Snelle opmars van agrarische drone is toekomstmuziek

Een kuubskist waar 's ochtends volautomatisch een drone uit opstijgt die een voorgeprogrammeerd rondje maakt over alle percelen, terugkeert naar de 'basis' en daar de gemaakte beelden rechtstreeks doorstuurt, waarna hij zichzelf oplaadt voor een volgende vlucht.

Maak kennis met de autonoom werkende drones, enigszins vergelijkbaar met de werking van robotgrasmaaiers. Het is volgens akkerbouwer Jacob van den Borne voor de land- en tuinbouw de enige oplossing om dronetechnologie te benutten. 'De arbeidskosten van het vliegen moeten eruit, wil het rendabel worden.'

Daarmee legt de pionier in precisielandbouw meteen de vinger op de zere plek. De wetgever schrijft voor dat commerciële drones door een piloot met een vliegbrevet moeten worden bestuurd. Daarnaast moet er een bewijs van luchtwaardigheid zijn voor de drone, plus een goedgekeurd operationeel handboek en een extra paar ogen bij vluchten, een observeerder.

Experimenten

Van den Borne experimenteert sinds 2012 met drones als onderdeel van precisielandbouw. Hij heeft zeven vliegende robots en een eigen 'Agri Drone Port', van waaruit hij alle eigen percelen kan monitoren. 'Al mijn drones zijn elektrisch, leveren veel tijdwinst op, zijn kostenbesparend en zorgen voor milieuwinst door doelgerichte gewasbescherming en onkruidbestrijding.'

'De drone heeft een gigantisch potentieel', zegt directeur Tamme van der Wal van databedrijf BioScope en onderzoeker bij Wageningen Research & University. 'Vanaf de jaren zeventig kijken we naar toepassingen van remote sensing voor de landbouw. Nu is het ook praktisch mogelijk om dat te genereren.'

Het bedrijf BioScope levert boeren en tuinders een combinatie van drone- en satellietbeelden. 'Met behulp van drones kunnen we nauwkeurige beelden maken, ook als het bewolkt is. En de foto's zijn bovendien sneller beschikbaar dan satellietdata.'

Plaatsspecifiek

BioScope levert verschillende kaarten die boeren kunnen inzetten voor hun werkzaamheden. Zo kunnen aardappeltelers met behulp van de loofdodingskaart plaatsspecifiek een loofdoodmiddel inzetten en een kwart tot de helft op de loofdoding besparen.

Met de Biomassa Index en de Stikstof-index kan de groei strak gemonitord worden tijdens het groeiseizoen. 'Zo is het helder of het gewas overal egaal groeit, maar ook waar het achterblijft. Ook krijgt de boer informatie over de beschikbare voedingsstoffen', zegt Van der Wal.

Tegelijkertijd erkent de onderzoeker dat de beloftes rondom de inzet van drones eigenlijk nog niet van de grond zijn gekomen. Ook Van der Wal ziet de wet- en regelgeving voor het bedrijfsmatig gebruik als belangrijke beperking.
'Dat maakt een drone niet geschikt voor een individuele boer of tuinder. Daarom zijn er vooral dienstverleners op de markt', stelt Van der Wal. 'Je zag de afgelopen jaren dat de benodigde apparatuur juist goedkoper werd en het vliegen door de regelgeving steeds duurder.'

Inpassen in praktijk

Een ander obstakel ziet Van der Wal in het inpassen in de dagelijkse praktijk. Het gaat dan enerzijds om de vraag of boeren of tuinders de kosten voor vluchten kunnen terugverdienen en anderzijds hoe zij de informatie kunnen benutten in zogenoemde taakkaarten, om werkzaamheden uit te voeren.

Toch ziet de BioScope-directeur een kentering, met name door nieuwe Europese wetgeving. Steeds meer agrariërs, met name in de intensieve teelten, zien ook het nut en gemak van de dronebeelden. Daarnaast zwelt de maatschappelijke druk aan om minder chemische middelen voor gewasbescherming te gebruiken. 'En daar helpen dronebeelden bij.'

Ook de technische ontwikkelingen gaan rap. Het gaat dan niet alleen om de autonome drones die zelfstandig kunnen vliegen, maar ook om een snellere en praktischere verwerking van data. 'Met de ontwikkeling van de beeldverwerking ligt het voor de hand dat ook eerdere ziekteherkenning in het blad mogelijk wordt, met behulp van drones.'

Werkzaamheden overnemen

De volgende stap is dat de drones ook werkzaamheden over gaan nemen. Dat gebeurt al in Japan waar de drone opereert in de natte rijstvelden. Ook in Duitsland, met name voor de wijnbouw, wordt de inzet van drones op de steile hellingen beproefd. 'Het is een kwestie van tijd dat drones ook in Nederland ingezet kunnen worden voor plaatsspecifieke ziektebestrijding of snoeiwerkzaamheden.'

Op het bedrijf van Van den Borne is de Proeftuin voor Precisielandbouw gevestigd; een project waar ook het Rijk, de provincie Noord-Brabant en Europese Unie in participeren. Van den Borne: 'Wat we merken is dat kennis over de drone ontbreekt. Waar leer je dat en waar kun je terecht voor vragen en ondersteuning? Dat zal de volgende stap in de ontwikkeling worden.'