Route naar kringlooplandbouw ongewis, niet kansloos

De positieve ontvangst van de landbouwvisie hoeft niemand te verbazen. Er ging een tournee van de minister door het land aan vooraf. Zij sprak daarbij met boeren, burgers en vertegenwoordigers van belangen- en milieuorganisaties, handel en industrie. Veel inzichten die zij onderweg verzamelde komen terug in haar visiestuk Landbouw, Natuur en Voedsel: Waardevol en Verbonden. Veel partijen zullen zich er dus in herkennen.

De uitdaging voor de minister zit in de uitvoering van haar missie om de sector om te vormen naar kringlooplandbouw. Deze week zei Schouten tijdens een bijeenkomst in Zwolle dat we haar visie vooral moeten zien als een stok achter de deur voor het bij de les houden van betrokken partijen. 'Ik kan er altijd naar terugverwijzen: daar waren we het toch over eens.'

Schouten heeft nog drie jaar om een stevig fundament te leggen voor de realisatie van haar visie. Daarbij heeft zij zowel in de Tweede Kamer als bij de Europese Commissie obstakels te overwinnen.

In eigen huis zal zij de roep om meer snelheid bij de linkse oppositie moeten pareren. Deze voorgenomen transitie zal er echter een zijn van de lange adem waar vernieuwingen zich eerst moeten bewijzen voor ze breed worden omarmt. Boeren en tuinders willen zekerheden van de overheid voor ze grote investeringen aangaan. Vooral melkveehouders zullen eerst de kat uit de boom kijken. Voorlopers in grondgebondenheid zijn niet vergeten dat ze bij het fosfaatreductieplan niet werden ontzien.

In Europa moet Schouten de kar gaan trekken voor innovaties als Crispr-Cas en groene gewasbescherming, als zij echt de chemische gewasbescherming wil afschaffen. De stroperige Europese besluitvorming rond kunstmestvervangers is nog zo'n uitdaging die op haar bordje ligt.

Een veel gehoord argument tegen een te voorspoedige vergroening van de landbouw is de vrees voor een krimp van de Nederlandse exportpositie. In de praktijk blijkt echter dat onze afzetmarkten soms sneller evolueren dan we hier kunnen bijbenen. De harde groei in Duitsland van zuivelproducten die voldoen aan de gmo-vrije VLOG-standaard verraste de Nederlandse leveranciers.

Daarbij komt dat de Nederlandse landbouw het aan zijn stand verplicht is om voorop te lopen bij deze omwenteling. Wageningen University & Research is daarbij het toonaangevende kennisinstituut en onze boeren en tuinders vormen de ideale proeftuin. Dat is nu eenmaal het lot van de koploper.