijden. Dat stelt Gerard Migchels van Wageningen University & Research (WUR) naar aanleiding de Proeftuin Veenweiden.

Stikstofreductie+kan%2C+maar+motivatie+is+weg

'Het is jammer dat er angst leeft bij boeren over aanpassingen in hun bedrijf. Ze vrezen nieuwe dure maatregelen, terwijl de opgave in ammoniakreductie die eerder met de sector is afgesproken in het kader van het Programma Aanpak Stikstof (PAS,) prima haalbaar is met laagdrempelige maatregelen', zegt Gerard Migchels, projectleider Groen Ondernemen Melkveehouderij bij de WUR.

Leg als melkveehouders de focus op de maatregelen die je zelf goedkoop ter hand kan nemen, los van de politieke onrust die nu heerst rond de nieuwe stikstofregels, stelt Migchels.

Besparing

Met het in praktijk brengen van de lessen uit Proeftuin Veenweiden ontstaat voor de meeste melkveehouders genoeg ruimte om door te gaan met hun bedrijf. 'Maatregelen als minder eiwit in het ruwvoer en betere mestaanwending leveren de ondernemer zelfs geld of een besparing op. Andere maatregelen zijn niet erg duur. Per saldo hoeft het weinig te kosten.'

Het is jammer dat er angst leeft bij boeren over aanpassingen in hun bedrijf

Gerard Migchels, projectleider Groen Ondernemen Melkveehouderij Wageningen University & Research

Volgens de rekenmodellen zijn bij een slimme mix van maatregelen ammoniakreducties tot 47 procent te behalen zonder inkomenseffect. 'In de praktijk, die weerbarstiger is, kan dat ook zeker 35 procent zijn.'

Ophef

De opgave waar de onderzoeker aan refereert, staat los van het nieuwe stikstofreductieplan dat veel ophef veroorzaakt. 'Die gaat vooral over de verdeling. De sectoropgave blijft hetzelfde.'

Migchels adviseert melkveehouders om te investeren in meer mestopslagcapaciteit en voorzieningen voor wateropslag bij de stal. Het water is nodig om over mestroosters te sproeien en daarna de mest verdund uit te rijden. Beide maatregelen voorkomen ammoniakvorming en verlagen de concentratie.

'Een melkveehouder zou eigenlijk een regenwaterbassin moeten aanschaffen. De overheid kan boeren stimuleren met subsidies voor deze specifieke investeringen.'

Vrijwillige maatregelen

Het is de vraag bij de huidige onrust hoeveel motivatie er bij boeren is voor vrijwillige maatregelen voor stikstofreductie, stelt Aad Straathof, portefeuillehouder Veen bij LTO Noord regio West.

'Proeftuin Veenweiden is een initiatief van de sector, waarin boeren enthousiast hebben aangetoond dat ze reductie konden halen op hun bedrijf. Maar nu zitten we in het tijdperk na Remkes.'

Serieus

De boeren waren gemotiveerd om ruimte voor ontwikkeling te verdienen met hun inspanningen. Die motivatie is nu deels weggeslagen, zegt Straathof. 'De landbouw wil eerst serieus worden genomen. Pas als er weer een objectief overheidsbeleid komt, krijg je boeren weer in de stand om via innovaties hun bestaan te redden.'

Mestverdunning scoort

Tijdens zijn deelname aan Proeftuin Veenweiden kon melkveehouder Jaap Schep uit Bergambacht nog verder experimenteren met mestverdunning dan hij al deed. De mestverhouding van twee delen mest op een deel water beviel het best. Dat levert voor de grasopbrengst het beste resultaat op. Ook is het gras na toediening weer sneller smakelijk voor het vee. Uit Proeftuin Veenweiden blijkt dat drijfmest bij die mengverhouding uitrijden een ammoniakreductie oplevert van 40 procent. Deelnemer Jan Graveland uit Oudewater pionierde nog verder en ontwikkelde met zijn mechanisatiebedrijf een eenmanssleepslangsysteem. Met een app op zijn telefoon kan hij zowel de trekker als de elektrische waterpomp bedienen, inclusief het percentage water dat hij toedient.