Koolzaadoogst EU slinkt ruim 1 miljoen ton

Voor het tweede jaar op rij daalt in de EU de koolzaadproductie. De EC verwacht dat akkerbouwers in Europa in 2019 iets minder dan 18 miljoen ton oogsten, een volume dat de laatste dertien jaar niet zo gering was. De oogst is 10 procent kleiner dan in 2018 en ligt 3 miljoen ton onder het meerjarig gemiddelde.

In vrijwel alle lidstaten van de unie gaat de productie omlaag. Koolzaadgrootmachten Frankrijk en Duitsland doen grote stappen terug: in Frankrijk daalt de oogst van 4,9 miljoen naar 3,6 miljoen ton en in Duitsland van 3,7 miljoen naar 3,1 miljoen ton, is de verwachting in Brussel. Het aandeel van de Duitse teelt in de Europese productie is met 17 procent nog nooit zo laag geweest als in het huidige jaar.

Polen uitzondering

Ook andere belangrijke productielanden als Groot-Brittannië, Roemenië en Tsjechië hebben te kampen met de teruggang, terwijl Polen vrijwel de enige uitzondering is waar telers een grotere oogst binnenhalen. De daling is in eerste instantie het gevolg van een kleiner areaal. De 5,9 miljoen hectare waarop het gewas dit jaar geel bloeide, is 1 miljoen hectare kleiner dan in 2018.

Volgens de Europese boerenorganisatie Copa-Cogeca wordt het lastiger om in Europa koolzaad te telen, omdat er steeds minder gewasbeschermingsmiddelen voorhanden zijn. Telers hadden veel last van ziekten en plagen dit jaar. Daarnaast was de droogte bij de inzaai spelbreker.

Meer import

Ook in 2018 viel de oogst van Europese oogst van koolzaad lager uit dan verwacht. Toen speelde de droogte het gewas parten. Om het tekort aan te vullen – het verbruik van koolzaadolie ging nauwelijks omlaag – voerde de EU meer koolzaad in.

Volgens het Duitse agrarische marktbureau AMI in Bonn lag de Europese importbehoefte in het koolzaadseizoen 2018/2019 op 3,6 miljoen ton, bijna 1 miljoen ton hoger dan in het voorgaande seizoen. Oekraïne profiteerde van deze situatie door veel meer naar de EU te exporteren, terwijl de importen uit Canada en Australië stabiel bleven of daalden.

AMI voorziet dat de EU in het seizoen 2019/2020 zo'n 4,3 miljoen ton koolzaad importeert, waarvan een overgroot deel, 3 miljoen ton, door Oekraïne wordt verzorgd.

Prijzen

Europese telers verwachtten vorig jaar door de krappe oogst goede prijzen, maar zij kwamen bedrogen uit, doordat het gat eenvoudig werd gevuld met importen. Hoewel de krapte dit jaar groter is dan vorig jaar, is het de vraag of telers nu wel hogere prijzen kunnen verwachten.

De termijnnoteringen op de Franse beurs Matif laten prijzen zien van zo'n 373 euro per ton voor november 2019 en februari en mei 2020, terwijl de notering voor augustus 2020 met 360 euro lager staat.

Bewegingen op wereldmarkt

Voor de Coöperatieve Koolzaadvereniging Oost-Nederland (Colzaco) in Schalkhaar telen ongeveer 45 telers in Overijssel en Gelderland. Van hun gewas wordt vooral olie gemaakt voor humane consumptie en gaat een deel naar de oliemolen in Spijk. Voorzitter Erik Schieven van Colzaco zegt dat ook zijn coöperatie last heeft van de bewegingen op de wereldmarkt.

De coöperatie betaalde vorig jaar ongeveer 370 euro per ton aan de leden, afhankelijk van de kwaliteit. Volgens Schieven is de prijszetting dit seizoen iets beter. De oogst is groter dan vorig jaar, zegt hij.