Boerderij goed voor ontwikkeling jongeren

Jan geeft een rondleiding over het zorgvuldig aangelegde natuurterrein van Hof van Arcadia in Opende. Dit leer-werkbedrijf biedt tal van werkzaamheden in het groen voor tientallen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zoals Jan, die hier naar eigen zeggen 'van een nietsmens een ietsmens is geworden'. Hij hoopt op een toekomst met 'huisje, boompje, beestje' en een bijbehorende baan als hovenier.

Hof van Arcadia functioneert al sinds jaar en dag als een ontwikkelbedrijf, waar mensen met een arbeidsbeperking een opstap hebben richting het reguliere bedrijfsleven. Geen eenvoudige klus, weet oprichter Teije Jacobi uit ervaring. Hij noemt de begeleiding een 'combinatie van het aanleren van werkvaardigheden en opvoedkunde'.

Praktijkvoorbeelden

Praktijkvoorbeelden vliegen over tafel. 'Zit een van de jongens op de grasmaaier en neemt hij de moeite niet om de deur van het hondenhok dicht te doen. Hij maait er gewoon omheen.' Of: 'Belt een vader op dat zijn zoon niet uit bed te krijgen is. Dan rijd ik langs en haal ik zo'n jongen thuis op.'

Jacobi is opgegroeid op een melkveehouderij en heeft het omgaan met mensen met een handicap met de paplepel meegekregen. 'Voor boeren en tuinders is dat van oudsher gebruikelijk. Vanaf de jaren zestig hebben we deze mensen in instituten en instellingen gestopt. Daar is het volgens mij veel misgegaan.'

Onderschat

Sinds de komst van de Participatiewet in 2015 moeten mensen met een beperking weer een werkplek krijgen in de maatschappij. Hoe vaak dat misgaat, onderschreef de Nationale ombudsman onlangs als reactie op een paar duizend klachten. Jacobi: 'De overheid onderschat hoe intensief begeleiding kan zijn. Soms echt één begeleider op één werknemer.'

Vier boeren willen samen met LTO Nederland en Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) op hun bedrijven een oplossing bieden. Centraal daarbij staat het Boris-project van SBB, waarbij jongeren in de praktijk werkvaardigheden leren en op een laagdrempelige manier certificaten krijgen voor werkzaamheden.

Jobcoach

De jongeren krijgen een jobcoach, waarvoor Anke Jetske de Boer in beeld is. Zij heeft veel praktijkervaring in de begeleiding van jongeren met een achterstand.

'Ik kijk vooral naar hun intrinsieke motivatie: wat is hun blauwdruk? En wat voor onderliggende problemen spelen er? Vaak komen jongeren uit een onveilige omgeving en bieden we hun allereerst rust, reinheid en regelmaat. Vanuit een veilige situatie kun je nieuwe keuzes te maken.'

In Uithuizermeeden combineert Geert Kruize de bollenteelt met broeierij en export. Hij heeft verschillende jongeren vanuit het praktijkonderwijs als stagiair over de vloer. Zijn bedrijf biedt tal van eenvoudige werkzaamheden die zich prima lenen voor jongeren met een achterstand.

Brug slaan

Als deeltijdstagecoördinator praktijkonderwijs van het Eemsdeltacollege in Appingedam ziet Kruize hoe groot de stap van onderwijs naar bedrijfsleven kan zijn. 'Als ontwikkelbedrijf willen we een brug slaan.'

De bollenkweker vindt dat je de jeugd niet 'te veel moet pleasen, want iedereen moet voor brood op de plank zorgen'. 'Maar', benadrukt hij, 'de jongeren zien niet altijd het werk dat ze kunnen doen en daar moet je hen mee helpen.'

Geduld

Volgens Jacobi moet je voor dit werk een mensenmens zijn. Kruize zegt: 'Als je als werkgever dollartekens in je ogen hebt en efficiënt wil werken, moet je dit niet doen. Geduld is in de begeleiding een schone zaak. Ik vind dat je werknemers ook in redelijkheid moet inzetten. Als ze bijvoorbeeld voor 50 procent inzetbaar zijn, moet je geen 125 procent verlangen.'

Begeleidingstrajecten worden vaak met subsidie vanuit gemeente en UWV bekostigd. Volgens Jacobi is dat noodzakelijk, want 'uit de productie kan ik het niet halen'. Kruize concludeert: 'Dit werk moet vooral uit je hart komen.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst