Nieuwe verdenking tomatenvirus in Westland

Dit schrijft minister Carola Schouten van LNV in een brief aan de Tweede Kamer, naar aanleiding van een veldrapport dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) opmaakte over het tomatenvirus. Het virus werd begin oktober aangetroffen in het Westland. 8 procent van de planten in de bewuste kas vertoonden toen al ziektesymptomen. De tomaten rijpten bovendien langzamer af op het areaal van 2,8 hectare.

In dezelfde teelt is door de NVWA ook een besmetting met PepMV gevonden. De symptomen die de autoriteit heeft waargenomen kunnen ook van het virus zijn, of van een gemixte infectie van beide virussen. Dit is nog niet duidelijk. De NVWA heeft ook de verdenking van ToBRFV bij een tweede teler geconstateerd. De Europese Commissie heeft besloten om ToBRFV per 1 november als een bestrijdingsplichtig quarantaineorganisme aan te wijzen.

Meldplicht

Vanwege de verdenking in het Westland heeft de NVWA het virus in Nederland al per 4 oktober als quarantainewaardig aangemerkt. Als gevolg daarvan geldt vanaf die datum een meldplicht voor iedereen die sporen van het virus in het gewas aantreft.

ToBRFV vormt, net als andere plantenvirussen, geen enkel gevaar voor de volksgezondheid. Wel kan het virus een negatief effect hebben op de productie en leiden tot kwaliteitsverlies.

Marktrisico

Op aangetaste tomatenvruchten kunnen gele en bruine vlekken zichtbaar zijn. Die tomaten kunnen niet meer op de markt worden gebracht, want ze voldoen door die afwijking niet aan de kwaliteitsstandaarden.

Bij een vondst op een vruchtenbedrijf wordt er niet geruimd, maar worden strenge hygiënemaatregelen opgelegd. Voor de plantenkwekers zijn de risico's groter dan voor de telers en de hele partij zal moeten worden geruimd, als het virus wordt aangetroffen.

Besmettingsgevaar

ToBRFV behoort tot het geslacht tobamovirus. Deze virussen zijn zeer makkelijk via mechanisch contact overdraagbaar en daardoor erg besmettelijk. Denk bijvoorbeeld aan besmetting via fust, handen, handschoenen, gereedschappen of telefoons.

Daarnaast is tobamo via zaad overdraagbaar op jonge planten en kan het lange tijd infectieus blijven. Binnenkort komt het aangepaste hygiëneprotocol 2.0 via de sectororganisaties beschikbaar, om dit infectierisico te verkleinen.

Verspreiding

Het bestaan van het virus is pas enkele jaren bekend. Het is sindsdien in diverse landen verspreid over de wereld aangetroffen. Er zijn officiële meldingen uit Italië, Duitsland, China, Turkije, Engeland, Jordanië, Israël, Mexico en de Verenigde Staten.

Naast tomaat zijn paprika, peper en enkele sierplanten waardplant van ToBRFV. Maar paprikatelers kunnen voorlopig opgelucht ademhalen. De in Nederland gangbare paprikarassen zijn resistent tegen de ziekte.