'Sector moet kracht en potentie van vrouwen beter benutten'

Deze weken is Willemien Koning (51) nog bezig met de overdracht aan haar opvolger, de Zweedse Lotte Folkesson. Want na de maximale termijn van twee periodes van twee jaar zit het voorzitterschap van de Copa Women's Committee erop. Toch is van een afscheid van Brussel geen sprake. 'Ik blijf in het bestuur, onder meer om de nieuwe voorzitter te ondersteunen en de lobby voor agrarische vrouwen voort te zetten. Ik blijf gemotiveerd, want als wij niets doen, gaat het niet vanzelf goed'

Hoe is de Brusselse politiek bevallen?

'Het was boeiend, verrijkend en mooi om te doen. Je leert enorm veel nieuwe mensen kennen. En we hebben veel bereikt . Lobby is een zaak van lange adem. Er gaat een heel proces aan vooraf wat geduld vergt. Soms duurt het vier jaar of langer voor er een definitief beleidsstuk ligt bij de Europese Unie. Dan is het ook nog van belang dat beleid goed wordt ingevoerd in de lidstaten.

'Maar ik ben tevreden. Er zijn veel stukken van ons overgenomen en documenten aangepast met punten die wij hebben ingebracht.'

Heeft u voorbeelden?

'We zijn twee jaar geleden begonnen met het vaststellen van een visie met zeven speerpunten om de positie van de agrarische vrouw te versterken. In sociale zekerheid, versterken van ondernemerschap, voorzieningen op het platteland zoals kinderopvang, snel internet en gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Die punten zijn overgenomen door het Europees Parlement en opgenomen in diverse documenten van de Europese Commissie over plattelandsbeleid.

'Daarnaast is op sociaal-economisch terrein geleverde input opgepakt. Ook hebben we aandacht gevraagd voor de verschillen in pensioen tussen platteland en stedelijk gebied. Daar komt nu extra inzet op.'

Is jullie werkwijze veranderd?

'Ja, voorheen was de Women's Committee minder bezig met lobby richting Europese instituties. Daar hebben we de laatste vier jaar sterk op ingezet en hard aan getrokken. Ik heb de indruk dat we nu binnen Copa onze positie ook hebben versterkt.

'Zo zit ik ook in elkaar. Als ik iets doe, wil ik dat het effect heeft. Alleen bij elkaar komen en wat kletsen, daar bereik je niet veel mee.'

Eerder zei u dat vrouwen het gevoel hebben niet altijd serieus te worden genomen binnen de sector. Hoe is dat nu?
'Het is wel verbeterd, maar het blijft een lastig item. Ik kom nog steeds agrarische vrouwen tegen die daar tegenaan lopen. Zelfs als ze eigenaar zijn van een agrarisch bedrijf.

'Inzet op het versterken van competenties en ondernemersvaardigheden versterkt het zelfvertrouwen. Dat is goed voor de agrarisch onderneemster, het bedrijf en de sector. Die moet veel meer gebruikmaken van de kracht van vrouwen. Zij hebben veel potentie.'

Dus is er nog een lange weg te gaan?

'Het verschuift wel, je ziet steeds meer vrouwen die eigenaar of mede-eigenaar zijn van een bedrijf en bestuursfuncties vervullen.

'Ook binnen LTO is er nog wel een slag te slaan. In de afdelingen zie je veel vrouwen als bestuurder, maar in de hogere gremia niet. Een groot aantal van de vakgroepvoorzitters en portefeuillehouders binnen LTO zijn man. Terwijl er voldoende vrouwelijke bedrijfshoofden zijn op boerenbedrijven.

'Daar moet bewuster naar gekeken worden, vind ik. Vrouwen moeten meer opgeroepen en gevraagd worden die hogere posities te bekleden. Natuurlijk gaat het om kwaliteit, maar er kan bijvoorbeeld bij sollicitaties meer rekening mee worden gehouden.'

Moet er in Nederland dan nog wat gebeuren?

'Zeker, lang niet alles is geweldig geregeld. Zo is de status van de meewerkende partner en vrouwen die niet in maatschap zitten, niet officieel.Terwijl dat in andere landen wel het geval is. Daardoor kom je voor allerlei sociale voorzieningen niet in aanmerking, zoals een vergoeding voor bevallingsverlof. Als je je uren voor het bedrijf niet bijhoudt, krijg je niets. Dan heb je nergens recht op.

'Uit onderzoek blijkt dat de positie van de meewerkende partner in Nederland een van de slechtste is binnen de Europese Unie. Dat kan toch niet? Daarom zijn we hierover met de werkgeverslijn een project gestart om dit te verbeteren. Uiteindelijk is het aan de vrouwen zelf om hun situatie goed te regelen, maar bewustwording is een eerste stap.'

Geldt dat ook voor andere regelingen?

'Opvallend is ook de verdeling van de eigendomsrechten van bedrijven. Zo'n 11 procent van die rechten is in handen van vrouwen, dus 89 procent van mannen. Je zou het niet verwachten, maar dat is het laagste van alle 28 lidstaten. Ik schrok daarvan toen ik die cijfers zag. In Nederland is de situatie dus ongelijk.

'Dus als je in een maatschap komt, wil het niet zeggen dat je eigendomsrechten hebt. Je kan dat regelen in het maatschapscontract. Als er land wordt aangekocht kan het bijvoorbeeld voor de helft op jouw naam komen te staan. Maar als je dat niet regelt, verandert er niets.'

U hamert vooral op ondernemersvaardigheden voor vrouwen. Is dat nog nodig?

'Ja, als vrouwen kennis en inzicht hebben, voelen ze zich sterker en kunnen ze ook meer. Vroeger hadden we een cursus Economische Vorming Agrarische Vrouwen. Die is afgeschaft. Maar ik krijg nog steeds telefoontjes van vrouwen die een relatie zijn aangegaan met een boer en daaraan behoefte hebben. Omdat die vrouwen een andere opleiding hebben genoten en willen weten hoe de zaken op een agrarisch bedrijf in elkaar zitten.

'Dus zijn we nu bezig die cursus weer van de grond te trekken. Die blijft toch nodig, want er zullen altijd vrouwen op de boerenbedrijven instromen.'