Emissie kan en moet verder naar beneden

Volgens de organisatoren van het Actieplan Bodem & Water zijn er redenen genoeg om in actie te komen. 'Zo'n 60 procent van de actieve stoffen staat op de nominatie om te verdwijnen. We moeten ons maximaal inzetten om zoveel mogelijk stoffen te behouden', zegt Arnold Michielsen van LTO Noord Flevoland.

Zijn betoog wordt nog eens onderstreept door Klaas Jilderda namens Nefyto. Volgens hem wordt het in Europa steeds moeilijker om middelen te registreren. 'In Frankrijk willen ze eigenlijk al geen middelen meer herregistreren. Er waait echt een andere wind in Europa.'

In beweging komen

Ook de heemraden van Waterschap Zuiderzeeland uiten hun bezorgdheid: 'Het water in Flevoland voldoet nog niet aan de Kaderrichtlijn Water. De agrariërs moet in beweging komen.'

Dat er niet veel nodig is om in het oppervlaktewater de normen te overschrijden, maakt agrometeorologisch specialist Erno Bouma duidelijk. 'Eén bierglas aangemaakte spuitvloeistof is genoeg om de sloten rond een perceel van 4 hectare normoverschrijdend te vervuilen.'

Herbiciden

Volgens Bouma komen in de top 23 van aangetroffen stoffen in het Flevolandse oppervlaktewater vooral (bodem)herbiciden voor. Overigens komen de meeste normoverschrijdingen voor rekening van insecticiden en fungiciden.

Bouma toont een analyse van 180 erfemissiescans die door Flevolandse agrariërs anoniem zijn ingevuld op internet. Daaruit blijkt dat 65 procent van de deelnemers zijn veldspuit vult en reinigt op een verharde plek met kans op oppervlakkige afspoeling naar de sloot.

Daarmee is niet gezegd dat dit ook werkelijk gebeurt. 'Maar er zijn al metingen geweest nabij was- en vulplaatsen waar een middel de norm met een factor 2000 overschreed', weet Bouma.

Veldspuit reinigen

De analyse van de erfemissiescans laat ook zien dat vrijwel niemand de externe reiniging van de veldspuit doet zoals het waterschap dat het liefst ziet: op het veld en op een flinke afstand van de sloot. Uit dezelfde analyse van de erfemissiescans blijkt dat de inwendige reiniging van de veldspuit meestal wel volgens het boekje gebeurt. 93 procent verspuit de verdunde spuitvloeistof over het perceel.

Tijdens de eind november gehouden demonstratiemiddag van het Actieplan Bodem & Water voor Flevolandse agrariërs werden deelnemers langs demonstraties geleid waarmee emissies worden beperkt. Zo was er een presentatie van twee zuiveringssystemen: de Phytobac van Beutech Agro en de Heliosec van Syngenta.

Hoge prijs

Beide systemen bieden een effectieve oplossing voor het verwerken van restvloeistoffen en waswater. Maar navraag wijst uit dat de prijs (ongeveer 5.400 euro voor de Heliosec en ruim 7.000 euro voor een complete Phytobac-installatie) veel telers ervan weerhoudt om enthousiast te worden. 'Schoonspuiten op het veld en de tank leegrijden op het perceel is goedkoper.'

Op het toneel van de driftreducerende spuittechnieken is de Wave van Dubex nieuw. Het systeem bestaat uit flexibele en doorzichtige kunststof platen, die met spiraalveren aan de spuitboom zijn bevestigd. De leidingen met spuitdoppen op 25 centimeter afstand zijn bevestigd aan deze platen.

Dubex claimt een driftreductie van 99 procent. Het systeem kost zo'n 500 euro per strekkende meter en is beschikbaar tot een breedte van 36 meter.

Wingssprayer

Harrie Hoeben gaf uitleg over zijn merkonafhankelijke Wingssprayer. Voor zijn systeem, dat inmiddels een erkenning heeft voor smallere teeltvrije zones, claimt hij naast driftreductie van minimaal 99 procent middelbesparingen van 15 tot 40 procent.

In de toekomst zal twee derde van het drinkwater worden gewonnen uit oppervlaktewater. Nu is dat nog een derde. Wat de gevolgen voor emissiebeperking zijn, laat zich raden. Het 'goede' nieuws is dat waterschappen meer aandacht gaan schenken aan andere stoffen in het oppervlaktewater, zoals medicijnen.

De bijeenkomst in Flevoland wordt op 16 februari herhaald.

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst