Lector bundelt kennis over weidevogels

Manhoudt is sinds mei vorig jaar lector Weidevogels op hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden en combineert deze functie met haar werk voor BoerenNatuur.nl, de landelijke koepel van agrarische collectieven voor agrarisch natuurbeheer. Een ideale combinatie om praktijk, onderwijs en onderzoek bij elkaar te brengen, vindt ze.

De lector stimuleert niet alleen de kennisuitwisseling tussen onderzoek, onderwijs en praktijk, maar ook tussen de agrarische collectieven onderling. Want ook deze kunnen door het uitwisselen van kennis en ervaringen ideeën opdoen om het weidevogelbeheer te verbeteren.

Grutto

Dat het slecht gaat met weidevogels benadrukte bioloog en gruttokenner Albert Beintema woensdag nog eens. Hij schreef al in 1967 een alarmerend artikel over de bedreiging van de grutto. Toen waren er 120.000 paren in Nederland, nu zijn dat er nog 33.000.

Voor Beintema staat vast dat de landbouw de grootste boosdoener is. 'Vroeg maaien en veel koeien in de wei zijn catastrofaal.' Hij wijst niet met de beschuldigende vinger naar de boer, maar 'naar een systeem dat volledig uit de hand is gelopen'. Ondanks veel investeringen en inspanningen is de grutto uit veel gebieden in Nederland verdwenen, constateert hij.

Vragen

Manhoudt erkent dat. 'Ondanks jarenlang onderzoek en een constante stroom van financiën voor uitvoering van en onderzoek naar weidevogelbeheer, moeten we vaststellen dat het nog steeds niet lukt om de negatieve trend in de ontwikkeling van weidevogels te keren. Dat roept nogal wat vragen op.'

Het lectoraat gaat veel van die vragen oppakken en daarbij gebruikmaken van de goede voorbeelden. Want niet overal gaat het slecht, stelde Manhoudt. Ze noemde als voorbeeld de Bovenkerkerpolder onder de rook van Amsterdam, Ark en Eemland in de provincie Utrecht en de Noordelijke Friese Wouden.

Doelstelling

Ook Thom Miedema uit Blessum heeft op zijn melkveebedrijf veel broedparen. De agrarische natuurvereniging Oer de Wjuk, waarvan hij deel uitmaakt, weet de doelstelling van honderd broedparen op 100 hectare al jaren te handhaven.

Volgens Miedema kan iedere boer weidevogelbeheer inpassen op zijn bedrijf door enkele hectares extensief te bemesten waardoor er meer kruidenrijkdom ontstaat, een kleine plasdras of greppel plasdras aan te leggen en aan randenbeheer te doen die kunnen dienen als kuikenvluchtstrook.

Leverbot

Extensief weiden op natte percelen doet de melkveehouder niet meer vanwege problemen met leverbot en salmonella. 'Maar 10 procent uitgesteld maaien past in iedere bedrijfsvoering.'

Het lectoraat wil onderzoek doen naar de succesfactoren uit dergelijke gebieden. Daarvoor is de kenniskring weidevogels in het leven geroepen die bestaat uit docenten van verschillende opleidingen aan Van Hall Larenstein. Door samen te werken met boeren en de collectieven, kunnen meteen ook weer onderzoeksvragen uit het veld worden opgepikt.

ICT

Het lectoraat start met een groot project over koeien, kruiden en kruidenrijk grasland en kijkt ook naar de ontwikkelingen op het gebied van ICT die wellicht kunnen worden gebruikt. Bijvoorbeeld de inzet van drones en het gebruik van GIS-data gekoppeld aan technieken zoals gps en smartphones. Ook worden verdienmodellen voor agrarisch natuurbeheer onderzocht.

Manhoudt: 'Ik ben tevreden wanneer boeren, beheerders, onderzoekers en collectieven in de toekomst elkaar gemakkelijk weten te vinden en goed samenwerken. En wanneer de jonge aanstormende boer weet wat agrarisch natuurbeheer inhoudt, wat de meerwaarde van natuurinclusieve landbouw is voor zijn bedrijfsvoering en dat hij of zij weidevogels beschermt op het bedrijf.'