Prijswet is basis onder landbouwvisie Schouten

'We hebben allemaal belang bij een sterke agrarische sector, veilig en betrouwbaar voedsel, een rijke natuur en een vitaal platteland', aldus Schouten toen.

De presentatie van haar landbouwvisie is echter over de zomer getild. Dit is niet verwonderlijk, gezien de karrevracht aan rapporten en voorstellen waarmee boerenorganisaties, milieu- en natuurclubs en overheidsinstanties de minister trachten te inspireren bij het schrijven van haar plan.

Deze week deed het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) een grote duit in het zakje. In een 122 pagina's tellend essay legde deze instantie de vicieuze cirkel bloot waarin veel boerenbedrijven gevangen zitten.

Door de intensivering is het specialisme onder boerenbedrijven toegenomen. Dit leidde tot hoge grondprijzen en gestegen schuldenlasten. Ondanks het gestegen productievolume blijft het jaarinkomen van agrarische bedrijven ver achter bij andere economische sectoren en het is bovendien minder stabiel.

Het PBL pleit daarom voor een gezamenlijk landbouwakkoord tussen overheid, bedrijfsleven, maatschappij en boerenorganisaties. Het planbureau schrijft verder dat voor een omschakeling alternatieve verdienmodellen nodig zijn. Die zijn echter vaak relatief duur, risicovol en dus onaantrekkelijk voor boeren en tuinders. Voor boerenbedrijven zijn er daardoor nauwelijks alternatieven om uit de greep van schulden en bestaande contracten met leveranciers en banken te raken.

Met het aanstaande verbod op een aantal oneerlijke handelspraktijken loopt Schouten vooruit op dat landbouwakkoord. Met het verbod, een meldpunt voor misstanden en een onafhankelijke toezichthouder verstevigt zij de onderhandelingspositie van boeren en tuinders. Bovendien gaat de overheid ze actiever voorlichten over de mogelijkheden die er zijn voor onderlinge samenwerking.

Dit moet het voor boeren makkelijker maken om met onderscheidende, duurzame en economisch rendabele concepten te komen. Het wordt straks ook makkelijker om daar met de supermarktketens bindende afspraken over te maken. Zij moeten de meerkosten uiteindelijk doorberekenen aan de consument.

De bal ligt straks wel bij de boeren en tuinders. Zij moeten aantonen dat ze innovatief genoeg zijn om de markt te bedienen met groene producten met meerwaarde.