'GD spin in web bij gezondheid landbouwhuisdieren'

Achter een glazen wand beweegt een robotarm over honderden buisjes melk en pipetteert uit elk buisje een kleine hoeveelheid om die te brengen naar een apparaat dat de melk onderzoekt op afweerstoffen tegen paratbc.

De aandelen van GD zijn in handen van veehouderijorganisaties

Ynte Schukken, directeur Gezondheidsdienst voor Dieren (GD)

'Er komt geen mensenhand aan te pas. Door onze schaalgrootte zijn investeringen in het volledig automatiseren van labonderzoek terug te verdienen', vertelt Schukken trots. Hij is sinds 2013 directeur van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) in Deventer.

Een recente mijlpaal is de opening van een geheel vernieuwd laboratorium. Het lab is goed voor 4,4 miljoen bepalingen per jaar. Daarmee is het een van de grootste laboratoria ter wereld op het gebied van diergezondheid. 'Een uiterst modern laboratorium past bij onze strategie om internationaal toonaangevend te zijn op het gebied van diergezondheid.'

Wil GD meer omzet buiten Nederland halen?

'Activiteiten buiten de landsgrenzen dragen bij aan de groei van de omzet. Maar belangrijker is dat onze internationale activiteiten bijdragen aan de toonaangevende positie die we in Nederland innemen. Juist door in het buitenland actief te zijn, leren we veel en kunnen we onze binnenlandse positie op het gebied van diergezondheid verder uitbouwen. Dat is in het belang van alle veehouders. Daar doen we het voor, want we zijn een breedgedragen organisatie.'

Betrouwbaarheid en innovatie zijn belangrijke elementen in de strategie van GD. Waarom?

'We willen dat relevante partijen ons als betrouwbaar zien, want dat is essentieel voor het goed vervullen van onze rol. 'Een uitslag van GD staat.' Innovatie betekent ook dat we voortdurend bezig zijn met het ontwikkelen van nieuwe testen en diergezondheidsprogramma's.

Een voorbeeld is de ontwikkeling van het KalfOK-systeem. Daarmee kan de sector op een progressieve manier reageren op de maatschappelijke aandacht voor kalvergezondheid.

'GD beschikt over veel data, die we in het KalfOK-systeem op een rij zetten. Denk aan gegevens over succesvolle opfok, het specifieke medicijngebruik voor jongvee en de gezondheidsstatus van het bedrijf. Hierdoor kunnen we straks per bedrijf in beeld brengen hoeveel kalveren succesvol op het melkveebedrijf opgroeien als fokkalf of doorgaan als vleeskalf. Door dit over veel bedrijven in kaart te brengen, is het ook mogelijk om voor ieder bedrijf aan te geven hoe zich dat verhoudt tot andere bedrijven.

'De rol van GD is hier om de veehouderij te helpen met het verbeteren van de gezondheidsstatus. In dit geval door het op een rij zetten van veel gegevens. Dit voorbeeld is tekenend voor de verschuiving die GD doormaakt. Vroeger waren we vooral druk met het uitroeien van ziektes. Nu richten we ons steeds meer op het verbeteren van de diergezondheid en daarmee ook het dierenwelzijn.'

Dierenartsenpraktijken hebben steeds vaker een eigen laboratorium. Ondermijnt die ontwikkeling de positie van GD?

'Zo zien we dat niet. Natuurlijk betekent deze ontwikkeling dat er op onderdelen meer concurrentie voor GD ontstaat. Maar het tast de unieke positie van GD niet aan. We zijn in toenemende mate bezig om dierenartsenpraktijken als partners te zien en met labfaciliteiten te ondersteunen. We helpen ze bijvoorbeeld bij het maken van protocollen, fungeren als bron van kennis en bieden cursussen aan.'

U wilt graag samenwerken?

'In de pluimveesector hebben we bijvoorbeeld met de dierenartsenpraktijken een samenwerkingsverband met als naam Veterinaire Monitoring Pluimvee (VMP). Samen werken we aan projecten om de diergezondheid op pluimveebedrijven verder te verbeteren.

'Samenwerking met andere partijen die zich bekommeren om diergezondheid, ziet GD juist als een manier om vooruitgang te boeken. Een voorbeeld is dat varkensdierenartsen al hun bedrijfsbezoeken vastleggen in de onlinemonitoring via het digitale platform VeeOnline. Dit levert een schat aan informatie op.

'We kunnen als GD dan continu overzichten maken waarop de mate van voorkomen van ziektes per regio te zien is. Die informatie wordt dan teruggekoppeld aan dierenartsen en veehouders. Daarmee hebben we samen continu in beeld wat de gezondheidsstatus op de Nederlandse bedrijven is.

'Wat ons betreft is GD de spin in het web, als het gaat om de gezondheid van landbouwhuisdieren. Wie precies wat doet, is minder van belang.'

GD maakte een omslag van heffingen en subsidie gedreven naar een bedrijf dat zijn inkomsten volledig uit de markt haalt door het leveren van producten en diensten. Is die omslag geslaagd?

'We zijn een volledig marktgedreven organisatie. Veehouders zijn goed voor ongeveer 60 procent van de omzet. Daarnaast zijn de industrie, overheid en belangen- en producentenorganisaties belangrijke klanten. Dierenartsen vormen voor ons een belangrijke doelgroep, omdat ze op het bedrijf een regiefunctie hebben op het gebied van diergezondheid. Daar werken we graag mee samen.

'In het verleden had GD ook een rol als toezichthouder, onder meer doordat het toezicht op het I&R-systeem bij GD was neergelegd. Al sinds vele jaren hebben we die taken niet meer en kunnen we echt klantgericht werken.'

En hoe zit het financieel?

'Financieel gezien is GD een gezond bedrijf dat jaarlijks een mooi positief saldo realiseert. Door efficiënt als bedrijf te draaien, zijn we in staat om elk jaar weer in het bedrijf te investeren en daarmee te werken aan onze ambitie om internationaal toonaangevend te zijn.'