Verkaveling in Gelderland holt achteruit

Ze laten een kaartje zien met de kwaliteit van de verkaveling, Martien Nillesen en Gerko Hopster, respectievelijk de nieuwe voorzitter en secretaris van Stevig. Daarop is verreweg het grootste deel van de provincie oranje tot rood ingekleurd. Dat betekent een matig tot slechte verkaveling. Slechts enkele delen op de Veluwe zijn groen, hetgeen duidt op een betere verkaveling.

Volgens Nillessen wordt die verkaveling alleen maar slechter. 'Gelderland is een provincie met veel en relatief kleine bedrijven. Er zijn veel stoppers en hun grond wordt overgenomen door de groeiers. Dat proces gaat in de toekomst door, met als gevolg dat de verkaveling verder achteruit holt.'

Ruilgrond

Sinds 2013 is Stevig aan de slag om daar via vrijwillige kavelruil iets aan te doen. Dat gebeurde tot voor kort onder voorzitterschap van Peter Schrijver en met Jan van Rheenen als secretaris. Sinds het begin van dit jaar hebben NiIlesen en Hopster het stokje overgenomen.

De stichting heeft inmiddels bij diverse verkavelingsprojecten een rol gespeeld, waarbij de ruilen rond Veessen-Wapenveld en in Winterwijk het succesvolst waren. Dat komt volgens Nillesen omdat bij beide projecten voldoende ruilgrond aanwezig was. 'Ruilgrond blijft het smeermiddel.'

Moeizaam

Om in die behoefte te voorzien heeft provincie Gelderland een 'revolving fund' van 15 miljoen euro om grond aan te kopen. Toch gaat de verwerving van grond moeizaam. Want op welk moment doe je dat, legt Gerko Hopster uit.

'Het mooiste is om daar één of twee jaar van tevoren mee te beginnen, zodat je al grond hebt wanneer het verkavelingproces gestart wordt. Aanbod van grond kan ook de aanleiding zijn om een kavelruilproject voor te bereiden. We hebben overal onze contacten in de provincie. Maar het blijft lastig om in te schatten waar en wanneer je het beste kunt investeren in ruilgrond.'

Probleem is ook dat de provincie wel losse grond kan aankopen, maar geen hele bedrijven, tenzij er sprake is van natuurdoelen. 'In andere gevallen doet de provincie dat niet, omdat erven en gebouwen meestal een verliespost zijn', aldus Nillesen. Hij wil dit manco binnenkort tijdens een evaluatie met de provincie ter sprake brengen.

Eerder betrokken

Daarin gaat Stevig ook aankaarten dat ze eerder bij grotere ruimtelijke ingrepen betrokken wil worden. 'Bij de aanleg van de hoogwatergeul in Veessen-Wapenveld en nu ook weer rond de aanleg van de N18 doet Rijkswaterstaat eerst haar ding en daarna kunnen we pas ruilen. Dat kan integraler, waardoor er meer mogelijk is.'

Er is de komende periode voldoende budget voor verkavelingen via het Europese POP3-fonds. Punt van aandacht hierbij is de bureaucratie en de voorfinanciering. 'In de praktijk worden al vaak kosten gemaakt terwijl de middelen er nog niet zijn. Desondanks maken we dankbaar gebruik van de mogelijkheden en nemen we dat op de koop toe', aldus Nillesen.