Landelijke Preidag predikt gerichte inzet meststoffen

Hoe teel je residuvrije prei? Toeleverancier Mertens presenteerde op de Preidag een kant-en-klaar teeltschema, een kookboek. Een bemesting die is gericht op regelmatige groei, zodat de waslaag op de bladeren het sterkst blijft. Eén keer een straf werkende fungicide, Rudis, en voor de rest vriendelijke middelen als Serenade. Als insectenmiddel Flipper, die nuttige natuurlijke vijanden in leven laat, gecombineerd met een uitvloeier en een lokstof. De inzet van bladbemesting en plantversterkers, zoals Phylgreen Kuma, die de stress als gevolg van een bespuiting reduceert.

Het resultaat is een prei die beter scoort dan de strenge eisen van Aldi en Lidl, die slechts drie residuen tolereren. 'En wat vinden jullie ervan?', vraagt Piet van der Haas aan de preitelers na zijn gedreven presentatie. 'Wel een beetje veel roest', mompelt iemand. 'Er zit inderdaad rasvariatie in', reageert Van der Haas. 'Kijk eens verderop.' Daar ziet het er beter uit, beamen de telers. 'Maar het punt is: je neemt risico's en je weet niet of het goed gaat.'

Kleine speelruimte

Bij de opening van de dag heeft John Stemkes (LLTB) het al heel kernachtig gezegd: 'Het is bar en boos qua prijs. Dus de speelruimte is klein.' Van der Haas geeft het niet op: 'Probeer dan eens iets. Begin desnoods met 10 are.'

Eerder op de dag heeft Marc Kroonen, bedrijfsleider van proefbedrijf Vredepeel waar de Preidag plaatsvindt, zich al een keer in soortgelijke bewoordingen uitgelaten: 'Mensen, geef het een kans.' Dat is bij de presentatie van toeleverancier Vlamings. Die laat zien dat slechts één keer strooien met de gecoate N-meststof Granustar leidt tot een blakende Cherokee.

Sneller schonen

'De voordelen: het spoelt niet uit en de kostprijs is niet hoger. Gecoate meststof wordt vaak gezien als duur, maar dat is hier niet zo', zegt de adviseur. Een rekenprogramma waar de telers zelf alle gegevens kunnen kiezen, laat glashard zien dat de hectarekosten op slechts tweederde van die bij gebruik van Entec of KAS liggen. De grootste winst zit in het sneller schonen bij de gecoate meststof. 'De constante rustige groei bij een gecoate meststof geeft een stevig gewas en twee keer minder strooien leidt tot minder schade. Je zou wellicht zelfs in gift terugkunnen. Bovendien is Entec niet bevorderlijk voor de bodembiologie.'

De telers stellen vragen over de stikstofafgifte, die alleen van de temperatuur afhangt, niet van de vochtigheid en laten zich verder niet uit over hun oordeel. Opvallend is wel: het publiek is kritisch, maar blijft opvallend geïnteresseerd in de geboden oplossingen. Pas tegen het eind van de middag wordt het minder vol op de demovelden.

Precisielandbouw

Precisielandbouw is de manier om met beperkte middelen maximaal resultaat te halen. Van simpele trucjes zoals de mest in twee sleuven vlak langs de planten leggen tot een heel systeem, gepresenteerd door Agrifirm. Johan Brooijmans geeft aan dat de variatie in het veld groot kan zijn: 'Bij aardappelen zijn er pleksgewijze verschillen van 30 procent boven en onder het veldgemiddelde.'

Als je zelf op het blote oog een glooiing in het preigewas ziet, is er al 20 procent opbrengstdaling. Sensoren zien het beter en eerder. Brooijmans presenteert een Veris-bodemscanner die pH, organische stof en geleidbaarheid van de bodem meet. Het resulteert in kaarten, die de deskundige kan omzetten in taakkaarten voor bemesting, bekalking, bespuitingen en nog veel meer.

Een nuttige tip: 'Op zand moet je eerst de pH op orde krijgen. De pH is de directeur van de bodem. De variatie in een perceel kan wel van 4 tot 6,9 lopen, dan heeft het geen zin overal evenveel kalk te strooien. De teler weet wel dat op bepaalde plekken de prei nooit wil groeien en denkt dan bijvoorbeeld aan aaltjes. Maar het kan ook heel goed aan de pH liggen.'

Teelt op water

Aan de rand van de proefvelden op proefbedrijf Vredepeel staan de bakken met preiteelt op water. Voor veel bezoekers de laatste keer dat zij deze zien, want het overkoepelende project 'Teelt de grond uit' stopt dit jaar. 'Eigenlijk is dit een milieuvriendelijker systeem dan de biologische teelt. Er is geen nutriëntenverlies, vrijwel geen gewasbescherming, zuinig watergebruik, zuinig ruimtegebruik en een productie van 300 ton per hectare', geeft John Verhoeven (PPO) aan.

Toch heeft maar één Nederlandse preiteler (Robert Sandee in het Zeeuwse Kamperland) de teelt op water opgepakt, naast een Canadese collega. De consument waardeert het; ze komen ervoor terug. 'Bij een enquête bij Agrimarkt, waar de prei van Sandee wordt verkocht, gaven ze aan dat ze het waarderen dat de prei zandvrij en dunner is. En ook de manier van telen sprak hen aan. Maar het grote struikelblok is de hoge investering. Zonder subsidie of langdurig gegarandeerde afzet tegen een goede prijs is het risico te groot. Zo zonde, dat het hier in het centrum van de preiteelt niet gelukt is, subsidie of garantie te krijgen.'