'Koe uit mestput halen geen doorsnee taak van brandweer'

Waarom komt brandweer Fryslân met het idee voor specialistische mestploegen?

'Vijf van de 65 Friese brandweerposten zijn al langere tijd uitgerust om de mestput in te gaan. Zij beschikken over bijvoorbeeld mestpakken en een veetakel. Deze ploegen hebben veelal een incident meegemaakt, waarna ze in materieel hebben geïnvesteerd.

Sommige boeren willen met een stuk tuinslang in de mond zelf de put in als er een koe in is gevallen; dat is natuurlijk levensgevaarlijk

Wim van der Veen, clusterhoofd bij de Friese Brandweer

'De lokale brandweerkorpsen zijn in 2014 gefuseerd tot een regionaal brandweerkorps. Vanuit het managementteam kwam de vraag of we voldoende materiaal en materieel hebben, voldoende vakbekwaam zijn en of de dekking van de posten met deze specialistische taak eveneens voldoende is.'

Moet niet elke brandweerploeg een koe uit de put kunnen halen?

‘Wanneer de koe goed bereikbaar is en deze met behulp van de boer er veilig en verantwoord uit kan worden gehaald, dan kan elke brandweerploeg dat in principe doen. Wanneer de koe moeilijk kan worden bereikt of wanneer de situatie ingewikkeld is, dan loopt een lokale brandweerploeg al snel tegen zijn grenzen aan.

'Een koe uit een mestput halen is geen doorsnee taak van de brandweer. Er zijn ook brandweerlieden die niets hebben met grote dieren. Wel kunnen ze voorbereidingen treffen voor het specialistische team door bijvoorbeeld het gas te meten en de situatie te verkennen.'

Kijken jullie voor de optimalisatieslag ook bij andere brandweerkorpsen?

'We zijn op bezoek geweest bij collega's in Elspeet. Zij hebben een aanhangwagen met allerlei materiaal en een wasplaats voor de reiniging van mestpakken. Voor ons zit een handvol spiksplinternieuwe aanhangwagens er niet in. Goede veiligheid is onbetaalbaar, wordt wel eens gezegd. Maar de beschikking van geld is niet onuitputtelijk.'

Hoe is de samenwerking tussen de boer en de brandweer?

'Wanneer er een koe in de mestput is gevallen, kan dat voor een boer emotioneel zijn. Sommigen willen zelf de put in, soms zelfs met een stuk tuinslang in de mond. Dat is natuurlijk levensgevaarlijk.

'Samen met de boer zoeken wij naar een oplossing. De boer kent zijn bedrijf en de beesten het beste. De ondernemer kan bijvoorbeeld zorgen voor extra ventilatie. Samenwerking is de sleutel tot succes. Om die samenwerking te verbeteren, willen we graag overleggen met LTO Noord.’

Wanneer gaan jullie de put niet in?

'Enkele jaren terug viel er een stier van bijna een ton in de put. Daar gaan we niet bij in. Ook een stal met emissiearme vloeren is voor ons een no-go.'

Wat is jullie werkwijze bij incidenten waarbij mensen in de silo of mestput vallen?

'Wanneer mensen in nood zijn, gaan we altijd voor redding. Dan gaan brandweerlieden van iedere ploeg de put in, gespecialiseerd of niet.'