'Platteland presenteert zich ten onrechte als failliet'

Alkemade: 'Veel mensen willen wel meer betalen voor betere producten, maar de relatie tussen het werk van de boer en de producten in de supermarkt is te ondoorzichtig geworden. Het moet nadrukkelijker worden geëtaleerd dat de keuzes die je in de supermarkt maakt van invloed zijn op onze boeren en de biodiversiteit. 'Wat dat betreft is er voor de supermarkten ook veel werk te doen.'

Zijn zonneparken de toekomst voor het platteland?

Alkemade: 'Bij de zonneparken zie je nu de neiging om heel snel te oogsten. En dat gaat voorbij aan de zorgvuldigheid waarmee je het buitengebied inricht. 'Zo'n glinsterende laag doet de landschappelijke waarde teniet. Het is niet zo dat ze er maar tien, twintig jaar zullen liggen.

De benodigde infrastructuur is kostbaar en veel permanenter van aard. Het gaat hier dus om een razendsnelle uitverkoop van landschappelijke kwaliteiten die veel moeilijker is terug te draaien dan we ons nu realiseren.'

Strootman: 'Provincies en gemeenten moeten hierop snel beleid maken met heldere kaders en voorwaarden. De energietransitie is belangrijk, maar we kunnen nog veel energie besparen en daken benutten voordat we aan zonneweiden toe zijn.

Bepaalt stedeling hier hoe platteland zich moet gedragen?

Alkemade: 'In die aandacht van de stedeling zit het nieuwe verdienmodel. De boer kan voor het beheren van het platteland en het bevorderen van de biodiversiteit een prijs vragen. Die vraag vanuit de stad moet worden verrekend in het inkomen van de boer.

'Het platteland is aan zet. Het moet die slachtofferrol van zich afwerpen en een agenda samenstellen met een boodschap waarin dat nieuwe verdienmodel echt naar boven komt. De verduurzaming van de energie- en voedselbehoefte zijn wezenlijke vragen de we niet in de steden kunnen oplossen.

Wat is toekomst van platteland als woon- en leefomgeving?

Alkemade: 'Er is sprake van leegloop, al speelt dat lang niet overal. En het kan ook weer omkeren. Ik noem altijd de zelfrijdende auto waarvan we weten dat die er gaat komen over twintig jaar. Dat is al heel snel. 'Als we onder het autorijden andere dingen doen, dan kunnen de afgelegen krimpgebieden van nu ineens de meest aantrekkelijke woongebieden van morgen worden. 'En we moeten ophouden de vergrijzing als een probleem te zien. Het is een volwaardige levensfase waarbij het platteland veel kwaliteiten heeft te bieden.'

Wat hopen jullie met 'Brood en Spelen' te bereiken?

Strootman: 'We richten ons onder meer op de leegstand onder agrarische gebouwen. Dat zijn soms heel mooie, oude panden die je graag wil bewaren, maar vaak ook oude, afgeschreven gebouwen. Ze vertegenwoordigen allebei een waarde en geld, dus is voor het slopen een financiële motor nodig.'

'Wat wij denken en hopen is dat er nieuwe| combinaties ontstaan die kwaliteit, geld en dus inkomen voor het platteland genereren, als je een aantal van die opgaven met elkaar koppelt.'

400.000 euro voor winnaars 'Brood en Spelen'

Met de ontwerprijsvraag 'Brood en Spelen' worden boeren uit Noord-Brabant, Gelderland en Oost-Nederland opgeroepen om samen met ontwerpers vernieuwende ideeën uit te werken voor leegstaande agrarische bedrijfsgebouwen. De zestien deelnemers met de beste voorstellen krijgen ieder 25.000 euro voor de doorontwikkeling van de plannen. Boeren die willen meedoen dienen grond en gebouwen in eigendom te hebben.

'Je ziet dat die beschikbare ruimtes bij veel mensen allerlei ideeën losmaken. En die creativiteit willen we aansporen. Vaak weten de mensen die zelf op die grond wonen wel wat de beste oplossing is, maar lopen ze bij de uitvering tegen allerlei bezwaren aan. Door ze aan een ontwerper te koppelen en de juiste begeleiding te geven willen we ze verder helpen', aldus Rijksbouwmeester Floris Alkemade die hoopt dat de wedstrijd bruikbare concepten voortbrengt die ook elders toepasbaar zijn.