Zilte groenten uit pot in moestuin verder telen

'Maar zoute groenten hebben toch zeewater nodig?' Janse herhaalt de vraag die een klant zojuist stelde op zijn bedrijf in Wolphaartsdijk. Hij geeft meteen het antwoord: 'Zilte groenten hebben inderdaad zout water nodig, maar dat kan voor deze potten gewoon water met zout uit het keukenkastje zijn.'

Nog zo'n misverstand over zilte groenten. Een Zeeuwse verslaggeefster wilde laatst een recept plaatsen bij een artikel over zilte groenten. 'Iets met vis', was haar idee. Janse: 'Waarom associeert iedereen zilte groenten toch met vis? Ze horen niet per se bij vis. Je kunt ze gewoon eten bij een stukje vlees.'

Keuze

Sinds een paar weken gaat de teler de boer op met zeegroenten in potten. Consumenten kunnen ze zelf verder telen in de moestuin, siertuin of op het balkon. De keuze is groot: zeekraal, lamsoor, strandbiet, landwier, zeekool, hertshoornweegbree, zeebanaantjes, ijskruid en schorrenkruid. 'We hebben een landschapscamping naast het akkerbouwbedrijf en dit is een ideale kans om gasten het zilte Zeelandgevoel mee te geven.'

De broers Maarten en Hubrecht Janse telen naast traditionele gewassen op 3 hectare zilte groenten. Ze doen dat op biologische wijze, maar zonder biocertificering. 'Zilte groenten telen zijn eigenlijk gekkenwerk', vindt Janse. 'De gewassen zijn nog niet doorontwikkeld, hebben veel zout water nodig en gewasbescherming kunnen we niet gebruiken. Daarnaast is het veel handwerk.'

Schorren

Gewassen zoals zeekraal en lamsoor groeien van nature op schorren, buitendijkse gebieden die meerdere malen per jaar met zeewater overstromen. Met name topkoks werken met zilte groenten en zetten de gewassen bij een steeds breder publiek op de menukaart.

Bijna elke Nederlander associeert zeekraal met Zeeland, maar wereldwijd zijn Israël en Mexico hofleveranciers. Daar kunnen ze in een warmer klimaat jaarrond telen met veel lagere arbeidskosten dan in Nederland. Zeeland telt een handvol telers van zilte groenten en op Texel timmert Marc van Rijsselberghe flink aan de weg met zilte aardappelen en groenten.

Passie en geduld

De broers Janse werken samen met een Belgische veredelaar, die de plantjes in een substraat in potten heeft opgekweekt. 'De kritische ontkiemfase is inmiddels achter de rug, maar passie en geduld blijven nodig om tot een goede oogst te komen', weet de Zeeuwse ondernemer.

Janse noemt de potcultures nog in de 'oriëntatiefase'. 'We verkopen rechtstreeks aan de klant en mogelijk later ook via supermarkten, maar ik verwacht geen omzet van 100.000 potten, hoor', zegt hij. 'Verder willen we flessen water uit het Veerse Meer leveren voor de thuisteelt van onze groenten. Door initiatieven als deze hopen we dat burgers wat minder ver van de zilte boerenpraktijk af komen te staan en ook minder bekende zilte groenten gaan consumeren.'

Zeker Zeeuws Streekproduct

De broers Janse zijn samen met circa 93 andere bedrijven verenigd in stichting Zeker Zeeuws Streekproduct. Het gaat om uiteenlopende streekproducten van mosterd tot mosselen en van klompen tot kokkels, allemaal van Zeeuwse bodem.

De leden willen als coöperatie intensiever samenwerken, vertelt Janse, die zelf bestuurslid is bij de stichting. 'Het gaat in de eerste plaats om promotie en marketing. In de toekomst hebben we het over inkoopvoordeel, logistiek en mogelijk de gezamenlijke verkoop van producten.'

Ontdekkingsreis

De teler spreekt van een 'ontdekkingsreis' voor Zeeuwse ondernemers. 'Bijna iedereen heeft de verkoop van zijn producten georganiseerd, via eigen verkoop, veilingen of boerderijwinkels. De coöperatie is een middel.'