Varkenshouders focussen op duurzaamheid

Ruim vierhonderd deelnemers kwamen begin juni naar het EPP-congres in het Beierse Landshut. Volgens voorman Gert van Beek, die een varkensfokkerij met SPF-status in Lelystad runt, was de bijeenkomst van de internationale netwerkorganisatie succesvol.

'Leden uit alle deelnemende landen waren present en er was een mooie mix van varkenshouders en periferie. Door de samenwerking met sponsoren lukt het ook altijd weer om een aantal interessante sprekers binnen te halen', vertelt Van Beek.

Maar het draait volgens Van Beek tijdens zo'n groot event niet alleen om het delen van vakkennis en op een positieve manier vooruitkijken. 'Inleidingen en excursies naar varkensbedrijven en compleet andere bedrijfstakken zijn inspirerend. Ook het sociale aspect, zoals het opdoen van nieuwe contacten, is belangrijk. En dat de varkensprijzen momenteel goed zijn, heeft natuurlijk extra bijgedragen aan het welslagen.'

Afrikaanse varkenspest

Een gespreksonderwerp waar de varkensproducenten niet omheen konden, was de dreigende situatie van Afrikaanse varkenspest (AVP). De EPP-leden zijn zich bewust van de risico's en met name de enorme financiële impact voor de varkenshouderij.

'Individuele varkenshouders hebben beperkt invloed op het binnenhalen van AVP in een land. Met name de omgevingsrisico's zijn groot, zoals wilde zwijnen en weggegooide etenswaren van chauffeurs', stelt Van Beek.

'Via EPP'ers die ook actief zijn als belangenbehartiger in hun land vernemen we hoe verschillend de AVP-aanpak is en hoe anders tegen bepaalde situaties wordt aangekeken. Daarover kun je met elkaar in discussie gaan en daaruit kun je lering trekken.'

Brexitscenario's

De kansen en bedreigingen van de brexit voor de Europese varkenshouderij was een van de onderwerpen die werden uitgediept. De inleiding nam directeur Martin Banse van Thünen, een instituut dat marktanalyses uitvoert, voor zijn rekening. Zijn instituut rekende diverse brexitscenario's door en vertaalde de effecten naar de varkenshouderij in de EU.

Ook werden de gevolgen uitgesplitst naar diverse EU-landen, waaronder Nederland. Na Ierland, Denemarken en Duitsland is de exportwaarde van varkensvlees vanuit Nederland naar het Verenigd Koninkrijk (VK) het hoogst. Een harde brexit met voorgestelde hoge importtarieven heeft voor Nederland grote gevolgen voor de export van varkens- en pluimveevlees.

Als de exportstroom volgens dat scenario terugvalt, zou de Nederlandse varkens- en pluimveeproductie in 2027 met zo'n 17 procent krimpen, schrijft Banse. Maar alles is nog niet in kannen en kruiken. De brexitdatum kan flexibel ingevoerd worden. En de importtarieven zijn volgens de Britse regering tijdelijk en worden aangepast, afhankelijk van het effect op de economie van het VK.

Brexit geen EPP-exit

'De brexit heeft voor de EPP-leden uit het VK geen gevolgen. Een EPP-exit komt er niet', benadrukt Van Beek. 'EPP-lidmaatschap staat los van de EU of Europa. Als leden maar achter onze doelstellingen staan.'

Oud-professor Michael Schmitz van het Instituut van agribusiness aan de Universiteit van Giessen ging in op de rol van de politiek op de varkensvleesproductie. De EU-28 zal dit jaar naar schatting ruim 24 miljoen ton varkensvlees produceren. Dit is ruim 20 procent van de wereldwijde productie, die in 2019 rond de 115 miljoen ton zal liggen.

Bijna 21 miljoen ton varkensvlees wordt door de consumenten in de EU-28 opgegeten. Ruim 3 miljoen ton varkensvlees moet op de wereldmarkt worden afgezet. De EU is de grootste exporteur van varkensvlees op de wereldmarkt, met circa 9,1 miljoen ton. De belangrijkste importerende landen zijn China (2,2 miljoen ton), Japan (1,5 miljoen ton) en Mexico (1,2 miljoen ton).

Veranderingen in veehouderij

Maar de Europese veehouderij staat voor veranderingen, schetst Schmitz. Nationale en Europese politiek hebben daar een grote invloed op. Zo moet volgens Greenpeace de consumptie en de productie van vlees en zuivel in de EU richting 2050 met 50 procent omlaag, om de aardbol te redden.

Volgens Schmitz laten politici zich bij klimaatmaatregelen drijven door campagnes van ngo's, sociale media en groene bewegingen. Eerder dan dat zij oog en oor hebben voor de effecten van hun maatregelen op het inkomen van en de werkgelegenheid bij boerengezinnen.

Minder dieren, hogere prijs

Een halvering van de consumptie in de EU kan de varkensprijs op de wereldmarkt met 10 procent laten dalen. Een halvering van de varkensproductie in de EU betekent dat de wereldmarktprijs bijna 9 procent hoger zal worden.

Extra productie-eisen, zoals meer dierenwelzijn en minder soja-afhankelijkheid, zullen de prijs van vlees en zuivel in de EU opdrijven, verwacht Schmitz. Daardoor zal de consumptie verder dalen. In de voedselproductieketen moet er volgens hem meer ruimte komen voor innovaties en technologische vooruitgang.