Pensverzuring: heeft jouw rundvee er ook last van?

Pensverzuring heeft invloed op onder meer het liggedrag, de herkauwactiviteit en mestkwaliteit van koeien. De gevolgen kunnen een lagere melkproductie, slechtere voerefficiëntie en uitval van dieren zijn. Dit gaat uiteindelijk geld kosten!

Weetje: 'De geschatte kosten van pensverzuring zijn 200 tot 300 euro per koe per jaar'

Kuilen beoordelen

Wat regelmatig voorkomt is pensverzuring. De oorzaak is te vinden bij relatief 'snelle' graskuilen. Je kan dit bij de kuil voelen, zien en ruiken. Wordt alert bij kuilen waarvan het ingekuilde gras 'slap' is; kuilen die vochtig aanvoelen en zuurder ruiken. Als je dat constateert, weet je dat je moet schakelen.

Mocht je dit hebben gemist en zo'n kuil maakt onderdeel uit van je rantsoen, dan zie je een aantal typische kenmerken bij de melkkoe. Je ziet wisselende mest, de koeien zijn vaak 'vuilig' op de achterkant en ze kunnen schuimvorming op de mond hebben. In een wat verder gevorderd stadium liggen ze met de 'nek om' (kop op de pens). Ook kan het zijn dat je een langere periode minder melkt zonder dat je de werkelijke oorzaak goed kunt achterhalen. Bij robotbedrijven zie je regelmatig dat er minder activiteit op de melkrobot is. Allemaal kenmerken die kunnen wijzen op een pens die niet gezond is.

Uiteraard zie je een verandering in de productieprestaties. De melkproductie is matig en de gehaltes zijn minder mooi. Met name het vetpercentage kan aan de lage kant zijn. Wanneer de pens langdurig instabiel is loopt daarnaast ook de vruchtbaarheid vaak terug en zie je klauwproblemen ontstaan.

Oplossing voor snelle kuilen?

Je gaat op zoek naar tragere voeders met voldoende structuur, of kijken naar aanvullende voeders. Hiervoor zijn meerdere opties mogelijk. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om minimaal 150 gram Natriumbicarbonaat per koe per dag te geven. Dit kun je direct aan het voerhek doen, maar het is beter om het natriumbicarbonaat mee te nemen in de voermengwagen.

Het bijmengen van sojahullen of andere structuurrijke producten als hooi en koolzaadstro is een andere mogelijkheid. Het is belangrijk over te stappen naar een krachtvoerbrok met veel ruwe celstof.

Andere oorzaken voor pensverzuring

Met het oog op de komende weidegang: laat de koeien gefaseerd naar buiten gaan en kijk gedurende het hele weideseizoen voor tips op kijkopgras.nl. Als de pens gewend is, kun je ze langer naar buiten doen. Ook stressvolle situaties zoals rond de afkalving kunnen pensverzuring veroorzaken.

Hoe kun je aan je rundvee zien wat de status van pensverzuring is?

Rundveespecialist Geertjan Fekken: 'Als een koe heel snel herkauwt, meer dan zestig/zeventig keer per minuut, kan dit duiden op pensverzuring. Ook aan de mestkwaliteit kun je pensverzuring herkennen.

'Wanneer de mest slecht is verteerd en een scherpe, ammoniakachtige geur afgeeft, moet je op je hoede zijn. Een handige methode is de laarsproef: als er geen zoolprofiel achterblijft op de mestflat en de mest niet aanzuigt bij het optillen van de laars, is de consistentie ideaal.'

Samen de stal door

Bekijk deze video waarin we op pad gaan met rundveespecialist Edwin van Werven. Hij loopt in anderhalve minuut langs alle kenmerken in de stal.

Daarnaast is er een handig overzicht beschikbaar waarmee je de belangrijkste kenmerken van pensverzuring kunt nalopen. Met deze checklist controleer je het rundvee, het voer én de papieren.

• Klik hier voor meer informatie