Fosfaat stuwt melkveesector naar efficiëntie

Het boekjaar van CRV, van september tot en met augustus, loopt niet synchroon met het kalenderjaar. Toch viel in het vorige boekjaar al de strenge selectie op als gevolg van het fosfaatreductieplan. Met 354.451 afgevoerde koeien waren dit er bijna 70.000 meer dan het jaar ervoor.

• Lees ook: Hogere productie met minder koeien

In 2018 moesten, vaak met pijn in het hart, nog eens 318.000 runderen het veld ruimen, fors boven de 286.000 melkkoeien in 2015-2016. Dat jaar kende na het bekend worden van de referentiedatum op 2 juli 2015 en de plannen voor fosfaatrechten ook al een hogere afvoer dan de 250.000 koeien per jaar in het melkquotumtijdperk.

Bij een strengere selectie hoort ook een hogere melkproductie en een betere vruchtbaarheid, meldt CRV trots. Voor het eerst komt de 305-dagenproductie met 9.225 kilo in een nieuw duizendtal. Dat een hoge melkproductie met een negatieve energiebalans zou leiden tot een slechtere vruchtbaarheid, blijkt niet uit de tussenkalftijd. Die werd juist met gemiddeld 408 dagen twee dagen korter dan het jaar ervoor.

Een oorzaak van dit eerder drachtig worden van koeien is dat ondernemers juist eerder afscheid nemen van dieren die het vlak na afkalven moeilijk krijgen. Ondernemers wijzen zo’n koe gemakkelijker de deur dan een goed producerende stalgenote. Een slechte start na afkalven resulteert nogal eens in meer inseminaties en een lagere melkproductie dan bij een probleemloze start.

Vooral een hoge melkproductie per koe is in het fosfaattijdperk een must. Werd in het melkquotumtijdperk nog gerekend met een vet-referentie en was een relatief hoog eiwitgehalte interessant voor de financiële opbrengst, nu draait het vooral om kilo’s vet en eiwit per koe. Ondernemers springen hier op in door dit fors te verhogen. Ten opzichte van het boekjaar 2016-2017 realiseren ze een plus van 17 kilo vet en 15 kilo eiwit naar respectievelijk 397 kilo en 326 kilo. Bij gelijkblijvende gehalten komt die plus vooral uit de kilo’s melk, blijkt uit de CRV-cijfers.

Een hogere melkgift betekent een hogere fosfaatproductie en daardoor zijn minder koeien nodig voor dezelfde hoeveelheid fosfaatrechten. Minder koeien betekent immers ook minder onderhoudsvoer. Dit zorgt voor weer een verdere krimp in de veestapel bij een gelijke melkproductie.

Voor veel bedrijven leiden de fosfaatrechten weliswaar voor lege plekken in de stal, maar doordat er een efficiëntieslag wordt gemaakt, kunnen veel boeren op een voor hen efficiënte en financieel interessante manier ook milieuwinst boeken. Het mes snijdt onverwacht aan twee kanten.