Eenmansbedrijf raakt volgens aardbeienteler uit de tijd

De schaalvergroting in de aardbeienteelt is snel gegaan, stelt De Ruiter. In 1992 behoorde hij na een uitbreiding tot 5.000 vierkante meter glas tot de grote aardbeienbedrijven. Daarna ging de schaalvergroting zo snel dat hij zich nu, ondanks twee uitbreidingen, rekent tot de kleine bedrijven.

Grote bedrijven zijn in het voordeel, constateert de ondernemer. Zo zijn veel investeringen per hoeveelheid product lager dan bij kleine bedrijven. Dat geldt voor hem bijvoorbeeld voor de recente investering waardoor hij al het water kan reinigen en hergebruiken om te voldoen aan de eisen voor nullozing. Dat geldt ook voor de aankoop van CO2 en de opslag ervan in de huurtank. Hij betaalt daarvoor jaarlijks 3.000 euro per hectare meer dan een groot bedrijf.

Administratieve verplichtingen

Een groot bedrijf is ook in het voordeel omdat er relatief weinig verschil is in administratieve verplichtingen tussen een groot en een klein bedrijf. Datzelfde geldt voor allerlei heffingen en afdrachten.

Bovendien kan een ondernemer met een groot bedrijf taken verdelen. Bij een eenmansbedrijf moet hij zelf specialist zijn op te veel verschillende terreinen. De Ruiter stelde mede daarom enkele jaren geleden een bedrijfsleider aan. 'Je kunt niet meer als één man alles weten en alles regelen. Een eenmansbedrijf kan niet meer.'

Supermarkten

Ook in de afzet biedt een grotere schaal voordelen, vervolgt De Ruiter. De grote supermarkten kopen rechtstreeks bij de grote aardbeienkwekers. Ze willen alleen nog grote, uniforme partijen. 'Vroeger waren er altijd wel afnemers die graag kleine, exclusieve partijen kochten. Nu nauwelijks meer. Dat voordeel valt dus ook weg', zegt de aardbeienkweker.

De ondernemer is realist genoeg om te beseffen dat schaalvergroting niet te stoppen is. Hij verwacht zelfs dat die trend de komende jaren nog sneller gaat. Maar zijn eigen bedrijf heeft op de Genderense locatie nauwelijks mogelijkheden om uit te breiden. Daarom verdiept hij zich in alternatieven, zoals samenwerking met andere bedrijven of het scheiden van financiën, arbeid en risico.

License to produce

De Ruiter besteedt veel aandacht aan zijn license to produce. 'Ik wil niet dat mijn dorpsgenoten zeggen: 'Daar zit een aardbeienkweker', maar 'Wij hebben een aardbeienkweker'.'

Daarom doet de ondernemer het grootste deel van het jaar op zaterdagochtend aan huisverkoop. Dat loopt prima. Negatief nieuws, bijvoorbeeld over 'gif' op aardbeien, heeft geen enkele effect op de verkoop. 'Klanten zeggen dan: 'Die aardbeien komen bij Wouter vandaan, dan is het goed'.'

Personeelsbeleid

Ook in zijn personeelsbeleid speelt license to produce een belangrijke rol. De Ruiter werkt namelijk bijna alleen met huisvrouwen en scholieren uit Genderen en omgeving. Verdeeld over het jaar werken er twaalf huisvrouwen en vijftig tot zestig scholieren op zijn bedrijf.

Een nadeel van scholieren is dat er veel meer geregel en administratie nodig is voor relatief weinig uren. Voor bijvoorbeeld vijftien Polen die op jaarbasis hetzelfde werk kunnen doen, is veel minder geregel en administratie nodig.

Premies

Scholieren verdienen wel minder dan Polen, maar ze presteren ook veel minder en er moeten voor hen allerlei premies worden afgedragen waar ze nooit gebruik van maken, zoals WW-premie. 'De overheid zou het makkelijker moeten maken om met scholieren te werken', vindt De Ruiter.

Zijn aardbeienbedrijf is een belangrijke werkgever in Genderen en omgeving. 'Je wilt niet weten hoe vaak ik word gebeld door mensen die vragen of ze hier aan de slag kunnen.'

Jong geleerd

De aardbeienkweker heeft het liefst jongeren die al op hun veertiende bij hem komen werken. Dan leren ze vroeg wat werken is. Veel zestienjarigen die twee jaar langer 'alleen achter een beeldscherm hebben gezeten', zijn het werken veel minder gewend, constateert hij.

Dat de jongeren goed leren werken, hoort de ondernemer ook van bedrijven waar ze later gaan werken. 'Ik kan wel zien dat het er een van jou is', zeggen anderen. 'Dat is een pre voor hun verdere carrière', stelt De Ruiter vast.

Lokale mensen

Alleen kleine bedrijven kunnen met lokale mensen werken, stelt de kweker. 'Hoe groter het bedrijf, hoe moeilijker dat is. Dat geldt nog meer voor bedrijven op glastuinbouwlocaties.'

De Ruiter werkt ook aan zijn license tot produce door mee te doen aan open dagen en door regelmatig groepen te ontvangen, zoals buurtverenigingen. 'Dat doe ik gratis. Als je als agrarisch bedrijf gedragen wilt worden door je omgeving, dan moet je open zijn en ervoor zorgen dat niemand last heeft van je bedrijfsactiviteiten.'