Droogtecrisis of droogtekans?

Boeren en tuinders werken dag en nacht om hun gewassen te verzorgen. Overal waar het kan en mag, wordt er op een zorgvuldige wijze beregend. De belangenbehartigers van de land- en tuinbouw lopen ondertussen de deur plat in Den Haag en bij de verschillende waterschappen. Helaas buitelen sectoren daarbij nog wel eens over elkaar heen.

In een tijd waarin ondernemers elkaars haspels lenen, spelen sectoren vooral met hun eigen waterpistool. We laten ons afleiden door de noodzaak van vandaag, terwijl we juist nu in actie moeten komen om de land- en tuinbouw van morgen veilig te stellen.

Kans

Het Chinese woord voor crisis betekent niet alleen gevaar, maar ook kans. Wij richten ons nu op het gevaar, namelijk het mislukken van onze oogsten. Een begrijpelijke keuze. Maar de beschikbare hoeveelheid water is een gegeven waar we op dit moment niets aan kunnen veranderen.

Met de crisismaatregelen voor bijvoorbeeld het langer uitrijden van mest is niets mis, maar het zijn druppels op een gloeiende plaat. We richten ons puur op de korte termijn. Ondertussen missen we de kans om structurele maatregelen voor te stellen.

Vooruitkijken

Als we uit de waan van de dag stappen, valt op dat partijen buiten de land- en tuinbouw verder vooruitkijken. Ze hadden al plannen klaarliggen en grijpen de droogte aan om die plannen nu op tafel te krijgen. Bijvoorbeeld het plan voor een Permanente Oostelijke Aanvoer. Dat is een aanpassing van de aanvoerroute van zoetwater naar West-Nederland.

De Permanente Oostelijke Aanvoer is een complex plan met voor- en nadelen voor de land- en tuinbouw. Maar wij praten er niet over mee, want wij zijn druk met de problemen van vandaag. Wat een gemiste kans. Je moet het ijzer smeden als het heet is. En heet is het.

Structurele maatregelen

Wij zouden ook verder moeten kijken en deze tijd van crisis aan moeten pakken om structurele maatregelen voor te stellen. Hebben wij dan ook iets op de plank liggen? Ja hoor. Trek het Plan Spaargaren maar uit de kast.

Dit plan voorziet in de aanleg van een sluis in de Nieuwe Waterweg ter hoogte van de Beneluxtunnel in Rotterdam. De grote zeeschepen kunnen dan nog steeds zonder oponthoud de Rotterdamse haven bereiken, terwijl de zouttong uit de Noordzee wordt tegengehouden. Daarmee kunnen we als Nederlandse samenleving een enorme klapper slaan bij het tegengaan van verzilting.

Regionaal

Ook is dit het moment om regionaal nog eens goed te kijken naar plannen om te voorkomen dat ons kostbare zoete water langzaam zout wordt. We strijden als samenleving al eeuwen tegen wateroverlast en we nemen sinds enkele decennia ook maatregelen tegen watertekort, maar op de lange termijn is verzilting onze grootste vijand.

Als we geen actie ondernemen, komen we in een tantaluskwelling waarbij we omringd worden door water dat te zout is om te kunnen gebruiken. De droogte is voor alle ondernemers vervelend en voor sommigen een ramp. Laten we dit moment aangrijpen om de handen ineen te slaan en een ramp voor velen tijdig af te wenden.

André Hoogendijk
Adjunct-directeur KAVB