Nederlandse immigrant in VS blij met beleid Trump

Wiebren Jonkman van Diamond J. Custom Farming in het Californische Merced is blij met de Amerikaanse president Donald Trump, die volgens hem eerdere fouten van zijn voorganger Barack Obama heeft rechtgezet.

'Er is voor een ommekeer gezorgd. De economie trekt aan en Trump gaat de strijd aan met andere landen die handelsrestricties opleggen. Hij laat zich niet intimideren door met name China en durft terug te slaan. Dat is de enige manier om de concurrentiepositie weer gelijk te trekken.'

Immigranten

Jonkman bestrijdt het dat Trump harder optreedt tegen immigranten dan zijn voorgangers. 'Het zijn vooral de media, die dat beeld schetsen. Wat de Democraten vooral belijden in woorden, zet Trump daadwerkelijk om in daden. Zo is de regeldruk van de overheid eindelijk omlaaggebracht de afgelopen jaren.'

De scheve beeldvorming ergert de ondernemer al jaren. 'Eindelijk hebben we weer eens een president die echt voor de boeren opkomt. Angst voor immigranten hoort daar niet bij. Wij zijn zelfs afhankelijk van de inzet van Mexicaanse medewerkers. Amerikanen werken doorgaans niet in de landbouw of ze moeten zelf de eigenaar zijn van het bedrijf. Voor het werk op het land of in de stal huurt iedereen buitenlandse arbeidskrachten in.'

Hakselaarchauffeur

Zelf is Jonkman feitelijk ook een immigrant. In 2004 kwam hij als hakselaarchauffeur vanuit het Friese Boijl naar Tipton in Californië, via een advertentie in Veldpost. 'Ik zou eerst samen met een neef deze kant op komen, maar die haakte af. Ik ben wel gegaan en gebleven.'

Jonkman wilde altijd boer worden. Op zijn elfde moest zijn vader de boerderij om gezondheidsredenen verkopen. Hij werkte veel mee op de bedrijven van familie.

'Ik ben eerst nog wel naar de landbouwschool gegaan, maar omdat er voor mij toch geen agrarische toekomst leek weggelegd, ben ik me iets breder gaan oriënteren en zo als kraanmachinist in de weg- en waterbouw aan de slag gegaan.'

Mentaliteit

Uiteindelijk bleek dat dus toch de opstap naar een agrarische carrière. 'Ik was wel al eens op vakantie in de Verenigde Staten geweest en de mentaliteit daar sprak me aan. Die advertentie heeft me het laatste zetje gegeven. Het ging om een Nederlander die een loonwerkbedrijf in de akkerbouw had opgezet.'

Jonkman had een visum voor anderhalf jaar en zag kansen om iets voor zichzelf op te bouwen. 'Ik kreeg een vriendin in Merced en haar buurman zocht een 'hirdsman' (iemand die de koeien verzorgt). Die kans heb ik gegrepen.'

Ondermaats

De Nederlander merkte dat het geleverde loonwerk op het veehouderijbedrijf kwalitatief ondermaats was. 'Het machinepark was vaak niet op orde en er werd onzorgvuldig gewerkt. Sowieso ontbrak het vaak aan capaciteit, een groot probleem vanwege het formaat van de bedrijven hier. Zo is het idee ontstaan om zelf iets op te zetten.'

Na de kletsnatte nazomer in 2006 lag er ineens veel druk op de graanoogst. Het ideale moment voor Jonkman om in te stappen. 'Een bevriende melkveehouder, voor wie ik in mijn vrije tijd veel bouwwerk had verricht, stond voor mij garant. Zo kon ik een trekker, hakselaar en vijf trucks kopen. Daar begon het mee en sindsdien gaat het hard.'

Nog steeds is er werk te over. 'Sommige veehouders en akkerbouwers doen het landwerk deels zelf, maar het merendeel waagt zich daar niet aan. Er komt namelijk best veel bij kijken. Naast de aanschaf en het onderhoud van machines zijn vooral de arbeidskrachten voor de meesten een groot risico. Die zijn schaars, zeker de betere.'

