Weidevogels op modern bedrijf

'Het begon twintig jaar geleden', vertelt hij. 'Voor een ruilverkaveling is ons bedrijf toen verplaatst van het dorp Lierderholthuis naar deze plek in Lierderbroek, een van de oudste polders van Nederland. Op het oude bedrijven zagen we soms wel kieviten. Maar hier trof ik veel grotere aantallen en ook meer soorten weidevogels.'

Bij de verplaatsing naar Lierderbroek stopte Strijtveen met het houden van varkens en specialiseerde hij zich in melkvee. Inmiddels telt het bedrijf 120 koeien met een gemiddelde productie van ruim 8.700 kilo melk met 4,62 procent vet en 3,65 procent eiwit. Twee melkrobots nemen het melken voor hun rekening. Strijtveen heeft 55 hectare grond in gebruik, waarvan hij bijna 10 hectare benut voor de teelt van snijmais. Het jongvee ouder dan een half jaar besteedt hij uit aan een collega.

In 2006 lanceerde de overheid plannen om in Lierderbroek een natuurstrook in te richten als onderdeel van een route voor het edelhert van de Veluwe naar Duitsland. De polderboeren en diverse andere partijen kwamen daarop in opstand.

Uiteindelijk gingen de plannen voor de verbindingszone van tafel. Negen boeren verenigden zich in Lierderbroek bv en kochten in 2008 50 hectare grond die de overheid al had aangekocht voor de edelhertenzone. Ze maakten een plan om het gebied zoveel mogelijk geschikt te maken voor weidevogels. Bomen zijn gekapt, er is een plasdrasgedeelte aangelegd. En er zijn afspraken gemaakt over waterbeheer en uitgesteld maaibeleid.

Alles is ingericht voor een goede weidevogelbio-toop. 'Toen we begonnen was het spannend', vertelt Strijtveen. 'Om de jaarlijkse beheervergoeding te ontvangen moesten er daadwerkelijk weidevogels komen. Maar dat bleek veel sneller en makkelijker te gaan dan verwacht. Nu weten we: als je maar zorgt voor goede omstandigheden, dan komen ze wel. Binnen zes jaar hadden we honderd broedparen.'

Strijtveen verhaalt hoe het succes van de 50 hectare van Lierderbroek uitstraalt op de hele polder. Boeren werden enthousiast en werden nog actiever voor weidevogels op hun grond. In zes jaar tijd verdubbelde het aantal weidevogels in de hele polder.
Zelf levert Strijtveen daar een niet geringe bijdrage aan. Hij heeft onder meer een plasdras-strook aangelegd van 0,3 hectare. Ook heeft hij 2 hectare kruidenrijk grasland waar alleen vaste mest op komt.

Op zijn hele bedrijfsoppervlak doet de melkveehouder aan legselbeheer. Dat wil zeggen dat hij alle nesten opspoort en beschermt. Vorig jaar ging het om 54 nesten van kieviten, 8 nesten van grutto's en 11 nesten van tureluurs. Vrijwilligers helpen bij het opsporen van de nesten. 'Beschermen betekent dat je bij maaien een grote strook gras rond een nest laat staan, minimaal 50 vierkante meter.'

Maaien laat Strijtveen doen door de loonwerker. Maar hij stapt meestal wel even bij in de maaitrekker om te kijken of er geen nesten liggen die nog niet zijn gemarkeerd.' Hij probeert via mozaïekbeheer de vogels voortdurend goede omstandigheden aan te bieden. 'Dat wil zeggen dat je niet alles tegelijk maait, maar zorgt voor een afwisseling van stroken met korter en langer gras. Het gaat niet alleen om het uitkomen van de eieren, maar vooral om het grootbrengen van de jongen. Dat laatste is het moeilijkst.'
Kieviten broeden steeds vaker op het maisland. Strijtveen: 'Je denkt: die vogels zullen wel weten wat goed voor ze is. Maar ik twijfel of de jongen daar wel voldoende voedsel kunnen vinden. Om de overlevingskansen te vergroten hebben we rond onze maispercelen stroken gras aangelegd.'

Gederfde opbrengsten

De vergoedingen die Strijtveen voor de afgesloten contracten voor agrarisch natuurbeheer ontvangt, zijn bedoeld voor gederfde gewasopbrengsten. 'Om ook een stukje vergoeding te krijgen voor het extra werk en opbrengstverlies doordat je minder goed ruwvoer voor de koeien hebt, heb ik me aangesloten bij het Boerengilde', vertelt Strijtveen. 'Ons streven is om de consument te laten meebetalen aan de extra natuurinspanningen die Gildeboeren leveren.'
Strijtveen geniet zo van boeren met natuur dat hij zonder beheervergoedingen en extra melkgeld niet veel anders zou doen. 'In de loop der jaren heb ik steeds meer passie gekregen voor deze aanpak. Ik probeer dat uit te dragen naar andere melkveehouders. Ook op een gangbaar melkveebedrijf kun je natuur meer kansen geven.'