'Onkruid moet je mechanisch blijven klieren'

Stichting Proefboerderij Noordelijke Akkerbouw (SPNA) en Delphy gaven verleden week een velddemonstratie mechanische onkruidbestrijding in het Groningse Zuidbroek. Zij legden bij de demo de nadruk op de relatie tussen zaaitechniek en mechanische onkruidbestrijding.

De demonstratie vond plaats op het circa 200 hectare grote bedrijf van de gebroeders Prins, die bezig zijn met omschakeling naar biologische landbouw. 'Het gaat om zand- en dalgrond. Het mechanisch bestrijden van onkruid is hier een hele uitdaging en een stuk lastiger dan bijvoorbeeld in Flevoland', zegt Christoffel den Herder van Delphy.

Treffler-wiedeg

De Treffler-wiedeg, met een werkbreedte van 12 meter, is van de gebroeders Prins. De tanden kunnen slepend of stekend werken. 'Door de wiedeg mild te laten werken, kun je in een vroeger stadium beginnen', legt Den Herder uit. 'Doordat de tanden de grond volgen, werken ze over de hele breedte met ongeveer een gelijke druk.' Een 12 meter brede machine kost zo'n 25.000 euro.

De APV VS1200-wiedeg is een primeur. De machine is in Oostenrijk gebouwd, een land met relatief veel biologische telers. De tanden staan iets verder uit elkaar dan bij de Treffler. De APV-wiedeg heeft tanden met duwveren, terwijl de Treffler trekveren heeft. De APV heeft een stabiel frame. De prijs is nagenoeg gelijk aan die van de Treffler.

Carre-wiedeg

De Carre-wiedeg heeft geen star frame, maar losse veldjes met een breedte van 1,50 meter die bodemvolgend zijn. De tanden staan iets in een V-vorm en kunnen makkelijk om oneffenheden heen bewegen. De zware hoofdbalk komt uit de schoffeltechniek van Carre. De machine op de demo heeft een werkbreedte van 9 meter.

Eggen heeft het meeste effect als het onkruid zich in de kiemfase bevind. Het eggen werkt het onkruid uit de grond en/of bedekt het onder met grond. Vooral de grondsoort, de omstandigheden en de stand van het gewas bepalen de instelling van de wiedeg en de rijsnelheid. Stekende tanden en een rijsnelheid van 3 kilometer blijkt tijdens de demo het beste te werken.

Melde

Den Herder: 'Op het perceel is de melde eigenlijk te groot voor het eggen. Het advies is om overmorgen nog een keer te eggen en daarna over enkele dagen opnieuw. Je moet het onkruid mechanisch blijven klieren.'

Bij groter onkruid kan schoffelen een oplossing zijn. Op de demo is een 6 meter brede Houcke-schoffel met gps-besturing te zien. De schoffels hebben een werkbreedte van 22 centimeter, terwijl op 25 centimeter is gezaaid. 'Een afstand van 3 centimeter tussen de messen is extreem krap', zegt Den Herder.

Schaalvergroting

De Delphy-adviseur denkt dat in de nabije toekomst machines voor mechanische onkruidbestrijding met een werkbreedte van 20 meter geen uitzondering zullen zijn. 'De komende jaren krijgen we te maken met een enorme schaalvergroting.'

Bij mechanische onkruidbestrijding is het belangrijk om met een schoon zaaibed te beginnen, benadrukt Den Herder. Dat kan bijvoorbeeld met een Steketee Cultirol met scherpe schoffelelementen en een aangedreven rol die het onkruid naar boven gooit.

Onkruidbrander

Tijdens de demo is ook een onkruidbrander van Hoaf te zien met een werkbreedte van 6 meter. Met een rijsnelheid van 6 kilometer per uur gebruikt de machine 125 tot 150 liter propaan per hectare.

Bij schoffelen en eggen is de zaaitechniek van groot belang. Het gaat daarbij vooral om een strakke verdeling, nauwkeurige diepte en weinig speling van de zaaielementen. 'Hoe gelijkmatiger de opkomst, hoe minder het nodig is om rekening te houden met de zwakste plantjes', legt Den Helder uit.

Kouterzaai

De traditionele kouterzaai met nokkenrad laat op de demo een minder strak beeld zien dan het dubbel schijfzaaisysteem van Lemken, het schijfzaaisysteem van Väderstad en de precisiezaaitechniek van de Kverneland Optima. Bij de Kverneland is de speling van de zaaielementen minder dan bij Lemken en Väderstad.