In België geen akkoord over aardappelcontracten

De afgelopen weken hebben de Belgische landbouworganisaties een paar keer overlegd met Belgapom om te proberen een oplossing te zoeken voor de problemen met de aardappelcontracten. De besprekingen verliepen zeer moeizaam en er is geen akkoord bereikt. Uit de vergadering kwamen wel wat punten naar boven die zijn te benutten in de afhandeling van de lopende contracten.

Alle betrokken partijen zijn het erover eens dat er in België (en ook in Europa) na de problemen met de vroege aardappelen, ook tekorten en kwaliteitsproblemen zijn bij de bewaaroogst. Het gaat onder andere om (veel) lagere opbrengsten, kleinere knollen, een onderwatergewicht dat sterk varieert en grote schommelingen tussen rassen, percelen en regio's.

Het onderwatergewicht is een belangrijke kwaliteitsparameter vooral bij verwerking tot friet of chips. Met name bij het ras bintje en enkele andere rassen heeft doorwas aanleiding gegeven tot glazigheid, wat de bewaar- zowel als de verwerkingskwaliteit beïnvloedt. Vanwege deze omstandigheden hebben de afnemers soepelheid aan de dag gelegd inzake contractuele kwaliteitseisen.

Jarenlange relatie

Elk contract is specifiek en vaak gebaseerd is op een jarenlange relatie tussen koper en verkoper. 'Aangezien elke operator in de keten meerdere commerciële partners kan hebben, is het niet mogelijk om vanuit de sector een uniforme regeling voor te schrijven', aldus de Boerenbond.

Tijdens de vergadering bleek duidelijk dat zowel de landbouworganisaties als Belgapom ervoor pleiten om over de problemen met contracten met elkaar in dialoog te gaan over een oplossing, aangezien de omstandigheden uitzonderlijk zijn en niet te voorzien waren. Daarbij moet er rekening gehouden worden met de inspanningen die de telers geleverd hebben om te voldoen aan de contractuele voorwaarden, maar ook met het uitzonderlijke karakter van het groeiseizoen.

Tijdens het overleg ging iedereen ermee akkoord dat in een afgesproken regeling alleen een billijk aandeel in de geleden schade verhaald kan worden. Tijdens de discussie werd de geleden schade omschreven als het volume van te weinig geleverde aardappelen, vermenigvuldigd met het verschil tussen de vrijemarktprijs en de contractprijs.

Visie Boerenbond

De Boerenbond roept zijn leden op om aan afnemers die tekorten willen verhalen op de producent, te vragen om enkele richtlijnen toe te passen. Het advies is onder andere om het volumetekort te verrekenen ten opzichte van 35 ton per hectare en aantoonbare kosten voor beregening te vergoeden met 10 euro per ton wanneer een contract volledig werd geleverd.

Volgens de Boerenbond is het gezien de zeer uiteenlopende situaties onbegonnen werk om tot een algemene regeling te komen. De Boerenbond heeft daarom in het overleg met de afnemers een aantal principes gesteld. Het is aan de fabrieken om in eer en geweten deze overeenkomsten af te handelen. Alleszins moet er ook volgend jaar nog worden samengewerkt.

Oogstjaar 2019

Aangezien de aardappelopbrengst per hectare moeilijk vooraf is in te schatten en om nieuwe problemen met leveringstekorten te vermijden, vraagt Boerenbond dat de aardappeltelers voor oogstjaar 2019 de keuze zouden krijgen tussen tonnen- en hectarecontracten, of een combinatie van beide. Voor de aardappeltelers biedt een dergelijk systeem meer bedrijfszekerheid.

'De uitzonderlijk droge omstandigheden van afgelopen zomer en najaar moeten ook in de aardappelsector aanzetten tot nadenken over hoe partijen in de toekomst op een evenwaardige en respectvolle manier met elkaar moet omgaan. Investeren in een goede overlegstructuur is alleszins de eerste voorwaarde om hierover interprofessionele afspraken te kunnen maken', aldus de Boerenbond.