Harde kritiek op fundament ammoniakbeleid

Het nieuwe onderzoek naar ammoniakemissies dat vrijdag is gepresenteerd is een initiatief van onderzoeksjournalist Geesje Rotgers van het magazine V-focus. Met een crowdfund-actie zorgde zij voor de financiering van het onderzoek.

Chemicus Jaap Hanekamp leidde het driekoppige onderzoeksteam. Dat concludeert dat de onzekerheidsmarges in het huidige rekenmodel enorm zijn en het verschil in ammoniakemissie tussen de verschillende bemestingstechnieken daardoor hoogstwaarschijnlijk een heel stuk kleiner is dan de regelgeving suggereert.

Reductieclaim

De onderzoekers stellen dat - afhankelijk van de regio - de ammoniakconcentratie in Nederland in werkelijkheid 27 procent tot 310 procent lager ligt dan de overheid in de afgelopen 25 jaar heeft gerapporteerd. De overheid claimt bovendien een ammoniakreductie van zo'n 70 procent in de afgelopen 25 jaar.

Hanekamp ziet deze daling echter niet terug in de luchtmetingen die sinds 1993 worden gedaan. Hier ziet hij hier variaties in de cijfers die tot wel 20 tot 30 procent hoger of lager uitvallen. 'Die kun je niet bewerken tot gemiddelde cijfers, de uitschieters zijn daarvoor gewoonweg te groot.'

Uiterst dun

Chemicus Hanekamp noemt de wetenschappelijk basis onder het beleid uiterst dun. 'Je verwacht een diepgaandere analyse. Als je echt zekerheid wilt hebben over de effecten van ammoniak op het milieu dan moet je investeren in nieuwe metingen en de ontwikkeling van een nieuw emissiemodel.'

Veel kritiek van Hanekamp komt op het bordje van Wageningen UR. Woordvoerder Simon Vink wijst in een reactie op een review van het Nederlandse mestbeleid dat in 2015 werd uitgevoerd door de Britse emissieprofessor Mark Sutton op verzoek van het ministerie van Economische zaken.

Sutton concludeert daarin dat de methoden die Nederland hanteert voor de berekening en het meten van ammoniakemissies in de lucht en in neerslag wetenschappelijk op orde zijn. Wel deed hij een aantal aanbevelingen om de analyse van de lange termijn trends in emissies en concentraties te verbeteren.

Overboord

Wiebren van Stralen, beleidsadviseur Mest en Milieu bij LTO Nederland, volgt de discussie rond het ammoniakbeleid al jaren op de voet. Hij ziet in het nieuwe onderzoek geen aanleiding het huidige beleid overboord te gooien.

Wel brengen de onderzoekers enkele wezenlijke zaken naar voren, stelt Van Stralen. 'Er is door de onderzoekers grondig ingezoomd op een beperkt aantal onderdelen. Ze leggen twee onderdelen bloot waarbij nu vaak absolute waarden worden gebruikt. Daar valt wel wat op af te dingen. En juist bij vergunningen worden die getallen tot achter de komma doorgerekend.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst