Vijftien levende biggen in eerste worp

Dat lukt alleen wanneer tijdens de opfok alles klopt: de quarantaine, het verloop van de adaptatie, de socialisatie en in het bijzonder de gewichtsontwikkeling. Data die daarover informatie bevatten, worden vastgelegd in het zeugenmanagementprogramma. Joosten is onder andere gespecialiseerd in de interpretatie van die cijfers.

'In een goede analyse en juiste interpretatie van alle informatie gaat het in de praktijk nog wel eens mis', is de ervaring van de dierenarts. Hij noemt specifiek het eerste moment van inseminatie en het aantal levend geboren biggen in relatie tot de productie van de zeug in de tweede en derde worp. 'Daaruit haal je veel informatie over waar het optimum voor je bedrijf ligt.'

Streefgewichten

Om te kunnen uitgroeien tot een superzeug, moet de zeug tijdens de opfok streefgewichten halen die horen bij een bepaalde leeftijd. Het streefgewicht op het moment van de eerste inseminatie ligt op minimaal 150 kilo. Vlak voor het werpen ligt het optimum op 220 tot 230 kilo en op moment van spenen op 170 tot 190 kilo.

'Een gelt die de streefgewichten haalt, haalt ook makkelijker het ideale gewicht van rond de 230 kilo bij inseminatie voor de vierde worp, het moment waarop ze is uitgegroeid. Een gelt die goed begint, komt de tweede en derde worp ook vlot door. Ze is in staat meer biggen te spenen en er is minder ongeplande vervanging.'

Dwarsdoorsnede wegen

Om duidelijk in beeld te krijgen of een opfokzeug goed genoeg groeit, adviseert Joosten structureel - minimaal twee keer per jaar - een dwarsdoorsnede van het bedrijf te wegen, inclusief een aantal weekgroepen. 'Je kunt veel zien in de stal, maar niet alles. Het is maar weinig mensen gegeven het gewicht van hun dieren op het oog zuiver te schatten.'

Zeugen wegen levert harde data. Wijken die af van het optimum, dan kunnen in het voermanagement direct stappen worden ondernomen. 'Die leiden tot een beter rendement', geeft de dierenarts aan. Dat wegen in de praktijk geen standaard is, wijt hij onder andere aan de arbeid die dat vraagt. 'Op veel zeugenbedrijven is arbeid toch de beperkende factor.'

Goede start

In relatie tot regelmatig wegen haalt Joosten het onderzoek van Lia Hoving van Wageningen Livestock Research aan. Dat onderzoek gaat over het belang van een goede start voor biggen. Meest ideaal noemt de dierenarts het wanneer opfokzeugen tussen de achtste en negende levensmaand worden geïnsemineerd. Op 90 procent van de bedrijven is dat het geval.

Joosten stelt echter ook vast dat de gelten die instromen, lang niet altijd allemaal van dezelfde leeftijd zijn. 'Bedrijven die daar meer uniformiteit in hebben, presteren beter.' Hetzelfde geldt voor het gestructureerd en gecontroleerd inzetten van opfokgelten.

Flushen

'Een goed ontwikkelde gelt heeft een goed ontwikkeld geslachtsapparaat en laat een goede berigheid zien.' Het advies is te insemineren bij de tweede of derde berigheid. Bij een goede voorbereiding op de eerste dracht hoort ook het flushen van opfokzeugen, net zoals dat gebeurt bij zeugen die uit de kraamstal komen.

'Heeft een zeug een goede follikelpool, dan worden er weinig biggen geboren die lichter dan een kilo zijn', zegt Joosten met klem. Hij verwijst daarbij naar de discussie over bigvitaliteit en optimale toomgroottes.

Langer berig

Uit de data van Joosten blijkt dat op bedrijven waar twee keer per dag beerstimulatie is, opfokzeugen langer berig zijn - tot meer dan elf uur -, de zeugen vaker op het juiste moment worden geïnsemineerd en gemiddeld minimaal een big meer hebben. 'Met gelten waar de groei goed op zit en die goed worden gevoerd, heb je automatisch een goede aanloop naar een volgende lactatie.'

Lees meer zaterdag inNieuwe Oogst