Vluchtelingen in de vollegrond

Vanuit het keukenraam is net zichtbaar hoe een heftruck de oprit oprijdt. 'Dat is Zeray', zegt Anneleen Raaijmakers (33) uit Gemert. Haar man Frank van der Burgt (45) vertelt dat Zeray uit Eritrea komt. Vanwege zijn harde en trouwe werken krijgt hij over een paar dagen een vast contract. 'Wist je dat als hij ooit teruggaat naar zijn eigen land, hij wordt afgeslacht?' vraagt Van der Burgt. 'Zo erg is het in Eritrea.'

Bij De Reijse Heerlijckheid in Gemert is plaats voor statushouders: vluchtelingen met een verblijfsvergunning voor vijf jaar. Min of meer toevallig zijn Van der Burgt en Raaijmakers met hen gaan werken in opdracht van gemeente Gemert. In eerste instantie hadden de vollegrondsgroentetelers mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op het bedrijf en vervolgens kwam het verzoek om statushouders uit het dorp aan werk te helpen.

Smoesjes

Zomaar goedkope krachten zijn het niet, weet Van der Burgt. Vooral de taal vormt een barrière. Terwijl Zeray iedere dag goedgemutst is, klagen anderen. Sommigen komen met smoesjes regelmatig te laat, anderen kampen met fysieke of psychische problemen. Raaijmakers wijst erop dat sommige vluchtelingen een trauma hebben opgelopen. 'Die hebben geen werk nodig, maar passende zorg.'

Van der Burgt vervolgt: 'In september zijn vijf jongemannen hier begonnen. De eerste week heb ik er al één naar huis gestuurd, na twee weken de tweede ook. Het blijft lastig om mensen te vinden die snappen hoe het op een bedrijf werkt. Vanochtend bleef iemand thuis omdat het schoolvakantie is.'

Begrip

Maar zelfs voor werknemers die er met de pet naar gooien, kan het ondernemersgezin begrip opbrengen. 'Per gemeente verschilt het of statushouders moeten werken of niet. Leg dat maar eens uit als jonge vluchtelingen bij elkaar in één huis wonen en samen op stap gaan', verklaart Van der Burgt.

'Tegelijkertijd zie je mensen opleven. Ze krijgen de taal onder de knie of ze vinden weer een nieuwe baan. Eigenlijk weerspiegelen ze alle werknemers in onze maatschappij.' Raaijmakers: 'Het geeft ons een goed gevoel, als we anderen op weg kunnen helpen.'

Omslag

In 2013 heeft het echtpaar de omslag gemaakt van verkoop aan de veiling naar thuisverkoop en lokale afzet bij winkels in de omgeving. In 2014 hebben de vollegrondsgroentetelers afscheid genomen van The Greenery en sinds kort hebben ze weer een grote afnemer gevonden, waardoor de afzet kan groeien.

De winkel is een bewuste keus. Ondanks dat de Landwinkel kilometers verwijderd is van de dorpskernen van Gemert, Handel en Elsendorp, krijgen de ondernemers aanloop van klanten. 'Mensen die bewust eten', zegt Van der Burgt. 'Mede door de pakketten die we verkopen, is de omzet per klant goed.'

Goed te combineren

Voor Raaijmakers is de combinatie van de winkel, vijf dagen in de week, en de zorg voor drie kinderen goed te combineren. 'Je kunt zelf je werkuren bepalen en de kosten voor een winkel zijn beperkt.'

Van oudsher is De Reijse Heerlijckheid een gemengd bedrijf. Op dit moment ligt de focus volledig op vollegrondsgroente. Op ruim 20 hectare staan onder meer prei, bloemkool, koolrabi en radicchio rosso. Daarnaast is er een variëteit moestuingroenten, speciaal voor de huisverkoop.

Groeiende vraag

Van der Burgt: 'We hebben geluk gehad met de groeiende vraag naar lokaal en vers voedsel. Als we vier jaar eerder de omslag hadden gemaakt, was het wellicht op niets uitgelopen.'

Belangrijk bij De Reijse Heerlijckheid is het verhaal achter de teelt, van zaadje tot eindproduct. 'Hoeveel volwassenen weten hoe een bloemkool ongeoogst eruitziet?' zegt Raaijmakers. 'Hier kunnen ze bij wijze van spreken mee het land op en hun eigen groentes te zien. Zo kan iedereen ervaren dat de teelt geld kost door arbeid en slechte weersomstandigheden. En dat het lastig is om alles perfect te krijgen. Met klanten krijg ik nog weleens een gesprek over de prijs: 2,40 euro voor een bakje aardbeien is evenveel als een pilsje op Koningsdag, zeg ik dan.'

Gevoelig punt

De opbrengsten voor de tuinder zijn een gevoelig punt voor beiden. Jarenlang hebben de ondernemers hoofdzakelijk prei geteeld, tot dik onder de kostprijs. Over de financiële strop die jaren door dreunt, willen ze openhartig vertellen.

'Je loopt opeens achter de feiten aan', herinnert Van der Burgt zich. 'We waren echt even de weg kwijt en ik heb zelfs overwogen om vaste planten voor iemand te gaan telen.'

Levenswijze

Raaijmakers, opgegroeid in Aarle-Rixtel, zag het met lede ogen aan: 'De buitenwereld zegt gemakkelijk: dan ga je toch iets anders doen. Maar tuinder zijn is een levenswijze. Al je energie, passie en emotie zitten erin. Dat kun je niet zomaar overboord gooien.'