Werken voor meer taalkennis en integratie

De tuinbouw heeft in het groeiseizoen volop handjes nodig voor werkzaamheden op het land en in de kas en een groep vluchtelingen wil, als onderdeel van hun integratie in de Nederlandse samenleving, graag aan het werk. Maar het bij elkaar brengen van deze vraag en het aanbod blijkt lastig.

Allereerst werpt de overheid barricades op. Volgens de Wet arbeid vreemdelingen mogen vluchtelingen met een verblijfsvergunning gewoon werken of een bedrijf starten. Maar veel gemeentes melden dat ze weinig werkzaamheden hebben voor mensen zonder bruikbare diploma's of voldoende kennis van de Nederlandse taal, concludeert de Sociaal-Economische Raad (SER).

Tegelijkertijd zijn er gemeentes die zelf initiatieven optuigen. Zo biedt gemeente Westland extra taallessen voor Syriërs en helpen de Brabantse gemeentes Asten en Someren, in samenwerking met onder meer LTO, vluchtelingen met een verblijfsstatus aan het werk in de glastuinbouw.

Obstakels

Toch blijven er obstakels, ervaren de tuinders die al vluchtelingen op hun bedrijf aan het werk hebben. Naast de taalbarrière kampen statushouders soms met trauma's of gezondheidsproblemen. Of ze raken gedemotiveerd, omdat andere vluchtelingen 'gratis geld' krijgen van de overheid zonder te werken. Hoogopgeleide statushouders voelen zich niet altijd thuis op het land of in de kas.

Lichtpuntjes zijn er ook, weet de Gemertse tuinder Frank van der Burgt, die sinds september statushouders ontvangt. 'Mensen leven hier op, krijgen de taal onder de knie, vinden een betaalde baan elders of we nemen hen in dienst.'

Mensen screenen

Wim van den Boomen, LTO-portefeuillehouder Sociale Zaken, hoopt dat het Oost-Brabantse proefproject om vluchtelingen aan het werk te helpen, zich over het land zal verspreiden. 'Belangrijk vind ik dat gemeentes in eerste instantie de juiste mensen screenen. Laten we beginnen met vluchtelingen die gemotiveerd zijn om te werken.'

Taalbarrières in de tuinbouw zijn een belangrijk agendapunt voor Van den Boomen. Daarbij gaat het ook om seizoenarbeiders en laaggeschoolde Nederlandse werknemers, naar schatting 700.000 tot 2 miljoen werknemers.

d's en t's

Deze cijfers verrassen de LTO-bestuurder. 'Ik wil dit probleem zeker niet bagatelliseren, maar ik kom laaggeletterde Nederlanders in de sector weinig tegen. Ik begrijp dat niet iedereen met een computer overweg kan of d's en t's goed gebruikt, maar dat hoeft geen probleem op de werkvloer te zijn.'

Van den Boomen bezocht een studiedag waar de taalproblematiek aan de orde kwam. 'Dan is toch de eerste vraag: hoe groot is het aantal werknemers dat echt niet verder komt met de Nederlandse taal en hoe gaan we ermee om?'

Aandacht

Volgens de LTO-bestuurder verdient de thematiek volop aandacht, in het belang van werkgever, werknemer én de maatschappij. 'Het is toch mooi als iedereen op zijn eigen niveau aan het werk kan, dat mensen zich kunnen blijven ontwikkelen en dat vluchtelingen in Nederland snel integreren? Het is een win-winsituatie, zeker als in de tussentijd de tomaten en paprika's geplukt worden.'