Akkerbouwer ziet personeel liefst zelfstandig functioneren

'Het begon ermee dat ik dacht: hoe kan ik de mensen motiveren zelfstandiger op het bedrijf bezig te zijn en zaken niet van bovenaf op te leggen?' Bert Sloetjes zit aan de keukentafel van zijn akkerbouwbedrijf in het Gelderse Halle en laat met zijn vraag de spagaat zien die hij als werkgever ervaart. Hij erkent dat hij de 'baas' is, maar wil dat in wezen niet zijn.

'Ik probeer de mensen die voor mij werken het volgende inzicht te geven: we zijn met zijn allen bezig, maar zijn we zinvol bezig? En hoe zit het met de declareerbare uren?', zegt hij.

'Ik wil het liefst dat ze als zelfstandig ondernemer functioneren, dat ze opereren als een zelfregulerend team. Daartoe miste ik soms de drive en ik vind dat ze te snel in de relaxstand schieten. Dan moet ik vragen: is dit of dat al gedaan? Oh nee, vergeten, werd dan gezegd. Kijk, dat zou niet moeten, vind ik.'

Aardappelen

Sloetjes, die eigenlijk veehouder wilde worden, is in Halle sinds het midden van de jaren 80 direct na de landbouwschool begonnen met het verbouwen van aardappelen. Zo'n tien jaar nadat zijn ouders op dezelfde plek om gezondheidsredenen stopten met hun gemengde bedrijf.

'Er kwam door het melkquotum veel grond vrij en zo ben ik langzaam begonnen. Ik heb de slechte jaren 90 overleefd. Inmiddels heb ik een areaal van 200 hectare aardappelen, 100 hectare industriegroenten - waspeen, erwten en bonen - en daarnaast 100 hectare mais en soms een stukje graan.'

Hij huurt veel grond, van zo'n 85 verschillende mensen. '60 tot 70 procent van mijn areaal ligt binnen een straal van 7 tot 8 kilometer van het bedrijf, de rest in een straal van maximaal 15 tot 16 kilometer.'

Gunfactor

Dat Sloetjes zoveel kan huren, is het resultaat van 'een hoge gunfactor', die weer het gevolg is van zijn filosofie. 'Ik wil een bedrijf bestieren dat eerlijk en degelijk is, zonder poespas, correct. Met mij zakendoen betekent dat mensen van mij op aan moeten kunnen. Zakelijk, marktconform, maar ook menselijk.

'Als ze mij vragen: kun je de sloot ook nog even schoonmaken?, dan doen we dat. Want als je bij mensen als egotripper binnenkomt, pikken ze dat niet. En hier gunnen ze het mij, ook omdat ik wil dat iedereen er goed uitspringt.'

Grenzen van groei

Sloetjes voegt er wel aan toe dat de grenzen van groei in zicht zijn. 'Groei staat bij mij niet langer voorop. Ons aardappelareaal gaan we bijvoorbeeld zeker niet verder uitbreiden. Gemoedsrust, het kunnen overzien en de beheersbaarheid zijn ook belangrijk.

'Soms vragen mensen me wel eens: wat is jouw stip op de horizon? Dan zeg ik: daar houd ik me niet mee bezig. Een visie is leuk, maar beperkt houdbaar en wordt vaak snel door de werkelijkheid ingehaald, is mijn ervaring.'

Goed personeel

Op het akkerbouwbedrijf van Sloetjes werken vijf mensen fulltime in vaste dienst, met nog twee/drie losse (deeltijd)krachten en in de oogstperiode extra zzp'ers om de pieken op te vangen.

Hij is zuinig op zijn personeel, want goed personeel in de akkerbouw is geen vanzelfsprekendheid (zie kader). Sloetjes denkt met het stimuleren van zelfstandigheid de functies aantrekkelijker te maken.

Functioneringsgesprekken

'Daarom ben ik eerst begonnen met professionele functioneringsgesprekken, om een beeld te krijgen van hun genoegens en ongenoegens. In november en december hebben we met zes mensen de bedrijfstraining 'De ondernemende werknemer' (zie kader, red.) gevolgd. Daarin werd ingegaan op communicatie, competenties, wat je anders zou willen doen en dergelijke', aldus Sloetjes.

'Wat opviel was dat de hele groep er serieus mee aan de slag ging en er ook zaken binnen het bedrijf zijn verbeterd, bijvoorbeeld bij enkelen het verantwoordelijkheidsgevoel.

'Daarom wil ik ook absoluut blijven stimuleren om cursussen en bijscholing te volgen. Ik verlang van een werknemer niet alleen dat hij werkt, maar ook dat hij zich ontwikkelt, persoonlijk en vaktechnisch.'