Boeren voelen zich vogelvrij verklaard na stalbezetting Boxtel

De varkenshouder in Boxtel probeert de activisten maandagmiddag nog tegen te houden, maar er is geen houden aan. 125 extremistische dierenliefhebbers werken zich de stal in en maken filmpjes. Buiten staat ook een grote groep activisten.

De Brabantse ondernemer is letterlijk overvallen door activistenbeweging 'Meat the victims'. Voor het eerst in Nederland vindt een dergelijke bezettingsactie plaats.

Volgens LTO Nederland-voorzitter Marc Calon is hiermee dan ook een grens overschreden. 'In Nederland is demonstreren een goed recht. Ook tegen de veehouderij. Maar bedreigen, intimideren, inbreken, insluipen en illegaal erven betreden accepteren we niet langer. Op een gegeven moment is het genoeg. Dat moment is bereikt. Het is ronduit schandalig wat er is gebeurd.'

Gewaarschuwd

Voorzitter Linda Janssen van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) werd persoonlijk gebeld door de veehouder. 'Ze staan bij mij in de stal', zei hij. 'Ik zakte door de grond', vertelt Janssen. 'We hadden hier steeds voor gewaarschuwd, vorige week nog. Er was een bijeenkomst van activisten in Amsterdam. Dit bedrijf had alles keurig op orde, met sloten erop. En toch gebeurt het. Ze breken gewoon in. Er is niks tegen te doen.'

Het voorval heeft volgens Janssen een enorme impact op de ondernemer, maar ook op de sector. 'Het is zo intimiderend, het komt zo dichtbij. Het tast het gevoel van veiligheid van de ondernemers en hun gezinnen aan.'

Het duurde lang voordat de activisten uit de stal werden verwijderd, maandag. 'De politie koos voor een tactiek van de-escalatie en probeerde de activisten vrijwillig te laten vertrekken', vertelt Janssen.

Vordering

'Om zes uur 's avonds was er een vordering, zodat er ook ingegrepen kon worden. Dat duurde tot tien uur 's avonds. Pas tegen middernacht was iedereen eruit. De politie heeft heel erg zijn best gedaan en is afhankelijk van wat hogerop wordt besloten. De tactiek was denk ik goed, maar het duurde wel heel lang.'

De eigenaar van het bedrijf kiest er voorlopig voor om niet in de publiciteit te treden, maar liet wel een brief voorlezen in het televisie programma Pauw. Daar gingen woensdag twee varkenshouders in debat met twee activisten.

De varkenshouder kon sowieso op veel steun rekenen. Maandagmiddag- en avond verzamelden zich steeds meer boeren en buurtgenoten bij de boerderij. Ook Janssen was aanwezig om de pers te woord te staan en de ondernemer te ondersteunen. 'Van de ondernemer hoefden de mensen niet te komen. Hij vond het belangrijk om de rust te bewaren.' De mensen kwamen uiteindelijk toch. 'Dat was ook wel weer hartverwarmend en goed', aldus de POV-voorzitter.

Onder de aanwezigen waren ook de Tweede Kamerleden Jaco Geurts en Madeleine van Toorenburg van het CDA. 'Ik was er al zo lang bang voor dat dit eens ging gebeuren. Nu is het zover', zegt Geurts.

Tweehonderd man

'Er zijn geen woorden voor. Stel je voor dat opeens tweehonderd man je huis binnenkomt. Dit heeft enorme impact, ook op andere boeren in ons land', aldus de CDA'er.

Melkveehouder Alexander Vugt uit Haaren was een van de boeren die naar de varkensboerderij is toegekomen. 'Gewoon om te laten zien dat we dit niet tolereren. We zijn niet van plan om de confrontatie aan te gaan, maar willen wel een tegengeluid laten horen. Dit kan echt niet. Niet alleen boeren, maar ook burgers vinden dit schandelijk.'

Vugt spreekt van een goed gecoördineerde actie van de dierenactivisten. 'Het zijn allemaal buitenlandse kentekens. Ze spreken allemaal Engels.'

Reactie uitlokken

Janssen is er trots op dat het de boeren maandagavond lukte om de kalmte te bewaren. 'Zo'n actie is ook bedoeld om een reactie uit te lokken. De dagen erna waren er ook nog activisten in het gebied. Ze liepen om stallen heen. Puur bedoeld om te provoceren. Maar we moeten ons niet laten provoceren. Gewoon rustig blijven en de politie bellen als er iets verdachts gebeurt.'

Dat is volgens de POV-voorzitter ook om een andere reden belangrijk. 'We hebben nu de publieke opinie mee. Veruit de meeste mensen vinden dat wat in Boxtel gebeurde niet kan. Maar wat was er gebeurd als het uit de hand was gelopen?'

Volgens Janssen kan de sector zelf niet meer doen om dergelijke acties van activisten te voorkomen. 'Vrijwel alle varkenshouders hebben sloten op de deuren. Als ze de stal ingaan, draaien ze de deur achter zich op slot. Het is al triest dat het nodig is. We proberen juist als sector zo transparant mogelijk te zijn. Denk bijvoorbeeld aan alle boer-burgerinitiatieven en zichtstallen. We hebben daar al een hele slag in gemaakt. Dit staat daar haaks op.'

Lik-op-stukbeleid

Het ministerie van Justitie en Veiligheid is volgens haar nu aan zet. Calon en Janssen hadden daarom deze week overleg op het allerhoogste niveau met ministers Ferdinand Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Carola Schouten (LNV). De wens van LTO en POV is duidelijk: lik-op-stukbeleid. De belangenbehartigers zijn onder meer voorstander van snelrecht.

Dat bepleitte ook SGP-Tweede Kamerlid Roelof Bisschop. 'Als snelrecht kan worden toegepast bij honderden onruststokers in de nieuwjaarsnacht, dan moet dat zeker kunnen bij de dierenextremisten die gisteren hebben ingebroken bij een boer in Boxtel. Dus zeg ik: pas snelrecht toe op deze extremisten die tien uur lang een boerenbedrijf hebben bezet.'

Fanatici

Deze actie staat volgens Bisschop niet op zichzelf. 'Deze fanatici passen al jaren eigenrichting toe, maar er is nu wel duidelijk sprake van radicalisering. Regelmatig worden veehouders bedreigd en geïntimideerd. Ook worden in het geheim filmpjes gemaakt waarbij 'misstanden' in scene worden gezet om boeren in een kwaad daglicht te stellen. Zo worden veehouders en hun gezinnen gewoon gedemoniseerd.'

De SGP'er is bang voor herhaling. 'Vandaag is het een varkensboer in Boxtel, morgen een veehouder in Wierden. Politie en justitie moeten duidelijk een daad stellen. Anders komen deze extremisten er toch weer mee weg.'

LTO en POV willen dat er direct wordt opgetreden door de politie, dat de overheid garant staat voor schade bij boeren en dat de schade verhaald wordt op de daders. Volgens Janssen is het van belang dat de inlichtingendienst meer inzet op dierextremisme. 'De dienst moet opschalen en dat ook laten weten. Activisten moeten weten dat ze dit niet ongestraft kunnen doen.'