Foliemais wint gestaag terrein

Mark Wiersma is loonwerker in Brantgum. Hij is een van de loonwerkers die een machine uit Ierland haalden om naast traditionele mais foliemais te kunnen zaaien. In samenwerking met Leo Bil die werkt voor N-xt Fertilizers en voor Profytodsd en Tom Crienen van maiszaadleverancier Maïsadour Semences legde Wiersma de afgelopen jaren praktijkproeven aan om de teelt te monitoren en te kunnen optimaliseren.

De mannen vertellen over de evolutie die de teelt doormaakte. 'Foliemais kwam naar Nederland om meer oogstzekerheid te creëren', herinnert Bil zich. 'Op de kleigronden in Noord-Nederland willen veel boeren graag vroeg oogsten. Maar voldoende kwaliteit en opbrengst zijn ook gewenst of eigenlijk noodzaak. Inmiddels zijn er meerdere rassen onder folie beschikbaar om vroeg te oogsten en hoge opbrengsten te realiseren.'

Laatrijpe rassen

Crienen vult aan: 'Bij traditionele maisteelt kun je in Noord-Nederland geen laatrijpe rassen riskeren. Dat type rassen heb je wel nodig voor hogere drogestofopbrengsten en zetmeelgehaltes. Doordat folie het proces versnelt, krijgen boeren hier meer mogelijkheden. Je kunt daarmee echt inzetten om goede opbrengsten met hoge zetmeelgehalten', zegt hij.

'Of je kiest er bewust voor om eerst een snede gras te maaien om daarna nog een acceptabele maisoogst te realiseren. Foliemais biedt speelruimte en kans om verschillende strategieën toe te passen voor een optimale opbrengst per hectare.'

Claims

Deze claims werden acht jaar geleden ook gelegd op foliemais. De praktijk liet het niet altijd zien, erkennen de mannen. 'Maar de kennis rond welke rassen geschikt zijn bij de strategie die de teler toepast, vroeg zaaien of juist later na de eerste snede gras, is nu veel beter ontwikkeld', zegt Wiersma.

Wat de groei van de teelt ook in de weg stond, waren negatieve verhalen. Volgens de loonwerker werd er folie op de markt gebracht van een mindere kwaliteit, dat wel onder dezelfde importeursnaam werd verkocht. 'Dat soort zaken levert negatieve praatjes op.'

Bodembeheer

Die periode van negativiteit willen de mannen achter zich laten. Liever richten ze zich op het belang van goed bodembeheer. 'Voor alle maisteelt essentieel, maar zeker bij foliemais', zegt Wiersma. 'Daar schortte het zeker in de eerste jaren van de teelt in Nederland, maar ook nu nog te vaak, wel eens aan. Als de opbrengst of kwaliteit dan tegenvalt, krijgt de folie de schuld. Dat is onterecht.'

Bij goed bodembeheer doelt de loonwerker op een goede ontwatering van het perceel en de noodzaak van een kluitenvrij zaaibed. 'Kluiten prikken door de folie heen waardoor het proces van de bodemopwarming en snellere ontkieming wordt verstoord', legt hij uit.

Ontwatering

'En wat de ontwatering betreft: als er eenmaal folie ligt, kun je eigenlijk niet meer op het perceel. Een maisperceel dat traditioneel is gezaaid en onder water dreigt te lopen, kun je vaak nog helpen met een greppelfrees, al is dat natuurlijk ook verre van ideaal', vervolgt Wiersma.

'Inzet moet gewoon altijd zijn dat het perceel perfect klaarligt vóór de teelt. Daar hoort ook tijdig ploegen bij. Wie nu nog zijn maisperceel omploegt, is eigenlijk al te laat. November en december zijn daarvoor de geschikte maanden. Zo krijgt de grond tijd om te herstellen.'

Proefveld

Wie daar zorgvuldig mee omgaat en foliemais teelt, komt gemiddeld echt op hogere opbrengsten uit. 'Dit jaar hebben we in Holwerd op één perceel foliemais en traditionele mais naast elkaar gezaaid. Het zaad ging erin op 12 mei en alles is op 5 oktober geoogst', vertelt Crienen.

'De foliemais bevatte 37 procent droge stof met 994 VEM en 416 gram zetmeel. De traditionele mais toonde 27 procent droge stof met 809 VEM en 216 zetmeel. Dat voorbeeld is extreem, maar gemiddeld meten wij ook een plus van ruim 7 procent droge stof.'

Drempel

Dat veehouders de laatste jaren toch niet massaal op foliemais zijn overgestapt, kan volgens de mannen dan ook niet aan de potentie liggen. De investering in de folie vormt meestal een drempel. Die ligt op 300 tot 350 euro per hectare. 'Wij geloven dat je die investering er zeker uithaalt, maar het kost tijd om mensen daarvan te overtuigen', weet Crienen.

Wiersma: 'Veel boeren zeggen: 'Zo hebben we het altijd gedaan, dus blijven we het zo doen.' Jammer, maar wij zijn niet negatief gestemd. Het totale maisareaal in Nederland daalt de laatste jaren, maar foliemais niet. Vorig jaar werd ruim 650 hectare onder folie gezaaid, daarmee groeit de teelt langzaam door. Met foliemais haal je gegarandeerd 350 gram zetmeel en gemiddeld tussen de 380 en 420 gram. Ik verwacht dat dat veel mensen triggert om het ook te proberen.'