Impuls voor kavelruil in Flevoland

'Vrijwillige kavelruil kon altijd al, maar daar wordt tot nu toe weinig gebruik van gemaakt. Door deze bijdrage van de provincie wordt het mogelijk om een grootschalig plan neer te leggen', zegt Michielsen.

Hij ziet vooral kansen in de gekozen integrale aanpak van de opgaves die er liggen in de provincie. 'Denk maar aan het tot uitvoer brengen van de plannen voor nieuwe natuur in Flevoland, plannen rond Almere, compensatie van de Hanzelijn en oplossingen voor bodemdalingsgebieden.'

Maar ook de landbouw zelf profiteert. 'In Flevoland denkt men vaak dat het goed geregeld is met de verkaveling en dergelijke. Qua waterhuishouding en infrastructuur is dat ook zo, maar de schaalvergroting gaat door en daarmee is de verkaveling niet meer optimaal', zegt de voorzitter.

Belang van de sector

'Een betere verkaveling is beter voor de verkeersveiligheid, maar ook in het belang van de sector zelf. Je kunt door kavelruil enorm besparen op je bewerkingskosten.'

De situatie is vooral urgent in de Noordoostpolder. LTO Noord en Kadaster boden in september 2014 Gedeputeerde Staten een onderzoek aan waarin de verkavelingsstructuur in de provincie in kaart was gebracht. De Noordoostpolder was toen al rood, oranje en geel gekleurd, wat betekent dat de situatie 'slecht', 'matig' of 'redelijk' is. De kleur groen van 'goed tot uitstekend' komt in dit deel van de provincie al niet meer op de kaart voor.

Functiekaarten

Maar ook in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland is kavelruil een goed middel om de landbouwkundige situatie te verbeteren, stelt Michielsen. 'Aan de oostkant van Dronten loopt een pilot, dat is momenteel ook het enige concrete project op het gebied van vrijwillige kavelruil.'

LTO Noord werkt momenteel mee aan het opstellen van functiekaarten die de basis kunnen vormen voor kavelruilprojecten.

Dynamiek

'Flevoland heeft nog nooit een ruilverkaveling meegemaakt, dat maakt de provincie zo uniek', zegt directeur Erwin van den Berg van Stivas, de onafhankelijke stichting ter verbetering van de agrarische structuur die in Flevoland samenwerkt met Kadaster en is betrokken bij het project in Dronten. 'Maar ook in deze provincie valt echt wel wat te ruilen, al is de dynamiek anders dan in bijvoorbeeld Noord-Holland.'

In Flevoland gaat het volgens Van den Berg om relatief grote, rechte kavels; er zijn geen stukjes die je met je buren kunt ruilen. 'Complicerende factor in met name Oostelijk Flevoland is het Rijksvastgoedbedrijf en het feit dat er nog relatief veel pacht is. Het voordeel van deze subsidieregeling is dat je al deze factoren kunt meenemen in een integraal project.'
Ook commerciële partijen zien de noodzaak en mogelijkheden voor vrijwillige kavelruil in Flevoland. Countus en VSO makelaars richtten samen de stichting Boerenkavel op (zie kader).

Verbetering verkeersveiligheid en milieu

'Je ziet steeds meer versnippering en een toename van de reisafstanden. Met kavelruil verminder je verkeersbewegingen en daarmee verbeter je de verkeersveiligheid en het milieu', zegt regiodirecteur Dijan Bruins van Countus.

Volgens Van den Berg gaat het ook om bewustwording onder boeren zelf. Michielsen beaamt dat. 'Ik hoop dat de regeling van de provincie wat in beweging zet, anders hebben we ons jaren voor niets ingezet. De 2 miljoen is smeerolie, ondernemers moeten zelf ook in de buidel tasten. Zij moeten de kansen zien die de regeling hen biedt. Dit moet het begin worden van een nieuw tijdperk.'