Groei bij stabiele geitenmelkprijs

'Iedere zichzelf respecterende supermarkt heeft nu geitenproducten in het assortiment', stelt Martin Tuinte, portefeuillehouder Markt en Ondernemerschap binnen de LTO-vakgroep Geitenhouderij. Hij signaleert dat de markt professioneler is geworden.

'Veel bedrijven zijn in 2000 gestart. Toen kwam er 30 miljoen kilo geitenmelk bij, terwijl al 75 miljoen kilo werd geproduceerd. Een toename van 40 procent. Het leidde tot een slechte geitenmelkprijs in 2002, 2003, 2004 en 2005.'

Piek

De laatste jaren gaat het goed in de geitensector. Sinds 2012 trok de melkprijs wederom aan, naar een piek in 2015. Op dit moment ligt die prijs iets lager. De melkprijs is nu met pakweg 62 cent per kilo genormaliseerd en goed.

'Het hoort bij een sector dat er wat wordt verdiend. Daar ben je immers ondernemer voor. Het geeft de ondernemer ook ruimte om te investeren in bijvoorbeeld duurzame ontwikkelingen.'

Volgens Tuinte komt dit ook doordat de zuivelsector de laatste jaren meer gestructureerd is gaan werken. 'Vroeger deden producenten maar wat. Was de prijs van melkpoeder hoog, dan schakelden alle verwerkers over op de productie van melkpoeder, waarop de prijs weer instortte. Nu zijn de verwerkers meer bezig met hun eigen producten. Ze gunnen elkaar ook wat.'

Concreet succes

Tuinte krijgt hierin bijval van Onno Boersma van de Nederlandse Geitenzuivel Organisatie (NGZO). 'Zo is de NGZO opgericht als samenwerking tussen de inzamelaars en verwerkers van geitenmelk met als concreet succes het verkrijgen van de Beschermde Geografische Aanduiding (BGA) voor Hollandse Geitenkaas.'

Hoe kan een relatief kleine sector met 350 geitenhouders zo succesvol zijn? Tuinte: 'Door slim en inventief te werken. Zelf ben ik aangesloten bij Coöperatieve Belangenvereniging Melkgeitenhouderij Midden-Nederland (CBM). Zij levert de melk aan de specialiteitenfabriek van FrieslandCampina in Gerkesklooster, die er vervolgens halfharde kaas van maakt in een fabriek waar ook koeienmelk wordt verzuiveld. Zo is FrieslandCampina marktleider in halfharde kazen. Met het internationale netwerk van die coöperatie komt de Nederlandse geitenkaas overal ter wereld.'

Ondanks de groei en populariteit zijn er geen verwerkers bijgekomen. Er zijn drie coöperaties en zes particuliere verwerkers. Daarnaast zijn er nog inzamelaars voor de export naar Frankrijk.

Dat is de achilleshiel van de geitensector, vindt Tuinte: 'Nederlandse geitenmelk kan in Frankrijk zomaar worden vervangen door bijvoorbeeld Spaanse. Bij de Nederlandse kaas is dat anders.'

Opnamestop

Tuinte ziet desalniettemin de toekomst positief in. 'Op dit moment hebben veel verwerkers een opnamestop, er komen geen nieuwe geitenmelkhouders bij. Wel waren er enkele jaren geleden veel starters. Die beginnen vaak met 40 tot 50 procent van de capaciteit, om vervolgens met eigen aanfok door te groeien naar de volledige capaciteit. Er is dus nog een lichte plus in het aanbod te verwachten.'

Dat is in zijn ogen belangrijk, omdat de verwerking nog aanbodgestuurd is. 'De hoeveelheid geitenmelk die wordt aangeboden, is bepalend voor de productie van geitenzuivel. Het zou beter zijn wanneer dat vraaggestuurd zou zijn, zoals bij de biologische Organic Goat Milk Cooperation. Die heeft door de samenwerking iets meer ruimte om te sturen, wat een positief effect heeft op de prijsvorming.'