Stevige discipline vereist voor behoud van derogatie

Tijdens twee drukbezochte bijeenkomsten – in Zwolle en in Veghel – eisten melkveehouders vorig jaar duidelijkheid van Van Dam over de derogatie. Die duidelijkheid hebben ze nu. De EU geeft het fosfaatreductieplan het voordeel van de twijfel. Weet de zuivelsector dit vlekkeloos ui te voeren dan is derogatie voor dit jaar veilig en kan er over de periode 2018 en later worden onderhandeld.

Brussel gaat de uitvoering van het fosfaatreductieplan op de voet volgen. Iedere twee maanden wil de Europese Commissie worden bijgepraat over de voortgang. Dit vergt een voortvarende en gedisciplineerde uitvoering van de voorgenomen ingrepen. Een uitdaging daarbij is dat de gestelde doelen maximaal bereikt moeten worden. Marge om tegenvallers op te vangen is er nauwelijks.

Stoppersregeling

Neem de stoppersregeling. Van Dam verwacht dat 1.000 tot 2.000 boeren hier gebruik van gaan maken. Het reductiedoel is hier gesteld op 60.000 melkkoeien. In de eerste tranche, waarvoor 12 miljoen euro beschikbaar is, krijgen stoppers een premie van 1.200 euro per koe. Deze premie wordt bij volgende tranches steeds lager, zo is aangekondigd.

Dit betekent dat bij de 'eerste lichting' maximaal 10.000 koeien kunnen worden afgevoerd. Terwijl dit door de hoogte van de premie het meest populaire stopmoment zou moeten zijn.

Het succes van de stoppersregeling wordt ook beïnvloed door onduidelijkheid rond de knelgevallenregeling. Op verzoek van de Kamer benoemde Van Dam een commissie die de voorwaarden waaraan een knelgeval moet voldoen, nader gaat omschrijven. Deze worden echter pas op 1 januari 2018, tegelijk met de invoering van de fosfaatrechten, duidelijk. Boeren die de hoop hebben om dan alsnog onder de knelgevallenregeling te vallen, zullen nu niet kiezen voor de stoppersregeling.

Derogatie intrekken

Indien het niet lukt om de beoogde reductie van 8,3 miljoen kilo fosfaat te behalen dan kan Brussel de derogatie vrijwel direct intrekken. In feite had ze dat vorige week al kunnen doen. Dat dit niet gebeurde mag gezien worden als een blijk van vertrouwen in de gezamenlijke Nederlandse aanpak.

Bij het niet halen van de fosfaatreductie wordt Nederland in gebreke gesteld. Ons land kan dan een fikse Europese boete tegemoet zien. Den Haag kan die niet verhalen op individuele boeren. De tegenvaller zal zich dan vertalen in strenger beleid. Het Haagsche krediet van de sector staat dus ook op het spel.