Geen relatie gewasbescherming en gezondheid omwonenden

Er bestaan al langer zorgen over de mogelijke effecten van het gebruik van bestrijdingsmiddelen op de gezondheid van omwonenden van landbouwpercelen. Om die reden verrichtten het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de Universiteit Utrecht en het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel) een verkennend onderzoek.

• Lees ook: LTO voorstander vervolgonderzoek gezondheidseffect middelen

De onderzoekers maakten gebruik van de gegevens van huisartsen en vragenlijsten. Ze bekeken of er een verband bestaat tussen afstand tot landbouwpercelen en ziekten en aandoeningen in de nabijheid daarvan. Deze data werden vergeleken met de teelten van dertien gewassen in de omgeving van deze mensen. De onderzoekers konden daarbij geen duidelijke verbanden vinden tussen gezondheid en het wonen dicht bij landbouwgronden.

Maisteelt

Over bepaalde teelten uiten de onderzoekers wel hun zorgen. Zo zien ze een relatie tussen maisteelt en een hogere sterfte aan longaandoeningen. Maar er kan nog niet worden vastgesteld of gewasbeschermingsmiddelen hiervan de oorzaak zijn. Fijnstof speelt hierbij wellicht een rol.

Bij andere teelten deden de onderzoekers ook observaties, maar die waren statistisch niet overtuigend genoeg. Zo werden er in de buurt van zomergerst pasgeborenen met een gemiddeld hoger geboortegewicht waargenomen.

Fruitteelt

Een andere waarneming betreft de ziekte van Parkinson die vaker voorkomt naarmate een gebied een grote oppervlakte aan fruitteelt heeft. Ook komen er in de buurt van fruitteelt meer mensen voor met oogirritaties. In gebieden met een rotatieteelt van aardappelen, bieten en granen werd een verhoogde sterfte aan leukemie gevonden.

Het wonen nabij landbouwpercelen levert ook voordelen op. Mensen die daar dichtbij wonen, lijken over het algemeen zelfs gezonder te zijn dan mensen die daar verder vandaan wonen. Ook hier is een duidelijk verband niet aantoonbaar, want het kan volgens de onderzoekers ook met leefstijl te maken hebben.

Geen link

Zoals al gezegd konden de onderzoekers bij de genoemde gezondheidsproblemen geen directe link leggen met gewasbeschermingsmiddelen. Andere omgevingsfactoren kunnen daarbij niet worden uitgesloten.

Naast het verkennende onderzoek wordt er momenteel een blootstellingsonderzoek uitgevoerd naar omwonenden en gewasbeschermingsmiddelen. Die uitslagen komen later dit jaar en zullen samen met deze verkenning richting geven aan vervolgonderzoek dat volgens het RIVM nodig is.