Aardbeienonderzoek ontbeert brede steun

Tot begin januari hadden zich zo'n honderd aardbeientelers aangemeld als deelnemer aan de nieuwe Stichting Aardbeienonderzoek, een kwart tot een derde van alle telers. Ze zijn geworven door inspanningen van Delphy, Hortinova en LTO Nederland. Mark van Aert, LTO-voorzitter kerngroep aardbeien, riep vorige week op de Aardbeiendag alle telers dringend op mee te doen.

Het praktijkonderzoek is altijd voor een belangrijk deel gefinancierd door de telers, maar sinds het Productschap Tuinbouw (PT) niet meer bestaat, heeft iedereen de keuze om al of niet bij te dragen. Het percentage aardbeientelers dat nu meedoet, is laag vergeleken met andere sectoren en het huidige aantal is onvoldoende om tot een substantiële financiering te komen.

Ton nodig

'Jaarlijks is ongeveer een ton nodig aan telersgeld. Plantum, mede-initiatiefnemer van Stichting Aardbeienonderzoek, doet daar een ton bij en via de topsectoren is dan cofinanciering mogelijk, zodat je veel hoger uitkomt', vertelt Van Aert. Het lidmaatschap bedraagt eenmalig 250 euro. Op 6 februari vindt overleg met de huidige deelnemers plaats.

'We hebben samenwerking met Plantum gezocht om te voorkomen dat onderzoek stilvalt. Er loopt nog een tripsproef en onderzoek naar de Suzuki-fruitvlieg. De uitdaging is nu om het collectief op te pakken. Op 6 februari gaan we met de deelnemers bekijken welk onderzoek prioriteit heeft en voeren we een discussie over de financieringsvorm, bijvoorbeeld in de vorm van een hectaretoeslag', licht Van Aert toe.

Exclusief

'Ook bekijken we hoe we de onderzoeksresultaten exclusief kunnen houden voor deelnemers. We willen 'meeliften' voorkomen: voor een maximaal resultaat bij een minimum aan kosten is het van belang dat alle Nederlandse aardbeientelers zich aansluiten.'

De voorzitter denkt dat het geringe animo tot de jaarwisseling misschien te wijten is aan het feit dat 2016 voor de meeste telers een goed jaar was. 'Het urgentiegevoel ontbreekt dan wellicht', zegt hij. 'Verder gaat het Belgische aardbeienonderzoek gewoon door.'

Exirel

Met het exclusief houden van bereikte resultaten is al ervaring: zo is het middel Exirel tegen de Suzuki-fruitvlieg alleen voor NFO-leden toegelaten. 'De herregistratie van middelen werd vroeger betaald door het PT. Als nu alleen de leden van de stichting dat gaan betalen, zou dat ertoe kunnen leiden dat meer middelen alleen voor betalers beschikbaar komen.'

Een ander terrein waar samenwerking geboden is, is de omgang met de toenemende weerschade, benadrukte Willem Snoeker, sectormanager van Interpolis op de Aardbeiendag.

Extreme hagelschade

'Al in 2014 en 2015 dachten we als verzekeraar dat er iets aan het veranderen was, maar sinds de hagelbui van 23 juni 2016 weten we het zeker. In het verleden was het idee dat het westen van het land gevoeliger was voor stormschade en het oosten voor hagelschade. Maar dat klopt niet meer', aldus Snoeker.

'Het weer verandert waardoor de sterkte van verticale bewegingen in de wolken toeneemt. Daardoor ontstaat er vaker onweer met hagel en zijn er bovendien grotere hagelstenen. Dat kan op alle plekken in het land gebeuren. Je ziet het in Duitsland ook. In 2050 is er minstens twee keer zo vaak extreme hagelschade als in de periode 1980 tot 2010.'

Premieverhoging

Het antwoord op toenemende schade is premieverhoging, maar daar zit een grens aan. 'Op een gegeven moment lukt het niet meer. We moeten dit op een andere manier invullen. Je kunt het probleem niet meer alleen bij de telers neerleggen. Er is een breder draagvlak nodig; een samenwerking tussen LTO, overheid, waterschappen, verzekeraars, natuur- en landbouwbeleid', zegt Snoeker.

De sectormanager van Interpolis gaf nog een groot aantal tips hoe de ondernemer zelf schade kan beperken: grotere financiële buffers aanhouden, spreiding van productielocaties, bij kassenbouw kiezen voor gehard glas in courante glasmaten, compartimentering van de kas en zelf voldoende ruiten op voorraad houden. 'Zorg dat je voorbereid bent: maak een rampenplan.'