Afrikaantje is Veenkoloniale bodemdokter

In het kader van Innovatie Veenkoloniën werd vorige week vrijdag op proefboerderij 't Kompas in Valthermond de actuele stand van zaken rondom vergroening in het Veenkoloniaal bouwplan besproken. Tagetes staat sterk in de belangstelling, maar is zeker niet het ideale groenbemestingsgewas. Het is geen dokter voor alle bodemziekten, zo werd duidelijk.

Telers moeten er rekening mee houden dat het Trichodoride-aaltje niet door het afrikaantje wordt bestreden en zich erop kan vermeerderen. Voor een goede keuze van de soort groenbemester is het daarom nodig te weten wat voor aaltjes er in de bodem zitten. Daar komt bij dat de teelt van Tagetes nogal eens tegenvalt. Vroeg zaaien valt in de praktijk niet altijd mee en door de trage opkomst krijgen onkruiden de kans zich te ontwikkelen.

Voor een goed effect op het wortellesieaaltje is het nodig dat telers de Tagetes op tijd (half juli) zaaien. Bij op tijd zaaien is in een Veenkoloniaal bouwplan een meeropbrengst mogelijk van 2,5 ton zetmeel per hectare ten opzichte van Japanse haver. Per saldo kan dit een financieel voordeel opleveren van zo'n 300 euro per hectare. Bij inzaai half augustus is de meeropbrengst 1,8 à 2 ton.

Sterke reductie

Johnny Visser van Wageningen UR: 'In de proef hadden we te maken met een beginsituatie van 300 aaltjes per milliliter grond. De teelt van Tagetes geeft bij inzaai op 19 juli nog een sterke reductie op Pratylenchus penetrans. Het gewas levert 5,6 ton droge stof per hectare.'

In de proef werd Tagetes vergeleken met Japanse haver en het mengsel Terralife Solarigol. Het effect van Japanse haver op Pratylenchus penetrans was gelijk aan zware braak: het besmettingsniveau bleef ongeveer gelijk. Terralife bevat waardplantgewassen voor het wortellelsieaaltje en liet de besmetting oplopen tot ruim 1.000 aaltjes per milliliter grond.

Visser: 'Japanse haver presteert volgens verwachting als zwarte braak. Het voordeel van Japanse haver is de goede bewortelingsdiepte. Terralife ziet er met het wortellesieaaltje niet goed uit, maar het is wel volgens verwachting. Mijn advies is: wees voorzichtig met mengsels op aaltjesgevoelige grond.'

Opbrengsten

Na zwarte braak kwam het ras Seresta uit op een opbrengst van 55 ton zetmeelaardappel, bij Japanse haver circa 58,5 ton, op tijd gezaaide Tagetes 75 ton en Terralife 55 ton. Het ras Festien realiseerde na zwarte braak 58 ton, na Japanse haver circa 58,5 ton, Tagetes 65,7 ton en Tarralife 55,6 ton. 'Gezien de zaadkosten van Tagetes is minimaal een ton zetmeelaardappelen extra nodig', zegt Visser.

Voor de telers zijn de tonnen zetmeel per hectare nog belangrijker. Met half juli gezaaide Tagetes kwam het ras Seresta in dit jaar uit op een opbrengst van 15,5 ton zetmeel per hectare, braak 12,5 ton, Japanse haver 13 ton en Terralife 12,1 ton. Het ras Festien scoorde na Tagetes 14 ton zetmeel, braak 13,2 ton, Japanse haver 13,2 ton en Terralife 12,5 ton.

Sterke correlatie

De meeropbrengst aan zetmeel bij Tagetes schrijft Visser vooral toe aan het effect op Pratylenchus penetrans. 'Er is een sterke correlatie bij het ras Seresta en een goede correlatie bij Festien. Seresta presteert beter bij lage besmettingen, Festien beter bij hogere. Het is één jaar en één proef, maar het klopt wel met ervaringen in de praktijk.'

Op 't Kompas is het bouwplan met zomergerst/Tagetes, Festien, suikerbieten en Seresta nu een rotatie rond geweest. De besmetting van Pratylenchus penetrans bevindt zich nog steeds op een relatief laag niveau. In de proef kijken onderzoekers nu of één keer inzaai van Tagetes in de acht jaar voldoende is of dat het besmettingsniveau omhoog schiet.