Limburgse telers vechten voor zure kers

De Nederlandse morellenteelt is de afgelopen decennia verplaatst naar met name Polen en Hongarije. In Nederland zijn er, afgezien van een enkele boomgaard in Zeeland en Gelderland, alleen nog telers in Limburg.

Susanne Görtz uit Baarlo is met 80 hectare een van de grotere morellentelers in Nederland. Samen met collega-teler Jef Schreurs uit Noorbeek is zij begonnen met een reddingsactie voor de Limburgse zure kers.

'De zure kers is een uithangbord van de Limburgse cultuur', zegt Görtz. 'De bloeiende kersenbomen in het voorjaar en de oogst in de zomer maken het een onderscheidend product.'

Faire prijs

Görtz en Schreurs riepen de hulp in van ex-ondernemer Wiro Nillesen, die vier jaar geleden betrokken was bij de lancering van de Kollenberger Spelt in Limburg. Hij zette zich daarbij in voor eerlijke prijzen door de hele keten van boer tot bakker. Samen met Görtz en Schreurs ging Nillesen aan de slag om de morellenketen vorm te geven met 'fair pricing' als leidend principe.

Van oudsher zijn morellen bestemd voor verwerking in conserven en bakkerijproducten, zoals vlaaien. Görtz, Schreurs en Nillesen gaan campagne voeren om de consument te vragen iets meer te betalen voor de vlaai, zodat kersentelers hun boomgaarden in stand kunnen houden.

Omdat de zure kers verbonden is met cultuur en natuur benaderde het trio provincie Limburg, maar dat leidde nog niet tot financiële ondersteuning. De Rabobank heeft wel hulp geboden.

Verwerking

De werkgroep heeft ook contact gelegd met Lode Kessels, mededirecteur van Aarts Conserven in Lottum. Dit bedrijf weckt al sinds 1934 asperges, peren en zure kersen.

Voor de morellenconserven gebruikt Aarts voor ongeveer een kwart kersen uit Nederland, de rest komt meest uit Oost-Europa. Daarmee kan het bedrijf het Nederlandse oogstseizoen, dat maar tien tot veertien dagen duurt, aan de voor- en achterkant een week verlengen. Volgens Kessels vindt verwerking van zure kersen ook steeds meer in Polen en Hongarije plaats omdat het daar goedkoper is.

Aarts Conserven produceert veel eigen merken voor supermarktketens, waarbij inkopers van die bedrijven bepalen welke kersen in de conserven gaan. Daarbij is de prijs vaak bepalend.

Onderscheidend

Kessels is positief over het initiatief van Görtz, Schreurs en Nillesen om in de keten samen te werken en daarmee het onderscheidend vermogen te vergroten. De insteek is om potten onder het merk Aarts met Limburgse kersen te vullen.

'Het gaat er nu om dat we een topproduct maken met een mooi verhaal dat we goed kunnen onderbouwen. Met een aantal telers in Limburg willen we een meerjarig contract aangaan waarbij zij een eerlijke prijs krijgen voor hun zure kersen. De kunst is om de meerwaarde te gelde te maken. Uiteindelijk hangt er wel een prijskaartje aan en de vraag is of de consument dat kan waarderen', stelt Kessels.

Kervo is een fruitverwerkingsbedrijf in Venlo dat onder andere zure kersen verwerkt. Mede-eigenaar Paul Vossen juicht het initiatief toe om de Limburgse zure kers te redden. In het Limburgse Roggel teelde de familie Vossen in het verleden ook morellen, maar de teelt is verplaatst naar Frankrijk.

Vossen ziet het Limburgse initiatief niet als concurrentie, omdat de hoeveelheden in het niet vallen bij wat Kervo produceert. 'Het is mooi als individuele telers hun positie kunnen verbeteren. Als wij iets in het initiatief kunnen betekenen, staan we daar als verwerker voor open. We komen tenslotte zelf uit Limburg en eten graag vlaai', zegt Vossen.

Positieve reacties

De terugloop van de morellenteelt baart ook de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) zorgen. Sjaak Walraven, voorzitter van Kring Limburg van de NFO en voorzitter van de vakgroep Fruitteelt van de LLTB: 'Als NFO en LLTB proberen we de aandacht van overheden en afnemers te vestigen op het belang van ondernemerschap en de landschappelijke waarde van de fruitteelt. De Limburgse zure kers heeft een naam hoog te houden als ingrediënt van de Limburgse kersenvlaai.'

Walraven vindt tegelijkertijd dat er kansen zijn voor innovatie en creativiteit, zeker gezien de trend dat consumenten willen weten waar hun voedsel vandaan komt.

Promotie

Na een artikel in De Limburger en een uitzending van Een Vandaag in november hebben Görtz, Schreurs en Nillesen veel positieve reacties gekregen. In januari gaan groothandelaren voor bakkerijproducten en bakkers de Limburgse morel promoten. Voor dat doel heeft het drietal stickers, flyers en ander marketingmateriaal laten maken.

'We hebben net een logo klaar', zegt Görtz. 'Daarmee kunnen bakkers laten zien dat hun vlaaien, voor hen toch een belangrijk product, zijn gemaakt met echte Limburgse kersen. Binnenkort lanceren we ook een website.'