Personeelsmanagement

De ondernemer leerde het personeelsmanagement door schade en schande. Van de eerste medewerkers die hij inhuurde, is er nu geen één meer bij hem actief. 'Zelf was ik in het begin dé monteur en sprong in waar gaten vielen. Als het nodig was, lag ik dan 's nachts onder de machines om reparaties uit te voeren. Gaandeweg lukte het om betere mensen in te huren. De meesten dienden zich in het begin zelf aan. Mexicaanse seizoenarbeiders gingen op goed geluk de bedrijven af.'

De Nederlander heeft een goed oog ontwikkeld voor de capaciteiten van zijn medewerkers. 'Driekwart van de mensen komt hier na het seizoen weer terug. De beteren probeer ik aan me te binden, door hun meer verantwoordelijkheid en doorgroeimogelijkheden te geven. Het bedrijf is inmiddels zo ver ontwikkeld dat ik het onmogelijk zelf allemaal nog kan behappen. Voor de continuïteit moeten er zeker op de sleutelposities goede mensen werken.'

Bonus

Bijna alle arbeidskrachten krijgt de ondernemer binnen op aanraden van zijn vaste personeel. Hij beloont hen met een bonus als ze een goede kracht binnenbrengen.

'Dat werkt uit de kunst, aangezien zij het beste weten wie inzetbaar is en wat er van hen wordt verwacht. Eigenlijk zijn we daarmee een soort leerbedrijf, zoals ik dat zelf nog ken uit mijn schooltijd. Het gaat om inzicht, maar vooral ook om een goede houding. Er moet hier namelijk elke dag een berg werk worden verzet. Daarvoor zijn veel handen nodig.'

Verstand van zaken

Daarom is het van belang dat de Amerikaanse overheid een verstandig beleid voert rondom arbeidsmigranten, stelt Jonkman. 'Omdat ze harder werken, maar vooral omdat ze verstand van zaken hebben. Die expertise hebben ze opgedaan in Mexico, want hier is daar op de scholen geen aandacht voor.'

De economie in de Verenigde Staten trekt aan. Op zich gunstig voor het ondernemersklimaat, stelt Jonkman, die ook de keerzijde ziet. 'Het beleid van Trump mist zijn uitwerking niet. De werkloosheid is gigantisch gedaald. Dat betekent dat het steeds lastiger wordt om nieuwe mensen aan te trekken en vast te houden.'

Sociale band

De ondernemer heeft met de jaren een nauwe sociale band opgebouwd met zijn vaste medewerkers. 'Er staan verschillende woningen op onze huiskavel. Die worden bewoond door onze vaste mensen om hun goed onderdak te bieden, maar ook wel in de hoop hen daarmee nog meer aan ons te binden. Ik behandel hen allemaal goed. Waarom niet? Dat maakt ook dat ze voor ons door het vuur gaan.'

In de piekperioden heeft Jonkman ruim dertig mensen aan het werk. Voor in totaal tien klanten bewerkt hij ruim 3.500 hectare land, veelal met diverse werkgangen.

Goede manier

'Soms zit een chauffeur meer dan een maand bij dezelfde klant. Waarom ze dat zelf niet doen? Melkveehouders zijn bovenal koeienboer. Ze hebben de machines niet, laat staan de mensen om het werk uit te voeren. Bij ons weten ze dat het gebeurt op een goede manier. Daar letten we scherp op.'

Naast de primaire voederwinning is de Nederlander zich meer gaan richting op de bemesting van de gronden. 'Daarin hebben we de laatste jaren veel geïnvesteerd. Bijna alle ondernemers vertrouwden vooral op kunstmest. Mest was meer een product waar ze vanaf moesten, als de bassins vol zaten. Nu zien we een omslag hier in de omgeving. Het besef groeit dat mest een waardevolle stof is om de grond vruchtbaar te houden. Ook dat levert ons veel extra werk op.'