Zuidema houdt hennen tot honderd levensweken

In de grote hal van het legpluimveebedrijf van Zuidema controleert medewerker Chris Holtjer de eieren die op de lopende band uit de stallen komen. Het verwijderen van beschadigde eieren is zijn belangrijkste taak. De eierinpakmachine legt de eieren op trays. Een robot stapelt de trays op pallets.

'Zeven dagen per week, 365 dagen per jaar zijn we hiermee bezig', vertelt Zuidema, die samen met zijn vrouw Agnes het bedrijf runt. 'Gelukkig hebben we inmiddels een bedrijfsomvang waarbij we niet meer alles zelf hoeven te doen.' De ondernemer heeft één fulltime medewerker, één medewerker voor halve dagen en kan daarnaast een beroep doen op enkele losse krachten.

Eerst vleeskuikens

Zo was het niet altijd. Na het middelbaar kader in Barneveld hield Zuidema enkele jaren vleeskuikens in huurstallen. Na aankoop van een kavel van familie kon hij zelf een kippenstal bouwen. In 2005 nam de ondernemer een volièrestal voor 36.000 leghennen in gebruik. 'Legkippen houden biedt mij meer uitdaging dan het houden van vleeskuikens.' In 2013 kwam er een volièrestal met 59.000 plaatsen bij.

De eerste jaren na zijn start als legpluimveehouder werkte Zuidema met bruine Isa Brown-hennen die hij afnam van broederij Het Anker in Ochten. Dat ging goed, maar de ondernemer besloot na enkele rondes om toch ervaring op te doen met witte kippen: Dekalb White. 'Dat beviel nog beter. Witte hennen hebben meer mogelijkheden om goede resultaten te boeken. Dat past wel bij mij.'

Genetische vooruitgang

De hennen bleven tot 102 weken op het bedrijf. Zuidema schrijft dat toe aan aan genetische vooruitgang. 'Toen ik begon, deed je het netjes als je een koppel bruine hennen tot 72 weken goed presterend kon houden. Inmiddels weten we dat je met witte kippen zonder al te veel moeite de 90 weken kunt halen.'

Het voorlaatste koppel bleef tot 98 weken. 'Ik nam me toen voor om de 100 weken te halen en dat is gelukt.' Per opgezette hen zat Zuidema met het laatste koppel bij 100 weken op vijfhonderd eieren. De totale uitval bleef beperkt tot 9,1 procent. Teruggerekend naar 85 weken is de voederconversie 1,89.

Voordelen

'Bij deze resultaten in combinatie met een redelijke eierprijs kunnen we wel boer blijven', constateert Zuidema met Groningse nuchterheid. Belangrijkste voordelen van een langere legperiode noemt hij dat hij minder geld kwijt is aan de aankoop van hennen, de periode dat de stal leegstaat korter wordt en dat een langere leg interessant is voor het saldo.

'In heb ook ervaring met ruien. Dat gaat prima, maar is bedrijfseconomisch minder aantrekkelijk dan het verlengen van de legperiode. Wat we ook graag benadrukken is de duurzaamheid van de aanpak. Onze eieren hebben een kleine CO2-footprint.'

Plezier

Belangrijkste voorwaarden om langdurig goed te presteren noemt de pluimveehouder plezier beleven aan kippen en de genetische aanleg van de hennen. 'En dat hebben we. Verder moet je zorgen voor rust en regelmaat en voor goede mensen die je ondersteunen. Voor ons zijn dat vooral de adviseur van de voerleverancier en de mensen van broederij Het Anker.'

Zuidema's mentaliteit is proberen het bij ieder koppel beter te doen dan bij het vorige. 'Daarbij gaat het vaak om kleine puntjes. Zo zagen we in het verleden een productiedip op 58 weken. Door te sleutelen aan voerovergangen en vaccinatiemomenten hebben we dat niet meer.'

Snavels

Inmiddels is de stal gevuld met een nieuw koppel. Het zijn de eerste hennen op zijn bedrijf die geen snavelbehandeling hebben ondergaan. Tot nu toe gaat het goed. Door het verstrekken van gemalen luzerne en het aanbieden van pikblokken probeert de pluimveehouder de hennen extra afleiding te geven.

Zuidema pakt een hen en toont haar snavel. 'De punt is afgestompt. Dat is een bijkomend voordeel van het pikken op de pikstenen.'

Toekomst

De prima resultaten en de werkbare bedrijfsomvang weerhouden Erik en Agnes Zuidema er niet van om plannen te maken voor bedrijfsontwikkeling.

'Een zorgelijk punt is dat scharreleieren nu het laagste marktsegment vormen. De vraag naar biologische en vrije-uitloopeieren groeit en eiconcepten ontwikkelen zich in een razend tempo. Het 'gewone' scharrelei dreigt uit de Nederlandse schappen te verdwijnen.'

Hoger marktsegment

De ondernemers hebben plannen om daarop in te spelen door ook eieren te gaan produceren voor een hoger marktsegment: biologische of vrije uitloop. Wanneer, dat is nog niet bekend.

'De overheid werkt niet mee. We hebben hier grond genoeg, maar het valt niet mee om het voor elkaar te krijgen dat daar ergens een kippenstal op komt te staan.'

Agroscoopbokaal

Erik en Agnes Zuidema uit Onstwedde kregen deze week de Agroscoopbokaal voor de legpluimveesector uitgereikt. Zeven ondernemers uit verschillende sectoren ontvingen deze week de ForFarmers/Reudink Agroscoopbokaal vanwege hun uitzonderlijke resultaten.

De familie Zuidema slaagde erin om met een gezond koppel hennen een productie van vijfhonderd eieren per opgezette hen, zonder rui, op honderd levensweken te behalen. Hiermee hebben zij van zomer 2015 tot februari 2017 het meest duurzame koppel hennen gehouden.

Samenwerking

Dat is alleen mogelijk bij een goede samenwerking in de hele keten, benadrukt voerleverancier ForFarmers. Niet alleen de genetica van de dieren (Dekalb White van ISA) is daarbij van belang.

Ook de opfok van de hennen door Het Anker en de Maximalijn van ForFarmers dragen bij aan het succes om tegen een zo scherp mogelijke voederconversie een zo optimaal mogelijk eigewicht te realiseren.