StarFarmers aan de slag met SlimmeStal

'Het effect van het stalklimaat op de prestaties van het dier worden zwaar onderschat. Dertig grootgebrachte biggen per zeug halen we tegenwoordig met gemak, maar bij de vleesvarkens 900 gram groei halen is nog steeds een uitdaging', reageert Jaap Kreuger, voorzitter van de leveranciersvereniging StarFarmers. Vijf vragen voor hem over het waarom van de SlimmeStal.

Waarom maakt StarFarmers gebruik van de SlimmeStal?

'De deelnemers aan onze vereniging willen graag de diergezondheid verhogen en de dierdagdoserig verlagen. SlimmeStal biedt een mogelijkheid om de relatie tussen klimaat, slachtafwijkingen en dierdagdosering te onderzoeken. Wij, StarFarmers, willen daar graag meer inzicht in verkrijgen. Kijk je bijvoorbeeld naar een aandoening als pleuritis, dan beginnen de eerste problemen daarmee al bij de gespeende biggen.

Hoe werkt het?

'De meetkastjes zijn 12 centimeter hoog en 8 centimeter breed en registreren elke 10 minuten realtime de temperatuur, relatieve luchtvochtigheid, luchtdruk en het CO2-niveau. Die informatie wordt doorgestuurd naar een centrale computer die de data verwerkt. De metingen worden gepresenteerd in mooie grafieken. In een oogopslag zie je de afwijkingen op een dag, week of maand.

'Als leveranciersvereniging hebben we in eerste instantie geïnvesteerd in 22 meetkastjes met bijbehorende software. De investering werd mogelijk gemaakt door de regeling 'ondersteuning ketenconcepten' van de POV, Vion en de leveranciersvereniging. De kastjes zijn geplaatst bij gesloten bedrijven, vermeerderings- en mestbedrijven.

'Met de nieuwe klimaatcomputers kun je ook de temperatuur, luchtvochtigheid, luchtdruk en het CO2-gehalte meten, maar nog lang niet iedere varkenshouder heeft dat. SlimmeStal is een relatief goedkoop alternatief en ik ben blij met de schat aan data die de metingen opleveren.'

Wat hebben de metingen opgeleverd?

'Meten is weten. We weten gewoon niet wat het effect van het stalklimaat is op de gezondheid van onze dieren. Daarom hebben we de afgelopen drie maanden gemeten en daar gaan we ook nog mee door. We willen data van minimaal 6 maanden hebben; de tijd die het kost voor een gespeende big naar de slachterij gaat als vleesvarken. Dat wordt onze nulmeting.

'Daarnaast willen we graag meten wat het stalklimaat doet in de andere seizoenen, dus jaarrond. Wat opvalt uit de metingen die we tot nu toe hebben gedaan, is dat de variatie enorm groot is. Met name in het gemeten CO2-niveau. Ik ben verrast door de enorme verschillen in stabiliteit van het afdelingsklimaat tussen bedrijven. Van het CO2-gehalte en de luchtvochtigheid in het bijzonder. Dat had ik niet verwacht.

'Ik ben zelf een van de deelnemers. Op ons bedrijf zijn in de biggenstal bijvoorbeeld drie verschillende ventilatiesystemen en uit die metingen blijkt bijvoorbeeld dat de ventilatiecurve niet goed werkt. Het meetkastje hangt nu in mijn zeugenstal en daar wil ik ook het ammoniakgehalte meten.'

Wat wil StarFarmers met de SlimmeStal?

'Wij zitten met 185 bedrijven in een keten en onderzoeken of we via het klimaat een slag kunnen maken in de gezondheid van onze varkens. Die is goed, maar moet nog beter kunnen. Door data te verzamelen verwachten we meer inzicht te krijgen in het klimaat in de stal voor mens en dier.

'Hebben we dat goed in beeld, dan kunnen we met elkaar bepalen waarop we willen sturen: temperatuur, luchtvochtigheid, luchtdruk en/of CO2-gehalte. Een enkele deelnemer is in de projectfase al actief gaan sturen op data. Dat leidde tot een waarneembaar beter stalklimaat.

'Veel varkenshouders sturen het bedrijf op gevoel, maar met SlimmeStal kun je bijvoorbeeld ook een alert krijgen wanneer data afwijken van de ijklijn. SlimmeStal kan onderdeel worden van ons concept. Sturen op klimaat met als hoger doel betere omstandigheden voor de dieren.'

Wat wordt de volgende stap?

'Vanaf mei worden ketenprofielen opgesteld, waarbij op afdelingsniveau gegevens over slachtbevindingen worden gekoppeld aan het afdelingsklimaat en het medicijngebruik van de dieren gedurende de biggenopfok- en vleesvarkenfase. Bij mijn mester hangt bijvoorbeeld ook een kastje.

'Ik hoop dat het vergelijken van al onze data informatie oplevert waarmee wij als StarFarmers ons management verder dan wel beter op elkaar kunnen afstemmen.'