Biologisch geeft melkveehouder rust

Melkveehouder Harmen Dijkstra uit Hemelum is een van de omschakelaars. Hij levert sinds augustus biologische melk aan FrieslandCampina. Opvallend, omdat hij nog maar amper twee jaar geleden de knoop doorhakte. 'Voor die tijd heb ik nooit over biologisch nagedacht.'

Een plankgasboer was Dijkstra voor de omschakeling niet. Wel zag hij kansen in 'vooruitboeren en optimaliseren'. Dat betekende ook groeien in de veestapel, die nu op 120 stuks ligt. Hij heeft 90 hectare gras in gebruik.

Groeien

'Net zoals bijna iedereen wilden we groeien. We bouwden in 2008 een stuk aan de ligboxenstal aan. In 2013 investeerden we in grond, ook met het oog op de afschaffing van het melkquotum. We namen 30 hectare van de buurman over, die ermee stopte. De ligboxenstal heeft 165 grootveeplaatsen. Ik wilde richting de 150 koeien gaan, dan zou het bedrijf wat betreft grond, arbeid en financiering goed in balans zijn.'

Maar de afschaffing van het quotum en de ongebreidelde groei van andere melkveehouders zetten de melkveehouder aan het denken.

Tegenstaan

'Om mij heen kochten collega's koeien erbij, de een vijftig, de ander honderd. Er kwamen grotere stallen. Dat begon me steeds meer tegen te staan. Groeien om het groeien. Was dat wel wat ik wilde? Ik kreeg het steeds drukker, terwijl de periferie vooral aan de boer verdient.'

Dat gevoel werd versterkt, toen in juli 2015 bekend werd dat Dijkstra over veertig tot vijftig koeien fosfaatrechten zou moeten betalen.

Skal

Kort daarna triggerde een vraag van Skal de melkveehouder om over te schakelen naar biologisch. 'In het najaar kwam mijn buurman naar me toe of ik interesse had in 18 hectare land dat biologisch gecertificeerd was. Het land was hartstikke dichtbij; dat maakte het heel interessant. Maar dat biologische trok me ook. Ik heb Skal gevraagd of ik die 18 hectare biologisch kon houden en de rest gangbaar. Maar Skal stelde mij de vraag waarom ik niet helemaal overgeschakelde op biologisch.'

Dijkstra verdiepte zich in het biologisch boeren, ging naar een omschakeldag van Agrifirm, bezocht een aantal bioboeren, sprak met zijn boekhouder en vond uiteindelijk 'geen redenen meer om het niet te doen'. Het besluit om over te schakelen viel in het voorjaar van 2016.

Tevreden

'We hebben het geluk dat we ruim in de grond zitten en dat we niet terug hoeven met het aantal koeien. Maar ik hoef ook niet meer te groeien. Ik ben nu tevreden met wat ik heb.'

In met name het veranderen van het rantsoen zit voor Dijkstra de uitdaging, nu hij biologisch boert. 'Ik heb nooit zonder mais gevoerd. Ik had 15 hectare. Nu voer ik de koeien gras, kuilgras, aangevuld met grasbrok.'

Melkproductie

De melkproductie daalde met 10 tot 15 procent naar 7.500 kilo per koe. 'Dat valt mij eerlijk gezegd nog mee. Ik heb nooit het maximale van de koeien gevraagd.

Vooral de reacties van burgers steunen de ondernemer om verder te gaan met de biologische bedrijfsvoering. De reacties van boeren zijn wisselend. Zijn vader moest vooral wennen. 'Het was voor hem even slikken. Hoewel de kloof tussen gangbaar en biologisch steeds kleiner wordt, zit er voor veel mensen toch nog een tegenstrijdigheid in. Maar nu vindt hij het verstandig wat ik heb gedaan; hij leest ook de kranten.'

Kali

Dijkstra merkt dat hij goed in de gaten wordt gehouden door collega-boeren sinds hij biologisch onderneemt. 'Laatst strooide ik kali uit. Een collega-boer belde me meteen. 'Je mag geen kunstmest uitstrooien als je biologisch bent', gaf hij aan. 'Maar jij weet niet wat ik in de strooier heb', antwoordde ik.'

Het gevoel van omschakelen vindt de melkveehouder vergelijkbaar met een voetballer die naar een andere club gaat. 'Biologisch is echt niet de enige weg naar een duurzamer landbouw. Er leiden meer wegen naar Rome. Maar voor mezelf heb ik nu rust in mijn hoofd. Ik hoef niet meer mee te doen aan de ratrace. Je werkt tenslotte om te leven en niet andersom en met het biologisch boeren vallen voor ons alle puzzelstukjes op de goede plek.'