Sterk fungicide beschikbaar voor Nederlandse akkerbouwer

Twee werkzame stoffen maken de Elatus Era tot een aanwinst in het middelenpakket dat beschikbaar is tegen schimmels in granen. De eerste is de nieuwe werkzame stof Solatenol. De werking ervan berust op het blokkeren van de energieproductie van schimmels. Omdat Solatenol zeer effectief is, is voor een bespuiting relatief weinig werkzame stof nodig. De stof wordt snel in de waslaag vastgelegd en gelijkmatig in het blad verdeeld. Solatenol werkt vooral preventief.

De tweede werkzame stof is de triazool prothioconazool. Deze stof heeft naast een preventieve, ook een curatieve werking. Prothioconazool zit ook in andere fungiciden die in Nederland toegelaten zijn.
De combinatie van de twee heel verschillende werkzame stoffen verkleint de kans op het ontstaan van resistentie tegen het nieuwe middel.

Vlagblad groen houden

Een opvallende eigenschap van Elatus Era is de langdurige werking. Fabrikant Syngenta adviseert om het middel in tarwe te spuiten in het T2-stadium, het vlagbladstadium, vertelt Crop Advisor Hans Buikema.

In het vlagbladstadium is het de kunst om het gewas zo lang mogelijk groen te houden, zodat de fotosynthese aan de gang blijft. Bij een gezond vlagblad neemt het korrelgewicht in de afrijpingsfase elke dag toe met 150 kilo per hectare. Hoe langer het gewas groen blijft, hoe langer de korrelvulling doorgaat en dus hoe hoger de potentiële opbrengst is. Daarom is de langdurige werking een sterk punt van het nieuwe middel. Ook een bespuiting in het T1-stadium is effectief.

Het nieuwe middel is uitgebreid getest in de Europese graanlanden en drie seizoenen in de Nederlandse praktijk, onder andere op de proefboerderijen PPO Westmaas (ZH) en Ebelsheerd in Nieuw Beerta (Gr.). In Westmaas ging het om tweejarig eigen onderzoek van Syngenta. Daar bleek in beide jaren uit bladgroenmetingen dat een T2-bespuiting met Elatus Era 'significant' meer bladgroen gaf in de periode van de korrelvulling.

Op Ebelsheerd, onder andere gespecialiseerd in graanonderzoek, is het middel getest in een zogeheten aansluitproef. In een aansluitproef kan iedere fabrikant of leverancier een object in het proefveld laten aanleggen waarin een bespuiting met het middel plaatsvindt waarvan hij de werking wil laten zien. De werking van de verschillende middelen is dan goed te vergelijken. De bespuitingen en het daadwerkelijke onderzoek vinden onafhankelijk plaats door medewerkers van Ebelsheerd zelf. De bedrijven die met een middel meedoen aan de proef hebben daar geen invloed op. Bij de uitgebreide aansluitproef in 2017 kwam Elatus Era als beste uit de bus, met de hoogste opbrengst per hectare.

Roest steeds agressiever

Het nieuwe fungicide pakt vrijwel alle graanziekten aan, vooral roesten en Septoria. Op roesten kent het middel geen gelijke, stelt Buikema: 'Op roesten is het superieur.' Op meeldauw is de werking alleen preventief.

Een effectieve aanpak van roest in graan wordt steeds belangrijker, geeft Buikema aan, want nieuwe fysio's doorbreken steeds sneller de resistentie van graanrassen. Soms gebeurt dat al na één jaar. Hij noemt als voorbeeld het ras Benchmark. Dat ras was eerst ongevoelig voor roest, maar in 2017 bleek het behoorlijk gevoelig voor een nieuwe fysio van roest. 'Dat zie je ook bij andere rassen', constateert Buikema. 'Daarom neemt de betekenis van een goede roestbestrijding toe.'

Elatus Era is in Nederland toegelaten in tarwe, gerst, rogge, triticale en spelt. In gerst is het middel ook vooral sterk tegen roesten en bovendien tegen netvlekkenziekte en bladvlekkenziekte.

Een punt van aandacht in gerst is ramularia. De werking daartegen is wel beter dan van veel gebruikelijke middelen, maar vanwege de snelle resistentie-ontwikkeling van die schimmel adviseert Syngenta om bij een vlagbladbespuiting een chloorthalonil bevattend middel toe te voegen.
De werking van Elatus Era heeft zeer consistente resultaten laten zien onder verschillende omstandigheden. Dat blijkt uit buitenlands en uit Nederlands onderzoek. Het Nederlandse groeiseizoen 2016 was vrij vochtig, waardoor de druk van Septoria hoog was. Vorig jaar was het veel droger. Toen zorgden vooral gele en bruine roest voor een hoge ziektedruk. Die verschillende omstandigheden hadden vrijwel geen invloed op de werking van het middel.

Elatus Era is ook zeer regenvast. Een bui van 20 millimeter een uur na de bespuiting heeft geen invloed op de werking, omdat het middel snel in de waslaag van het blad wordt vastgelegd.

Net als de meeste andere graanfungiciden mag het middel alleen gespoten worden met technieken die 90 procent driftreductie geven. Ook als met weinig water wordt gespoten blijft de werking goed. Weinig water heeft praktische voordelen. Toch adviseert Buikema om bij gebruik van 90 procent driftreducerende doppen niet minder dan 200 liter water per hectare te gebruiken. De combinatie van 90 procent driftbeperkende doppen en te weinig water geeft vaak onvoldoende bedekking van het gewas.

Advies voor toepassingen in tarwe en gerst

Syngenta adviseert om in tarwe eerst in T0 of in T1 een bespuiting uit te voeren tegen schimmelaantasting, afhankelijk van de ziektedruk en de gewasontwikkeling.
De T2-bespuiting kan het beste plaatsvinden zodra het vlagblad volledig uit is. Dat is het ideale moment voor een fungicidebespuiting met 1 liter Elatus Era per hectare.

In zomergerst bepalen de gewasontwikkeling en ziektedruk of één of twee fungicidetoepassingen nodig zijn. Bij één toepassing adviseert Syngenta om in het vlagbladstadium 0,75 liter Elatus Era per hectare te spuiten.

Bij twee toepassingen is een bespuiting met 0,6 liter per hectare het meest effectief, ook in het volledige vlagblad. Syngenta adviseert om de vlagbladbespuiting in gerst bij voorkeur te combineren met een chloorthalonil-bevattend middel tegen ramularia. Dit advies geldt zowel voor zomergerst als voor wintergerst.

Voor wintergerst is het advies van de fabrikant om altijd twee fungicidetoepassingen uit te voeren, en om dan bij de vlagbladtoepassing te kiezen voor 0,75 tot 1 liter Elatus Era per hectare, afhankelijk van de ziektegevoeligheid van het ras.

• Klik hier voor meer informatie