'Fries platteland moet snel op glasvezel'

Waar boeren vaak meer moeten betalen voor de aanleg van snel internet omdat agrarische bedrijven verder van de dorpen liggen, wil Stichting De Fryske Marren op Glas (DFMopGlas) de aanlegkosten voor iedereen in de gemeente gelijktrekken.

Afhankelijk van de marktpartij waarmee provincie Fryslân halverwege dit jaar in zee gaat om snel internet te realiseren, betekent dat een toeslag voor het buitengebied van 5 tot 15 euro per maand per aansluiting op het abonnement.

Nutsvoorziening

'In de basis is internet een nutsvoorziening. Wanneer je hiervoor duizenden euro's vraagt, haken mensen af', beredeneert Anja Rombout, bestuurslid van DFMopGlas en jurist.

De stichting voerde vorig jaar twee succesvolle pilots uit over de vraagbundeling in acht dorpen. Ruim 70 procent van de inwoners van de dorpen rond de Friese meren geeft aan in het project te willen stappen.

Fryslân Ring

Sinds anderhalf jaar is DFMopGlas actief. Waar andere dorpsinitiatieven de kennis bij breedbandcoöperaties als Fryslân Ring halen, gingen de initiatiefnemers van de stichting zelf op zoek naar kennis.

'Fryslân Ring zorgt voor versnippering door alleen in witte gebieden actief te zijn. Wij willen een voortvarende aanpak, dat de hele samenleving kan meedoen. Vanaf het begin werken we daarom op eigen kracht. Samen met zo'n veertig vrijwilligers zetten we de schouders eronder.'

Dorpsfeesten

Die ambassadeurs heeft de stichting hard nodig, geeft het bestuur aan. 'Zij laten niet alleen op verjaardagen en dorpsfeesten, maar ook op Facebook een enthousiast geluid achter. Zij gaan met mensen in gesprek hoe de toekomst er op het platteland uitziet, dat de dorpen niet meer zonder internet kunnen.'

Want, stellen de bestuursleden, het platteland komt steeds meer op achterstand nu veel inwoners nog via een koperen telefoondraadje internet krijgen.

Groot belang

Oud-melkveehouder Oane Mink kan er vurig over vertellen. In 2000 opende hij zijn luxevakantiepark in zijn kop-hals-rompboerderij in Snikzwaag, bij Joure. 'Internet is van groot belang. Wanneer de zes gezinnen in hun vakantiehuisjes op wifi zitten, kan ik mijn mail op kantoor niet meer lezen', vertelt hij.

'Mijn dochter overweegt al om kantoorruimte in grotere plaatsen als bijvoorbeeld Joure te huren', vervolgt de oud-melkveehouder.

Schrijnend

Ook melkveehouder Peter Holkema uit Delfstrahuizen worstelt met traag internet. Onlangs kon hij tien dagen niet van de digitale snelweg gebruikmaken. 'Mijn kinderen moesten hun huiswerk, dat ze via internet krijgen, bij hun klasgenoten halen. Dat is schrijnend.'

Over de Gecombineerde opgave doet de ondernemer dikwijls vijf uur, terwijl met snel internet het in een halfuurtje gepiept is. 'Dat is zonde van je tijd. Maar het is de realiteit van het platteland.' Bovendien krijgt Holkema wanneer internet uitvalt, geen informatie van zijn twee DeLaval-robots. 'Dat gebeurt regelmatig.'

Overleg

Om haar plannen te verwezenlijken om eigenaar te worden van het glasvezelnetwerk, is de stichting in overleg met provincie Fryslân en dertig dorpsinitiatieven voor glasvezel.

Provincie Fryslân zit al een tijd met snel internet in haar maag. Nadat ze zag dat dorpscoöperaties er zelf niet uitkwamen omdat ze veelal te klein waren om glasvezel aan te kunnen leggen, nam provincie Fryslân vorig jaar het heft zelf in handen door de samenwerking aan te gaan met kabelaar Kabelnoord.

Aandelen

Het initiatief om, evenals gemeenten, aandelen van het bedrijf te kopen, strandde vroegtijdig. Volgens de provincie waren er te veel juridische hobbels en zou het gezien kunnen worden als staatssteun.

Onlangs maakte de provincie bekend een lening van 35 miljoen euro te willen verschaffen aan een marktpartij, zodat 25.000 huishoudens in het buitengebied kunnen beschikken over snel internet. De tender hiervoor gaat in mei open.

Het bestuur van DFMopGlas vindt dat provincie Fryslân niets te verwijten valt dat snel internet in het buitengebied moeilijk van de grond komt. De provincie steekt haar nek ervoor uit, vindt het. 'De provincie is van goede wil. Onder druk van KPN en Ziggo die niet bereid zijn om glasvezel in dit gebied aan te leggen, pleegde ze bijna politieke zelfmoord. Het is logisch dat ze ieder risico wil uit sluiten', stelt Rombout.

Schop in de grond

De stichting hoopt dan ook dat de provincie halverwege dit jaar in zee gaat met marktpartij Kabelnoord, waarna de schop snel de grond in kan gaan, als het aan het bestuur ligt.

Mink: 'We geven niet op. Ik wil wat doen voor de wereld waarin ik leef. De leefbaarheid vergroot ik graag voor mijn kinderen en kleinkinderen. De tijd dringt. Wanneer er niet gauw snel internet is, loopt heel Friesland leeg.'