Krimp groen vmbo en mbo baart zorgen

In totaal kampen groene mbo-scholen met een krimp van 30.300 studenten in 2011 naar 24.600 in 2017. Het aantal vmbo-leerlingen daalde in die periode van 57.600 naar 44.200 leerlingen. De Kamerleden Paul van Meenen (D66), Anne Kuik (CDA) en Zohair El Yassini (VVD) spraken hier hun zorg over uit.

Hbo-opleidingen en Wageningen University & Research weten juist meer studenten naar zich toe te trekken. Tussen 2011 en 2017 groeide het aantal respectievelijk 50 en 143 procent.

Opwaartse druk in onderwijs

Minister Ingrid van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap herkent deze ontwikkeling. ‘Het komt in de eerste plaats door de opwaartse druk in het onderwijs, waarbij steeds meer studenten voor hbo kiezen. Dit gebeurt ook in andere onderwijsrichtingen.’

Ook de locatie van veel van de opleidingen speelt een rol. De aoc’s liggen vaak in krimpgebieden. Dat betekent dat het aantal potentiële studenten afneemt. De verwachting is dat aoc’s gaan fuseren en dat sommige opleidingen ook fysiek bij elkaar worden gebracht. Van Engelshoven vindt dat daarbij goed gekeken moet worden naar het behoud van kleine, zeer specialistische opleidingen.

Regionale spreiding

De minister hecht ook waarde aan regionale spreiding omdat de opleidingen in de buurt van de praktijk moet blijven. ‘Daar moeten we een balans in vinden.’

Tot slot noemt Van Engelshoven het keuzegedrag van de studenten. Zij vinden de aoc’s kennelijk niet de meest aantrekkelijke opleiding. De minister denkt dat dit kan verbeteren als de de studies interessanter worden gemaakt, onder andere door ‘cross-overs’ met andere richtingen aan te gaan waardoor bijvoorbeeld een groene technische opleidingsrichting ontstaat.

Gebrekkige doorstroming is een andere kwestie die aandacht verdient, vindt El Yassini. De andere onderwijsminister Arie Slob, verantwoordelijk voor basis- en voortgezet onderwijs (waaronder mbo-studies), herkent dit. ‘Van het groene vmbo stroomt zo’n 30 procent door naar het groene mbo. Dat is een lager percentage dan bij andere opleidingsrichtingen.’

Onduidelijkheid

Slob vindt dat daar winst is te behalen. ‘51 procent van de leerlingen wil verder, maar ze weten niet zo goed in welke richting. Wat voor banen zijn er voor ze? Er ligt een taak voor de groene sector om dat duidelijk te maken. Er is nu te veel onbekendheid met wat er te halen valt. Daardoor kiezen de studenten vaak voor een andere richting, maar de groene sector heeft deze mensen keihard nodig.’

Cees Ruhé, portefeuillehouder Onderwijs en Innovatie bij LTO Nederland: ‘We moeten vol gas geven om voldoende mensen aan het werk te krijgen in onze sector. 40 procent van de studenten vindt de groene sector interessant. Zo’n 5 procent kiest voor een groene opleiding. Dat percentage moet omhoog. Het potentieel is er.’

'Betere samenwerking nodig'

Ruhé is zich bewust van de actie die de sector zelf moet ondernemen. ‘Daarvoor is een betere samenwerking nodig tussen bedrijfsleven en scholen. Er zijn voorbeelden waar dat goed werkt en waar jongeren les krijgen op de bedrijven. We vinden het wel belangrijk dat de scholen bij up-to-datebedrijven terechtkomen. Dat maakt het voor studenten aantrekkelijk.’

Groen onderwijs is met de vorming van het huidige kabinet overgeheveld van Economische Zaken naar Onderwijs, Wetenschap en Cultuur. Hierdoor wordt de financiering van het agrarisch onderwijs, na jaren van lagere financiering, vanaf 1 januari gelijk aan die van het overige onderwijs.