Italië nog altijd het échte venkelland

De oogst van Nederlandse venkel is inmiddels weer een paar weken begonnen. Met venkel is culinair gezien veel mogelijk. Het groen van het gewas wordt gebruikt als kruid, de knol als groente en van de zaden wordt etherische olie gemaakt of kan gebruikt worden voor thee.

Toch geldt zeker ook voor de Nederlandse markt: onbekend maakt onbemind. Ter vergelijking: in Italië eten consumenten gemiddeld 8 kilo venkel per persoon per jaar. In Nederland nog geen 100 gram.

Mekka van de venkel

Teler Joop Litjens uit het Limburgse 'venkeldorp' Leunen weet dat als geen ander. Leunen wordt wel het 'Mekka van de venkel' genoemd omdat er twee relatief grote venkeltelers zijn.

Litjens: 'Om de groente te promoten hebben we op heel wat boeren markten en open dagen gestaan. Veel mensen kennen venkel niet en anders weten ze vaak niet wat ze er mee kunnen. Maar mensen die venkel hebben ontdekt, zijn vaak heel enthousiast over wat je ermee kunt in de keuken.'

Supermarkten

Het is volgens hem moeilijk om een klein product onder de aandacht te krijgen van een groot publiek. 'Bij alle supermarktketens is venkel wel te verkrijgen. Dat zijn de partijen die eigenlijk de promotie van venkel ook het beste zouden kunnen oppakken.'

De markt voor venkel noemt de teler qua areaal en afzet stabiel, 'maar de prijzen zijn grillig'. Zelf zet hij zijn producten af via telersvereniging Fossa Eugenia en kent zijn venkelafzet groei. 'Contracten zorgen in ieder geval voor een bodem en voor leveringszekerheid. De dagprijzen zijn voor mij te onzeker.'

Onvoorspelbaar

Bij veiling ZON fruit & vegetables herkennen ze de onvoorspelbaarheid van de prijzen. 'Ik raad telers dan ook aan om elke dag wat te laten zien' zegt productmanager Leander van de Griend. 'Want soms brengt venkel 2 euro op, maar soms ook maar 20 cent. Maar over het hele seizoen krijg je dan toch een goed bedrag voor de venkel.'

Volgens Van de Griend blijkt uit de retailcijfers dat de verkoop van venkel in Nederland afneemt. 'Als we niet uitkijken wordt venkel een vergeten groente. Om daar wat aan te doen zijn we in overleg met A-merken als Knorr en Conimex om te kijken of we via pakjes en zakjes het product aan de man kunnen brengen. Als iemand een keer venkel gekocht heeft zal hij ook eerder een tweede of derde keer venkel kopen.'

Andere producten

Bij ZON leveren negen telers venkel. 'Alle telers die ik ken telen ook een ander product ernaast', vertelt Van de Griend. Dat geldt ook voor Joop Litjens: 'Bij ons is venkel het hoofdgewas, maar we telen ook Chinese Kool en we doen wat proeven met Rettich.'

Bejo Zaden is als leverancier van venkelzaden een internationale speler. Cijfers van Bejo tonen aan hoe groot het verschil tussen venkelland nummer één en de rest van de wereld is. In Italië wordt 16.000 hectare venkel verbouwd, in andere landen niet meer dan 400 hectare.

Restaurants

'In restaurants wordt venkel best wel veel gebruikt, maar je gaat pas volumes krijgen als het in de retail goed verkocht wordt', vertelt verkoper Maurice Deben van Bejo Zaden. 'Als Nederlanders in plaats van 100 gram 200 gram venkel per jaar gaan eten, heb je direct waarschijnlijk direct een tekort. Maar er zijn ontzettend veel mogelijkheden, in macaroni en bij vis bijvoorbeeld.'

Wat kan helpen bij de promotie van venkel, is dat het een hele schone teelt is. 'Venkel is niet ziektegevoelig, en er zijn ook niet veel middelen toegelaten. Maar bovenal hebben telers geïnvesteerd in ruimere rijensystemen. De Nederlandse venkeltelers werken erg professioneel. Hierdoor heb je minder kans op schimmels. Met name Cercospora kan nog wel voorkomen in venkel.'

Zomerschot

Bij venkel heeft de veredelaar veel aandacht zomerschot. Deben: 'Koudeschot komt eigenlijk niet voor bij venkel. Wel is venkel gevoelig voor zomerschot. De aanleg daarvoor kan al in de zomerdag worden gelegd. Met name het ras Dragon hebben we daarvoor ontwikkeld, dat is sterk tegen zomerschot.'